Soạn bài Viết bài làm văn số 5: Nghị luận văn học trang 10 – 11 SGK ngữ văn lớp 11 tập 2. Để học tốt hơn danh sách các bài tập trong bài Viết bài làm văn số 5: Nghị luận văn học, sau đây là hướng dẫn soạn bài đầy đủ, ngắn gọn và chi tiết nhất.
Hướng dẫn soạn bài – Viết bài làm văn số 5: Nghị luận văn học
Giải đề 1 (Trang 10 SGK ngữ văn 11 tập 2)
Người xưa có câu: “Đàn bà chớ kể Thúy Vân, Thúy Kiều”. Anh (chị) hãy nói rõ ý kiến của mình về quan niệm trên.
Trả lời:
I. Mở bài
– Giới thiệu câu nói của người xưa: Đàn bà chớ kể Thúy Vân, Thúy Kiều.
– Nêu suy nghĩ của bản thân: đây là quan niệm sai lầm của các nhà Nho bảo thủ trong chế độ phong kiến ngày xưa đối với nhân vật Thúy Vân, Thúy Kiều (chủ yếu là Thúy Kiều) và Truyện Kiều của Nguyễn Du.
II. Thân bài
*Giải thích câu nói
– Câu nói đầy đủ là:
Đàn ông chớ kể Phan Trần
Đàn bà chớ kể Thúy Vân, Thúy Kiều.
– Ý người xưa muốn gửi gắm qua câu trên là khuyên đàn bà, con gái không nên đọc (chớ kể) Truyện Kiều và không được bắt chước Thúy Kiều vì cho rằng nàng là một người con gái hư hỏng, dám vượt qua lễ giáo phong kiến.
*Ý kiến của bản thân trước câu nói này.
– Đây là một quan niệm sai lầm, bảo thủ, chỉ nhìn nhận và đánh giá Thúy Kiều một cách phiến diện. Lấy đạo đức Nho giáo cứng nhắc làm tiêu chí để đánh giá phẩm chất của một người con gái.
– Thúy Kiều là người con gái đáng thương và đáng trân trọng.
+Trong tình yêu: Nàng đã mạnh dạn vượt qua rào cản vô hình nhưng khắc nghiệt của lễ giáo phong kiến để chủ động tìm đến với tình yêu tự do, với người mình yêu. Đối với người yêu, nàng tỏ ra đoan trang, đúng mực.
+ Trong quan hệ với cha mẹ: Nàng là một người con hiếu thảo, dám hi sinh tình yêu để giữ trọn đạo hiếu.
+ Trong nghịch cảnh: Nàng luôn tìm cách thoát khỏi cuộc sống tủi nhục chốn lầu xanh, nhưng mỗi lần vươn lên là mỗi lần nàng bị nhấn xuống sâu hơn.
+ Kết thúc quãng đời mười lăm năm chìm nổi, Thúy Kiều đoàn tụ với gia đình, với Kim Trọng. Vì tôn trọng mối tình đầu trong sáng, tôn trọng người yêu cũ nên nàng đã: Đem tình cầm sắt đổi ra cầm cờ (Tức là đổi tình yêu thành tình bạn tri âm, tri kỉ).
+ Như vậy, Thúy Kiều là con người đáng thương và đáng trân trọng chứ không đáng ghét, đáng khinh.
+ Truyện Kiều là một kiệt tác của dân tộc với những giá trị lớn lao và sâu sắc nên chúng ta cần có một thái độ đánh giá khách quan và đúng đắn.
– Đọc Truyện Kiều chúng ta thấy được sự tàn bạo của chế độ phong kiến đối với con người, nhất là phụ nữ.
– Truyện Kiều còn là đỉnh cao nghệ thuật thơ ca trên nhiều phương diện: ngôn ngữ, xây dựng tính cách, phân tích tâm lí nhân vật, tả cảnh, tả người…
III. Kết bài
– Khẳng định câu nói trên quan điểm sai lầm của một số nhà Nho thủ cựu bênh vực lễ giáo phong kiến, phủ nhận Thúy Kiều và Truyện Kiều.
– Chúng ta nên đọc Truyện Kiều để hiểu giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo của tác phẩm, về tài năng hiếm có của tác giả; đồng thời thấy được phẩm chất đáng quý của Thúy Kiều – người con gái tài sắc vẹn toàn – nạn nhân của xã hội phong kiến xấu xa, tàn bạo.
Giải đề 2 (Trang 10 SGK ngữ văn 11 tập 2)
Cảm nhận của anh (chị) về hình tượng nhân vật Chí Phèo trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao?
Trả lời:
Phân tích cuộc đời nhân vật Chí Phèo qua các giai đoạn:
– Chí Phèo có tuổi thơ bất hạnh: mồ côi, phải đi ở rồi làm thuê cho nhiều gia đình ở trong làng. Hắn là một cố nông hiền lành, chăm chỉ, có những mơ ước giản dị và lương thiện.
– Chí Phèo bị Bá Kiến ghen tuông rồi đẩy đi tù. Ra tù, Chí Phèo bị tha hóa cả ngoại hình lẫn tính cách. Hắn say triền miên. Hắn giao tiếp với mọi người bằng tiếng chửi. Thậm chí, từ kẻ thù, hắn trở thành tay sai cho Bá Kiến trong những cuộc tranh chấp ở làng, …
– Nhưng hắn chưa mất hẳn nhân tính. Tình yêu mộc mạc giản dị với thị Nở đã đánh thức con người lương thiện ở Chí. Hắn vùng lên giết chết Bá Kiến và tự kết liễu đời mình trong bế tắc.
– Nguyên nhân dẫn đến sự tha hóa của Chí Phèo: do hắn phải sống trong môi trường “quần ngư tranh thực”. Nạn nhân của sự tranh chấp giữa các phe cánh phong kiến chính là những người dân hiền lành như Chí. Môi trường xã hội phi nhân tính đã đẻ ra những con người như Chí Phèo.
– Khẳng định: Chí Phèo là nạn nhân của bọn địa chủ cường hào ở nông thôn trước kia.
Giải đề 3 (Trang 10 SGK ngữ văn 11 tập 2)
Phân tích thái độ của nhân vật Huấn Cao đối với viên quản ngục trong Chữ người tử tù (Nguyễn Tuân).
Trả lời:
Mở bài:
– Truyện Chữ người tử tù thành công nhiều mặt về nghệ thuật, trong đó nổi bật là nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật.
– Đặc sắc nghệ thuật đó được thể hiện tập trung ở việc miêu tả thái độ ứng xử của nhân vật Huấn Cao đối với viên quản ngục.
Thân bài:
Nên phân tích theo hai giai đoạn:
a) Giai đoạn đầu:
– Viên quản ngục tỏ thái độ biệt đãi Huấn Cao nhưng Huấn Cao đã nói những lời miệt thị, chối từ (dẫn chứng).
– Nhận xét về lời nói và thái độ của viên quản ngục và lời chối từ ngắn gọn, dứt khoát, đầy miệt thị của Huấn Cao.
– Phân tích vì sao Huấn Cao có thái độ như vậy. Thái độ đó có phù hợp với nhân cách của Huấn Cao hay không? .
b) Giai đoạn sau:
– Huấn Cao cảm động vì tấm lòng “biệt nhỡn liên tài” của quản ngục. Ông đã viết tặng viên quản ngục những chữ cuối cùng của đời mình và khuyên bảo viên quản ngục những lời tâm huyết (Trích dẫn chứng để phân tích).
– Nhận xét về thái độ và lời nói của Huấn Cao đối với viên quản ngục. Vì sao lời nói và thái độ của Huấn Cao đối với viên quản ngục lại hoàn toàn khác trước? Thái độ đó có hợp với nhân cách của Huấn Cao hay không?
Kết bài:
– Nguyễn Tuân đã vẽ lên một hình ảnh Huấn Cao:
+ Vừa cao ngạo, bất khuất;
+ Vừa chân tình và tài hoa, biết trân trọng những tấm lòng tốt trong thiên hạ, biết đề cao thiên lương đẹp đẽ của con người, biết yêu quý nghệ thuật.
– Nguyễn Tuân đã thành công trong nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật.
Tham khảo thêm cách soạn khác bài Viết bài làm văn số 5: Nghị luận văn học
Đề 1. Người xưa có câu: “Đàn bà chớ kể Thúy Vân, Thúy Kiều”. Anh (chị) hãy nói rõ ý kiến của mình về quan niệm trên.
Trả lời:
Gợi ý:
– Theo các nhà nho, Thúy Kiều có những hành động ứng xử không phù hợp với lễ giáo phong kiến. Đó là cách đánh giá sai, bảo thủ, chỉ nhìn sự việc, con người một cách phiến diện.
– Thực ra Kiều là một nhân vật đáng thương chứ không đáng trách. Vì chữ hiếu Kiều phải hi sinh hạnh phúc riêng và cả tương lai của mình: Kiều bán mình chuộc cha, lâm vào tình thế tuyệt vọng,…
– Cuộc đời của Kiều lưu lạc đầy truân chuyên, đau khổ, hơn mười lăm năm lưu lạc ba lần phải sống tủi nhục ở chốn lầu xanh: “Hết nạn nọ đến nạn kia/ Thanh lâu hai lượt thanh y ba lần”.
– Nguyên nhân: chính là do chế độ phong kiến tàn bạo gây nên, mặc dù Kiều cố vươn lên, thậm chí Kiều đã mấy lần tự tử để giải thoát cho bản thân nhưng vẫn không được.
– Đọc Truyện Kiều, chúng ta thấy được sự tàn ác, vô nhân đạo của chế độ phong kiến đối với con người, nhất là đối với người phụ nữ.
Đề 2. Cảm nhận của anh (chị) về hình tượng nhân vật Chí Phèo trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao?
Trả lời:
– Phân tích cuộc đời Chí Phèo qua các giai đoạn:
+ Chí Phèo sinh ra bị bỏ rơi trong một cái lò gạch cũ, được mọi người truyền tay nuôi lớn. Đến năm 20 tuổi Chí đi làm thuê cho nhà bá Kiến, Chí là một anh nông dân hiền lành, chăm chỉ, lương thiện.
+ Chí Phèo bị bá Kiến ghen tuông rồi bị đẩy đi Tù, chính nhà tù thực dân đã biến Chí thành một “con quỷ dữ” của làng Vũ Đại, Chí bị tha hóa cả về ngoại hình lẫn tính cách.
+ Sự xuất hiện của Thị Nở đã thức tỉnh phần người trong con người của Chí Phèo mà bấy lâu nay bị che lấp đi, Chí muốn được hưởng hạnh phúc, khao khát trở thành người lương thiện, muốn được sống tốt với mọi người.
+ Nhưng bi kịch vẫn đến với Chí Phèo, thị Nở đã từ chối tình yêu của Chí Phèo. Chí đã đâm chết bá Kiến và cũng tự kết liễu đời mình trong bế tắc.
-> Chí Phèo đã chết trên ngưỡng cửa trở thành người lương thiện.
– Nguyên nhân dẫn đến sự tha hóa của Chí Phèo:
+ Nguyên nhân trực tiếp: Chí Phèo là nạn nhân của bọn địa chủ cường hào ở nông thôn trước Cách mạng tháng Tám năm 1945 đã biến những người hiền lành như Chí trở thành tên lưu manh, trở thành tay sai đắc lực cho chúng.
+ Nguyên nhân gián tiếp: xã hội thực dân phong kiến đã đẩy những nông dân vào đường cùng, họ không có lối thoát, không có sự lựa chọn. Để tồn tại trong môi trường ấy, họ buộc phải tự biến mình thành những tên lưu manh hóa, mất hết cả nhân hình lẫn nhân tính.
Đề 3. Phân tích thái độ của nhân vật Huấn Cao đối với viên quản ngục trong Chữ người tử tù (Nguyễn Tuân).
Trả lời:
Mở bài:
– Giới thiệu tác giả, tác phẩm
– Đưa ra vấn đề cần nghị luận
Thân bài:
– Hoàn cảnh ra đời tác phẩm
– Giới thiệu về nhân vật Huấn Cao:
+ Vẻ đẹp của hình tượng nhân vật Huấn Cao
* Vẻ đẹp tài hoa:
* Vẻ đẹp khí phách
* Vẻ đẹp thiên lương
– Những câu nói của Huấn Cao với viên quản ngục: ( thông qua cảnh cho chữ)
+ Ông đã thể hiện được rõ quan điểm của mình trước những con người biết quý cái đẹp, mong ước thực hiện và thể hiện được cái đẹp chân chính.
+ Lời khuyên với quản ngục: Ở đây lẫn lộn…mất cái đời lương thiện đi -> Lời khuyên khuyến khích con người hướng thiện. Ông có tấm lòng lương thiện trong sáng, biết yêu quý và có những lời khen, khuyên với Viên Quản Ngục.
Kết Luận:
– Chặng đường thay đổi thái độ của Huấn Cao với viên cai ngục
Vẻ đẹp nhân vật Huấn Cao.
(HTTPS://BAIVIET.ORG)
