Soạn bài Mưa (Trần Đăng Khoa) trang 80 – 83 SGK ngữ văn lớp 6 tập 2, Để học tốt hơn danh sách các bài tập trong bài Mưa (Trần Đăng Khoa) sau đây là hướng dẫn soạn bài và giải bài tập đầy đủ và chi tiết nhất.
- Văn mẫu hay – Bài văn tả cơn mưa hay nhất
MƯA
Sắp mưa
Sắp mưa
Những con mối
Bay ra
Mối trẻ
Bay cao
Mối già
Bay thấp
Gà con
Rối rít tìm nơi
Ẩn nấp
Ông trời
Mặc áo giáp đen
Ra trận
Muôn nghìn cây mía
Múa gươm
Kiến
Hành quân
Đầy đường
Lá khô
Gió cuốn
Bụi bay
Cuồn cuộn
Cỏ gà rung taiNgheBụi tre
Tần ngần
Gỡ tóc
Hàng bưởi
Đu đưa
Bế lũ con
Đầu tròn
Trọc lốc
Chớp
Rạch ngang trời
Khô khốc
Sấm
Ghé xuống sân
Khanh khách
Cười
Cây dừa
Sải tay
Bơi
Ngọn mùng tơi
Nhảy múa
Mưa
Mưa
Ù ù như xay lúa
Lộp bộp
Lộp bộp…
Rơi
Rơi…
Đất trời
Mù trắng nước
Mưa chéo mặt sân
Sủi bọtCóc nhảy chồm chồm
Chó sủa
Cây lá hả hê
Bố em đi cày về
Đội sấm
Đội chớp
Đội cả trời mưa…1967
(Trần Đăng Khoa(*), Góc sân và khoảng trời, NXB Văn hóa – Thông tin, Hà Nội, 1999)
Chú thích
(*) Trần Đăng Khoa sinh năm 1958, quê ở huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương, năng khiếu thơ nảy nở rất sớm. Từ lúc là học sinh Tiểu học đã có nhiều bài thơ đăng báo và tập thơ đầu được in năm 1968, lúc tác giả mới mười tuổi. Bài Mưa được rút từ tập thơ đầu tay Góc sân và khoảng trời của tác giả.
Hướng dẫn soạn bài – Mưa
I. Đọc hiểu văn bản
Giải câu 1 Mưa (Trang 81 SGK ngữ văn 6 tập 2)
Câu 1. Bài thơ tả cơn mưa ở vùng nào và vào mùa nào?
Cơn mưa được tả qua hai giai đoạn: lúc sắp mưa và lúc đang mưa. Dựa vào thứ tự miêu tả, em hãy tìm bố cục của bài thơ.
Trả lời:
– Bài thơ tả cảnh cơn mưa rào mùa hạ ở vùng đồng bằng Bắc bộ, khi mưa thường có gió mạnh, sấm chớp.
– Bố cục bài thơ:
+ Phần 1 (Từ đầu đến ngọn mùng tơi nhảy múa): Khung cảnh trời sắp mưa
+ Phần 2 (tiếp đến cây lá hả hê): Khung cảnh khi mưa
+ Phần 3 ( Còn lại): Hình ảnh người nông dân trong mưa
Giải câu 2 Mưa (Trang 81 SGK ngữ văn 6 tập 2)
Câu 2. Nhận xét về thể thơ, cách ngắt nhịp, gieo vần trong bài thơ và nêu tác dụng đối với việc thể hiện nội dung (tả trận mưa rào ở làng quê).
Trả lời:
Bài thơ được làm theo thể tự do, cách ngắt nhịp tự do, linh hoạt
– Nhịp 1, 2, 3, 4 và chủ yếu là nhịp 2
→ Tạo nhịp điệu nhanh, dồn dập, sự ngắt quãng phóng khoáng như những hạt mưa rơi tự do.
Giải câu 3 Mưa (Trang 81 SGK ngữ văn 6 tập 2)
Câu 3. Bài thơ đã miêu tả rất sinh động trạng thái và hoạt động của nhiều cây cối, loài vật trước và trong cơn mưa. Em hãy tìm hiểu:
a. Hình dáng, trạng thái, hoạt động của mỗi loài lúc sắp mưa và trong cơn mưa. Tìm những động từ và tính từ miêu tả và nhận xét về việc sử dụng các từ ấy.
b. Nêu các trường hợp sử dụng phép nhân hóa để miêu tả thiên nhiên trong bài thơ. Hãy phân tích tác dụng của biện pháp ấy trong một số trường hợp đặc sắc.
Trả lời:
a. Tác giả quan sát và miêu tả sinh động trạng thái, hoạt động của cây cối, loài vật trước và trong cơn mưa:
– Các con vật trước cơn mưa: mối trẻ, mối già bay, gà con ẩn nấp, kiến hành quân đầy đường
– Cây cối trước khi mưa: mía múa gươm, cỏ gà rung tai nghe, bụi tre gỡ tóc, cây dừa sải tay bơi, ngọn mùng tơi nhảy múa.
– Trong cơn mưa: cóc nhảy chồm chồm, chó sủa, cây lá hả hê…
– Những động từ được sử dụng: hành quân, múa, rung tai, đu đưa… kết hợp với các tính từ: rối rít, trọc lốc, mù trắng, chốc chốc
→ Góp phần diễn tả sinh động cảnh vật lúc trời mưa
b. Phép nhân hóa được sử dụng rộng rãi, phổ biến
+ Ông trời mặc áo
+ Mía múa gươm
+ Kiến hành quân đầy đường
+ Cỏ gà rung tai nghe
+ Bụi tre tần ngần gỡ tóc
+ Cây dừa sải tay bơi
…
→ Phép nhân hóa khiến thế giới cây cỏ, loài vật cũng hoạt động đa dạng giống như con người. Điều này thể hiện óc quan sát, liên tưởng thú vị của tác giả.
Giải câu 4 Mưa (Trang 82 SGK ngữ văn 6 tập 2)
Câu 4. Gần hết bài thơ chỉ miêu tả thiên nhiên, đến cuối bài mới xuất hiện hình ảnh con người:
Bố em đi cày về
Đội sấm
Đội chớp
Đội cả trời mưa…
Em hãy nhận xét về ý nghĩa biểu tượng cho tư thế, sức mạnh và vẻ đẹp của con người trước thiên nhiên trong hình ảnh trên.
Trả lời:
– Ông bố cuối bài trở thành người cha vĩ đại: đội sấm, đội chớp, đội cả trời mưa
– Hình ảnh người nông dân có tầm vóc lớn lao, tư thế vững vàng, hiên ngang như một vị thần sánh ngang với trời đất
– Trong cái nhìn trẻ thơ, người bố luôn luôn vĩ đại, mạnh mẽ và lớn lao.
Soạn phần luyện tập bài Mưa (Trần Đăng Khoa)
Giải câu 1 luyện tập Mưa (Trang 82 SGK ngữ văn 6 tập 2)
Câu 1. Học thuộc lòng đoạn thơ từ đầu đến Mù trắng nước.
Trả lời:
Học thuộc lòng bài thơ từ đầu đến mù trắng nước.
Sắp mưa
Sắp mưa
Những con mối
Bay ra
Mối trẻ
Bay cao
Mối già
Bay thấp
Gà con
Rối rít tìm nơi
Ẩn nấp
Ông trời
Mặc áo giáp đen
Ra trận
Muôn nghìn cây mía
Múa gươm
Kiến
Hành quân
Đầy đường
Lá khô
Gió cuốn
Bụi bay
Cuồn cuộn
Cỏ gà rung taiNgheBụi tre
Tần ngần
Gỡ tóc
Hàng bưởi
Đu đưa
Bế lũ con
Đầu tròn
Trọc lốc
Chớp
Rạch ngang trời
Khô khốc
Sấm
Ghé xuống sân
Khanh khách
Cười
Cây dừa
Sải tay
Bơi
Ngọn mùng tơi
Nhảy múa
Mưa
Mưa
Ù ù như xay lúa
Lộp bộp
Lộp bộp…
Rơi
Rơi…
Đất trời
Mù trắng nước
Giải câu luyện tập 2 Mưa (Trang 82 SGK ngữ văn 6 tập 2)
Câu 2. Quan sát và miêu tả cảnh mưa rào ở thành phố hay vùng núi, vùng biển, hoặc mưa xuân ở làng quê.
Trả lời:
Mặt trời đang chói chang bỗng chốc mây đen từ đâu ùn ùn kéo tới, che kín cả bầu trời. Gió ngày càng mạnh hơn làm cây cối nghiêng ngả, đu đưa, bụi bay mù mịt. Mấy chú chim vội vã tìm nơi trú ngụ, mọi người cũng như khẩn trương hơn trước cơn mưa sắp tới gần… Lộp bộp… lộp bộp. Những hạt mưa bắt đầu nặng hạt hơn, bầu trời giờ bị chắn bởi những lớp nước trắng xóa, chớp sáng loáng rạch ngang trời, để lại tiếng sấm rền rĩ, ồn ào. Cây cối lúc này nhảy múa hào hứng với màn nước nước mưa mát lành trời ban tặng…
Tham khảo thêm cách soạn khác bài Mưa (Trần Đăng Khoa)
I. Đọc – hiểu văn bản
Câu 1:
* Bài thơ tả cơn mưa rào mùa hạ ở vùng đồng bằng Bắc Bộ.
* Bố cục: 2 phần
– Phần 1: Từ đầu đến “đầu tròn – trọc lốc”: cảnh lúc sắp mưa.
– Phần 2: Còn lại: Cảnh trong cơn mưa.
Câu 2:
* Nhận xét về thể thơ, cách ngắt nhịp, gieo vần trong bài:
Trong bài, tác giả đã sử dụng thể thơ tự do với những câu thơ ngắn, nhịp điệu nhanh, dồn dập, cách gieo vần linh hoạt (ra – già, con – tròn…)
=> Tạo nên nhịp điệu nhanh và mạnh theo đợt như cơn mưa rào mùa hè.
Câu 3: Bài thơ đã miêu tả rất sinh động trạng thái và hoạt động của nhiều cây cối, loài vật trước và trong cơn mơ.
a. Tác giả đã sử dụng rất nhiều động từ, tính từ miêu tả các sự vật:
– Mối trẻ bay cao, mối già bay thấp.
– Ông trời và kiến như chuẩn bị tham gia trận đánh nên mặc áo giáp đen, hành quân đầy đường.
– Mỗi sự vật đều đón chờ cơn mưa theo cách riêng:
+, Cỏ gà rung tai nghe
+, Bụi tre tần ngần gỡ tóc
+, Hàng bưởi đu đưa bế lũ con
+, chớp khô khốc
+, sấm khanh khách cười
+, cây dừa sải tay bơi
+, ngọn mùng tơi nhảy múa.
=> Tác dụng của việc sử dụng các động từ, tính từ đã làm cho thế giới cây cối, loài vật trở nên phong phú, sinh động như con người.
b. Các trường hợp sử dụng phép nhân hóa:
– “Ông trời mặc áo giáp đen – Ra trận – Muôn nghìn cây mía – Múa gươm”, “Kiến hành quân đầy đường”.
=> Tạo nên cảnh tượng một cuộc ra trận với khí thế mạnh mẽ, khẩn trương.
– “Cỏ gà rung tai – Nghe – Bụi tre – Tần ngần- Gỡ tóc: từ hình dáng của cây cỏ gà và bụi tre tác giả đã hình dung ra như cái tai cỏ gà rung lên để nghe, còn những bụi tre bị thổi mạnh thì được hình dung như mớ tóc của bụi tre đang gỡ rối.
Câu 4:
Ý nghĩa biểu tượng cho tư thế, sức mạnh và vẻ đẹp của con người trước thiên nhiên trong hình ảnh trên:
Ca ngợi vẻ đẹp lao động cần cù của con người nông dân bình dị chống chọi vượt qua và chiến thắng những trở ngại của thiên nhiên. Hình ảnh này được xây dựng theo lối ẩn dụ. Vì vậy, các câu thơ đã dựng lên được hình ảnh con người có tầm vóc lớn lao và tư thế hiên ngang, sức mạnh to lớn có thể sánh với thiên nhiên vũ trụ.
II. Luyện tập
Câu 1: Học thuộc lòng đoạn thơ từ đầu đến “mù trắng nước”.
Câu 2: Quan sát và miêu tả cảnh mưa rào ở thành phố hay vùng núi, vùng biển hoặc mưa xuân ở làng quê:
Tả cơn mưa rào:
– Trời oi ả vô cùng, trời đang sáng bỗng tối sầm lại, mây đen kéo tới. Rồi cơn mưa đã đến.
– Những con mối bay như vỡ tổ, chao liệng giữa không trung.
– Trận mưa rào xuống làm cho những hàng cây trong vườn nghiêng qua nghiêng lại, có cây con còn bị gãy đổ.
– Trước sân, nước mưa trắng xóa và dâng lên đến sát mép bậc thềm nhà.
– Tia chớp lóe sáng, loằng ngoằng một vạch như cắt ngang trời.
– Thỉnh thoảng, tiếng sấm rền vang nối tiếng nhau nghe “khanh khách” như tiếng cười.
– Gió thổi mỗi lúc một mạnh rồi một lúc sau cơn mưa dứt hẳn.
(HTTPS://BAIVIET.ORG)
