Soạn bài Luyện tập tóm tắt văn bản nghị luận trang 122 – 123 SGK ngữ văn lớp 11 tập 2. Để học tốt hơn danh sách các bài tập trong bài Luyện tập tóm tắt văn bản nghị luận, sau đây là hướng dẫn soạn bài đầy đủ, ngắn gọn và chi tiết nhất.
Hướng dẫn soạn bài – Luyện tập tóm tắt văn bản nghị luận
Giải câu 1 (Trang 122 SGK ngữ văn 11 tập 2)
Đọc văn bản sau:
MẤY NÉT VỀ THƠ MỚI TRONG CÁCH NHÌN LẠI HÔM NAY
[…] Thơ mới không nói đến đấu tranh cách mạng, đó là nhược điểm lớn, và thơ mới nói chung buồn. Đó là nỗi buồn của cả một thế hệ người trong xã hội thực dân, nửa phong kiến ; nó thành ra nỗi buồn về số kiếp con người, cái buồn tưởng như là bản chất của cuộc đời. Cũng có những bài thơ vui, những vần thơ vui, có cả vài nhà thơ mà tâm hồn thiên về cảm xúc vui, nhưng bao trùm thơ mới có thể nói là nỗi buồn day dứt, nỗi buồn của thế hệ. Nhưng cái buồn của thơ mới đâu có phải đều là ủy mị. Nỗi buồn của “con hổ nhớ rừng” là chan chứa hoài niệm về giang san, đất nước chứ! Nỗi buồn trong bài Tràng giang không phải là lòng yêu quê hương đó sao? […] Nhược điểm của thơ mới là thiếu khí phách cách mạng, nhưng thơ mới là phong trào văn học phong phú, một phong trào sáng tào dồi dào, có nhiều yếu tố tích cực : lòng yêu quê hương đất nước đậm đà ; lòng yêu sự sống, yêu con người ; bên cạnh cái buồn lại có chủ nghĩa lạc qua như là mạch nước ngầm trong mát ; lòng trân trọng yêu mến cha ông, yêu mến quá khứ đẹp của đất nước, giống nòi. Lại có những nhà thơ có cảm quan vũ trụ sâu sắc mà vẫn nặng lòng đời. Và tất cả các nhà thơ mới đều chung một tình yêu : yêu tiếng Việt, yêu tha thiết, da diết. Chính lòng yêu tiếng Việt đó là một biểu hiện của lòng yêu nước.Phong trào Thơ mới đã đóng góp nhiều về nghệ thuật thơ, đã đổi mới sự biểu hiện cảm xúc mạnh, nghĩa là cảm xúc về cuộc đời, về con người, về đất nước, về thiên nhiên, về vạn vật. Thơ mới đã trau dồi tiếng Việt, làm cho ngôn ngữ thơ Việt Nam uyển chuyển và hiện đại, biểu hiện được tất cả các màu sắc tâm hồn của người Việt Nam ở thế kỉ này. Nếu không có phong trào Thơ mới thì xung không có ngôn ngữ thơ mới vừa súc tích, sắc bén, vừa uyển chuyển mượt mà, chứa đựng nhiều năng lượng trữ tình cho những nhà thơ các thế hệ ra đời sau Cách mạng tháng Tám để biểu hiện tư tưởng và tình cảm của mình.
Với những ưu điểm và nhược điểm của nó, thơ mới xứng đáng được mệnh danh là “một thời đại trong thi ca” như Hoài Thanh đã nói, một thời đại phong phú, dồi dào sức sáng tạo cảu hồn thơ dân tộc.
(Theo Huy Cận, Nhìn nhận lại một số hiện tượng văn học, báo Người giáo viên nhân dân, 1989)
Một bạn dự định tóm tắt văn bản trên với một số nội dung sau:
– Cái buồn của thơ mới không uỷe mị mà chứa nhiều yếu tố tích cực.
– Thơ mới là phong trào văn học phong phú, một phong trào sáng tạo dồi dào, có nhiều yếu tố tích cực.
– Phong trào Thơ mới có nhiều đóng góp về nghệ thuật thơ.
– Thơ mới xứng đáng được mệnh danh là “một thời đại trong thi ca” như Hoài Thanh đã nói.
Theo anh (chị), những nội dung trên đã bao quát đúng và đủ nội dung của văn bản gốc chưa? Nên bỏ ý nào, bổ sung ý nào?
Trả lời:
– Những nội dung mà bạn học sinh dự định tóm tắt văn bản Mấy nét về thơ mới trong cách nhìn lại hôm nay của Huy Cận chưa đầy đủ, cần thêm nội dung: “Thơ mới đã đổi mới sự biểu hiện cảm xúc, góp phần vào sự phát triển của tiếng Việt”.
Giải câu 2 (Trang 123 SGK ngữ văn 11 tập 2)
Đọc lại bài Một thời đại trong thi ca của Hoài Thanh (Ngữ văn 11, tập hai) và thực hiện các yêu cầu sau:
– Xác định chủ đề và mục đích của văn bản.
– Tìm bố cục của văn bản.
– Tóm tắt ý từng phần và viết thành văn bản tóm tắt.
Trả lời:
Bài Một thời đại của thi ca của Hoài Thanh:
– Chủ đề nghị luận: Tinh thần Thơ Mới.
– Mục đích nghị luận: khắc họa tinh thần thơ Mới là sự cách tân về thơ, từ “cái ta “chuyển sang “cái tôi” đầy màu sắc cá nhân,là tình yêu tha thiết tiếng Việt.
– Bố cục văn bản:
+ Phần mở bài: Câu đầu “Bây giờ hãy đi tìm cái điều ta cho là quan trọng hơn: tinh thần Thơ mới”.
+ Phần thân bài: gồm các ý:
++) Cái khó trong việc tìm ra tinh thần thơ Mới và xác định cách tiếp cận đúng đắncần phải có.
++) Những biểu hiện của “cái tôi” cá nhân trong thơ Mới, “cái tôi” buồn, bế tắc nhưng khao khát với cuộc sống, với đất nước, con người.
++) Tình yêu, lòng say mê, nâng niu đối với tiếng Việt.
+ Phần Kết bài: Nhấn mạnh tinh thần Thơ mới.
– Tóm tắt thành văn bản:
Muốn đi tìm tinh thần thơ mới thì phải sánh bài hay với bài dở và phải nhìn vào đại thể. Về đại thể thì tinh thần thơ xưa ở chủ thể ta, tinh thần thơ mới ở trong chữ tôi. Xã hội Việt Nam từ xưa không có cá nhân, chỉ có đoàn thể, cá nhân bị rẻ rúng.Giờ đây, cái tôi với ý nghĩa tuyệt đối của nó xuất hiện giưa thi đàn Việt Nam, những nó đáng thương và tội nghiệp.
Chưa bao giờ thơ Việt Nam buồn và xôn xao như thế. Cũng lòng tự tôn, thơ mới mất luôn cả cái bình dân thuở trước, lại thiết tha về đại thể thì tinh thần thơ xưa.
Đó là bi kịch của các nhà thơ mới. Bi kịch ấy họ gửi vào tình yêu tiếng Việt, do đó trong thất vọng sẽ nẩy mầm hi vọng, bởi tinh thần nòi giống chỉ biến thiên chứ không sao tiêu diệt, họ thấy cần phải về dĩ vãng để vin vào những gì bất lực đủ để đảm bảo cho ngày mai.
Tham khảo thêm cách soạn khác bài Luyện tập tóm tắt văn bản nghị luận
Câu 1. Đọc văn bản sau:
MẤY NÉT VỀ THƠ MỚI TRONG CÁCH NHÌN LẠI HÔM NAY
[…] Thơ mới không nói đến đấu tranh cách mạng, đó là nhược điểm lớn, và thơ mới nói chung buồn. Đó là nỗi buồn của cả một thế hệ người trong xã hội thực dân, nửa phong kiến ; nó thành ra nỗi buồn về số kiếp con người, cái buồn tưởng như là bản chất của cuộc đời. Cũng có những bài thơ vui, những vần thơ vui, có cả vài nhà thơ mà tâm hồn thiên về cảm xúc vui, nhưng bao trùm thơ mới có thể nói là nỗi buồn day dứt, nỗi buồn của thế hệ. Nhưng cái buồn của thơ mới đâu có phải đều là ủy mị. Nỗi buồn của “con hổ nhớ rừng” là chan chứa hoài niệm về giang san, đất nước chứ! Nỗi buồn trong bài Tràng giang không phải là lòng yêu quê hương đó sao? […] Nhược điểm của thơ mới là thiếu khí phách cách mạng, nhưng thơ mới là phong trào văn học phong phú, một phong trào sáng tào dồi dào, có nhiều yếu tố tích cực : lòng yêu quê hương đất nước đậm đà ; lòng yêu sự sống, yêu con người ; bên cạnh cái buồn lại có chủ nghĩa lạc qua như là mạch nước ngầm trong mát ; lòng trân trọng yêu mến cha ông, yêu mến quá khứ đẹp của đất nước, giống nòi. Lại có những nhà thơ có cảm quan vũ trụ sâu sắc mà vẫn nặng lòng đời. Và tất cả các nhà thơ mới đều chung một tình yêu : yêu tiếng Việt, yêu tha thiết, da diết. Chính lòng yêu tiếng Việt đó là một biểu hiện của lòng yêu nước.Phong trào Thơ mới đã đóng góp nhiều về nghệ thuật thơ, đã đổi mới sự biểu hiện cảm xúc mạnh, nghĩa là cảm xúc về cuộc đời, về con người, về đất nước, về thiên nhiên, về vạn vật. Thơ mới đã trau dồi tiếng Việt, làm cho ngôn ngữ thơ Việt Nam uyển chuyển và hiện đại, biểu hiện được tất cả các màu sắc tâm hồn của người Việt Nam ở thế kỉ này. Nếu không có phong trào Thơ mới thì xung không có ngôn ngữ thơ mới vừa súc tích, sắc bén, vừa uyển chuyển mượt mà, chứa đựng nhiều năng lượng trữ tình cho những nhà thơ các thế hệ ra đời sau Cách mạng tháng Tám để biểu hiện tư tưởng và tình cảm của mình.
Với những ưu điểm và nhược điểm của nó, thơ mới xứng đáng được mệnh danh là “một thời đại trong thi ca” như Hoài Thanh đã nói, một thời đại phong phú, dồi dào sức sáng tạo cảu hồn thơ dân tộc.
(Theo Huy Cận, Nhìn nhận lại một số hiện tượng văn học, báo Người giáo viên nhân dân, 1989)
Một bạn dự định tóm tắt văn bản trên với một số nội dung sau:
– Cái buồn của thơ mới không uỷe mị mà chứa nhiều yếu tố tích cực.
– Thơ mới là phong trào văn học phong phú, một phong trào sáng tạo dồi dào, có nhiều yếu tố tích cực.
– Phong trào Thơ mới có nhiều đóng góp về nghệ thuật thơ.
– Thơ mới xứng đáng được mệnh danh là “một thời đại trong thi ca” như Hoài Thanh đã nói.
Theo anh (chị), những nội dung trên đã bao quát đúng và đủ nội dung của văn bản gốc chưa? Nên bỏ ý nào, bổ sung ý nào?
Trả lời:
– Những nội dung mà bạn học sinh dự định tóm tắt văn bản “Mấy nét về thơ mới trong cách nhìn lại hôm nay” – Huy Cận chưa đầy đủ và chưa bao quát
– Chưa chính xác:
+ Nên sửa thành: Thơ mới buồn, nỗi buồn thế hệ nhưng không phải tất cả đều uỷ mị
– Thêm thêm ý:
+ Nhược điểm của thơ mới là không nói đến đấu tranh cách mạng.
+ Thơ mới đã đổi mới sự biểu hiện của cảm xúc, góp phần vào sự phát triển của tiếng Việt.
Câu 2. Đọc lại bài Một thời đại trong thi ca của Hoài Thanh (Ngữ văn 11, tập hai) và thực hiện các yêu cầu sau:
– Xác định chủ đề và mục đích của văn bản.
– Tìm bố cục của văn bản.
– Tóm tắt ý từng phần và viết thành văn bản tóm tắt.
Trả lời:
a) Chủ đề: tinh thần thơ mới
b) Mục đích nghị luận : Khắc họa tinh thần thơ mới là sự cách tân về thơ, từ “cái ta” chuyển sang “cái tôi” đầy màu sắc cá nhân, là tình yêu tha thiết tiếng Việt.
c) Bố cục: 3 phần
– Phần 1: từ đầu đến “đại thể” : cách nhận diện “tinh thần thơ mới”: những khó khăn và phương pháp thực hiện
– Phần 2: tiếp theo đến “cùng Huy Cận” : phân tích, chứng mình tinh thần thơ mới – chữ “Tôi”.
– Phần 3: còn lại : bi kịch thời đại của cái tôi và giải pháp cho bi kịch đó.
d) Viết văn bản tóm tắt
Nội dung chính của đoạn trích “Một thời đại trong thi ca” là xác định tinh thần thơ mới. Theo Hoài Thanh, việc tìm ra tinh thần thơ mới có nhiều khó khăn, và cách nguyên tắc để minh định tinh thần của thơ cũng và thơ mới là không căn cứ vào cục bộ và cái dở, mà phải căn cứ trên đại thể và cái hay để đánh giá. Tác giả cũng chỉ ra rằng, tinh thần của thơ mới là chữ “tôi” đối lập với chữ “ta” của thơ cũ, và cũng chỉ ra thái độ của xã hội khi ý thức cá nhân mới trỗi dậy : bị rẻ rúng, bị nhìn với con mắt khó chịu, thương hại. Sau khi chỉ ra sự vận động của cái “tôi” trong thơ mới và bi kịch của các nhà thơ mới, Hoài Thanh đã nói về cách giải quyết bi kịch thời đaị của các nhà thơ mới : họ gửi gắm, dồn tình yêu quê hương trong tình yêu tiếng việt, để có thể “nảy mầm hi vọng”, để “vin vào những gì bất diệt đủ bảo đảm cho ngày mai”.
(HTTPS://BAIVIET.ORG)
