Soạn bài Mẹ tôi trang 10 – 12 SGK ngữ văn lớp 7 tập 1, Để học tốt hơn danh sách các bài tập trong bài Mẹ tôi sau đây là hướng dẫn soạn bài đầy đủ và chi tiết nhất.
Mẹ tôi
Thứ năm, ngày 10 tháng 11
Bố để ý là sáng nay, lúc cô giáo đến thăm, khi nói với mẹ, tôi có nhỡ thốt ra một lời thiếu lễ độ(1) .Để cảnh cáo(2) tôi, bố đã viết thư này.Đọc thư tôi xúc động vô cùng.
“Trước mặt cô giáo, con đã thiếu lễ độ với mẹ.Việc như thế không bao giờ con được tái phạm nữa, En-ri-cô của bố ạ!Sự hỗn láo của con như một nhát dao đâm vào tim bố vậy!Bố nhớ, cách đây mấy năm, mẹ đã phải thức suốt đêm, cúi mình trên chiếc nôi trông chừng hơi thở hổn hển(3) của con, quằn quại(4) vì nỗi lo sợ khóc nức nở khi nghĩ rằng có thể mất con!..Nhớ lại điều ấy, bố không thể nén được cơn tức giận đối với con.Hãy nghĩ xem, En-ri-cô à!Con mà lại xúc phạm đến mẹ con ư?Người mẹ sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn, người mẹ có thể đi ăn xin để nuôi con, có thể hi sinh tính mạng để cứu sống con!
Hãy nghĩ kĩ điều này, En-ri-cô ạ: Trong đời, con có thể trải qua những ngày buồn thảm, nhưng ngày buồn thảm nhất tất sẽ là ngày mà con mất mẹ.
Khi đã khôn lớn, trưởng thành(5) , khi các cuộc đấu tranh đã tôi luyện con thành người dũng cảm, có thể có lúc con sẽ mong ước thiết tha được nghe lại tiếng nói của mẹ, được mẹ dang tay ra đón vào lòng.Dù có lớn khôn, khỏe mạnh thế nào đi chăng nữa, con sẽ vẫn tự thấy mình chỉ là một đứa trẻ tội nghiệp, yếu đuối và không được chở che.Con sẽ cay đắng khi nhớ lại những lúc đã làm cho mẹ đau lòng… Con sẽ không thể sống thanh thản, nếu đã làm cho mẹ buồn phiền.Dù có hối hận(6), có cầu xin linh hồn mẹ tha thứ… tất cả cũng chỉ vô ích mà thôi.Lương tâm(7) con sẽ không một phút nào yên tĩnh.Hình ảnh dịu dàng và hiền hậu của mẹ sẽ làm tâm hồn con như bị khổ hình(8).En-ri-cô này!Con hãy nhớ rằng, tình yêu thương, kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng hơn cả.Thật đáng xấu hổ và nhục nhã cho kẻ nào chà đạp lên tình thương yêu đó.
Từ nay, không bao giờ con được thốt ra một lời nói nặng với mẹ.Con phải xin lỗi mẹ, không phải vì sợ bố, mà do sự thành khẩn trong lòng.Con hãy cầu xin mẹ hôn con, để cho chiếc hôn ấy xóa đi cái dấu vết vong ân bội nghĩa(9) trên trán con.
Bố rất yêu con, En-ri-cô ạ, con là niềm hi vọng tha thiết nhất của đời bố, nhưng thà rằng bố không có con, còn hơn là thấy con bội bạc với mẹ.Thôi, trong một thời gian con đừng hôn bố: bố sẽ không thể vui lòng đáp lại cái hôn của con được.
Bố của con”
(Ét-môn-đô đơ A-mi-xi(*), Những tấm lòng cao cả, Sđd)
Chú thích:
(*)Ét-môn-đô đơ A-mi-xi (1846-1908), nhà văn I-ta-li-a (Ý), tác giả của các cuốn sách: Cuộc đời của các chiến binh (tập truyện ngắn, 1868), Những tấm lòng cao cả (truyện thiếu nhi, 1886), Cuốn truyện của người thầy (1890), Giữa trường và nhà (tập truyện ngắn, 1892)…
(1) Lễ độ: thái độ được coi là đúng mực, biết coi trọng người khác khi giao tiếp.
(2) Cảnh cáo: phê phán một cách nghiêm khắc đối với những việc làm sai trái.
(3) Hơi thở hổn hển: hơi thở mạnh, ngắt quãng khó khăn, mệt nhọc.
(4) Quằn quại: chỉ tình trạng đau đớn, vật vã của cơ thể.Ở đây chỉ trạng thái tình cảm đau đớn tột độ khi trong lòng có nỗi lo âu, buồn bã.
(5) Trưởng thành: đã trở thành người lớn.
(6) Hối hận: lấy làm tiếc và day dứt, đau đớn, tự trách mình khi đã nhận ra đã làm một điều gì đó sai lầm.
(7) Lương tâm: chỉ yếu tố tinh thần giúp bản thân nhận ra được cái đúng, cái sai về đạo đức để có thể tự điều chỉnh việc làm của mình (lương: tốt, lành; tâm: trái tim, lòng người).
(8) Khổ hình: hình phạt nặng nề, khổ sở về thể xác.
(9) Vong ân bội nghĩa: quên ơn (vong ân), trái với đạo nghĩa (bội nghĩa).
(10) Bội bạc: phản lại người tốt, người đã từng giúp đỡ mình.
Hướng dẫn soạn bài – Mẹ tôi
I. Tóm tắt
Vì được viết dưới dạng một bức thư nên văn bản này hầu như không có cốt truyện. Tuy nhiên, có thể căn cứ vào cách thể hiện của văn bản (đã nói ở trên) để tóm tắt những nét chủ yếu như sau:
En-ri-cô ăn nói thiếu lễ độ với mẹ. Bố biết chuyện, viết thư cho En-ri-cô với lời lẽ vừa yêu thương vừa tức giận. Trong thư, bố nói về tình yêu, về sự hi sinh to lớn mà mẹ đã dành cho En-ri-cô… Trước cách xử sự tế nhị nhưng không kém phần quyết liệt, gay gắt của bố, En-ri-cô vô cùng hối hận.
II. Bố cục
– Đoạn 1 (Từ đầu … xúc động vô cùng): lời tự bộc lộ của đứa con.
– Đoạn 2 (còn lại): tình cảm, thái độ người cha khi con mắc lỗi và gợi tình mẫu tử.
III. Hướng dẫn soạn bài Mẹ tôi chi tiết
Giải câu 1 (Trang 11 SGK ngữ văn 7 tập 1)
Văn bản là một bức thư của người bố gửi cho con, nhưng tại sao tác giả lại lấy nhan đề là “Mẹ tôi”?
Trả lời:
– Hình thức của văn bản là bức thư của người bố gửi cho con nhưng nội dung mà bức thư đề cập đến lại là người mẹ. Người mẹ là nhân vật chính của câu chuyện.
– Người bố viết thư vì thái độ vô lệ của con đối với mẹ, mục đích giáo dục con cần phải lễ độ và kính yêu mẹ. Vì vậy nhan đề “Mẹ tôi” là hoàn toàn chính xác.
– Có ý kiến cho rằng có thể thay thế nhan đề khác như: “Hối hận”, “Một lỗi lầm”. Hai nhan đề này cũng phản ánh được nội dung sự việc, nhưng nó là nghiêng về thể hiện nhân vật tôi hơn là người mẹ. Thứ nữa nó làm mất đi giá trị biểu cảm.
Giải câu 2 (Trang 12 SGK ngữ văn 7 tập 1)
Thái độ của người bố đối với En-ri-cô qua bức thư là thái độ như thế nào? Dựa vào đâu mà em biết được? Lí do gì đã khiến ông có thái độ ấy?
Trả lời:
Qua bức thư, có thể nhận thấy người bố rất buồn bã và tức giận trước thái độ và cách ứng xử của En-ri-cô (khi cô giáo đến thăm nhà, En-ri-cô đã thốt ra một lời thiếu lễ độ với mẹ).
Những câu văn thể hiện thái độ của người bố:
– “… việc như thế không bao giờ con được tái phạm nữa”.
– “Sự hỗn láo của con như một nhát dao đâm vào tim bố vậy”.
– “bố không thể nén được cơn tức giận đối với con”.
– “Từ nay, không bao giờ con được thốt ra một lời nói nặng với mẹ”.
– “…thà rằng bố không có con, còn hơn thấy con bội bạc với mẹ”.
Giải câu 3 (Trang 12 SGK ngữ văn 7 tập 1)
Trong truyện có những hình ảnh, chi tiết nào nói về người mẹ của En-ri-cô? Qua đó em hiểu mẹ của En-ri-cô là người như thế nào?
Trả lời:
Những chi tiết, hình ảnh nói về người mẹ của En-ri-cô:
– “Mẹ đã thức suốt đêm, cúi mình trên chiếc nôi trông chừng hơi thở hổn hển của con, quằn quại vì nỗi lo sợ, khóc nức nở vì nghĩ rằng có thể mất con”.
– “Người mẹ sẵn sàng bỏ hết một năm hạnh phúc để tránh cho con một giờ đau đớn”.
– “Người mẹ có thể đi ăn xin để nuôi con, có thể hi sinh tính mạng để cứu sống con”.
Qua đó giúp ta hiểu rằng mẹ của En-ri-cô là người có tình thương con vô cùng mãnh liệt, hết lòng vì con hi sinh tất cả vì con. Đó là hình ảnh về một người mẹ thiêng liêng, biểu tượng đẹp của tình mẫu tử.
Giải câu 4 (Trang 12 SGK ngữ văn 7 tập 1)
Theo em, điều gì đã khiến En-ri-cô “xúc động vô cùng” khi đọc bức thư của bố? Hãy tìm hiểu và lựa chọn những lí do mà em cho là đúng trong các lí do sau:
a) Vì bố gợi lại những kỉ niệm giữa mẹ và En-ri-cô.
b) Vì En-ri-cô sợ bố.
c) Vì thái độ kiên quyết và nghiêm khắc của bố.
d) Vì những lời nói rất chân tình và sâu sắc của bố.
e) Vì En-ri-cô thấy xấu hổ.
Ngoài những lí do trên, còn có lí do nào khác không?
Trả lời:
En-ri-cô “xúc động vô cùng” khi đọc thư của bố vì:
– Bố gợi lại những kỉ niệm thiêng liêng giữa mẹ và En-ri-cô.
– Thái độ nghiêm khắc, kiên quyết của bố
– Những lời nói rất chân tình và sâu sắc của bố.
– En-ri-cô thấy hối lỗi, xấu hổ trước sự sai phạm của mình.
Giải câu 5 (Trang 12 SGK ngữ văn 7 tập 1)
Theo em, tại sao người bố không nói trực tiếp với En-ri-cô mà lại viết thư?
Trả lời:
Người bố không nhắc nhở En-ri-cô trực tiếp mà lựa chọn cách viết thư, vì:
– Nhắc nhở trực tiếp thường rất khó kiềm giữ được sự nóng giận.
– Nhắc nhở trực tiếp khó có thể bày tỏ được những tình cảm sâu sắc và tế nhị.
– Nhắc nhở trực tiếp có thể khiến người mắc lỗi cảm thấy bị xúc phạm quá lớn vào lòng tự trọng. Từ đó có thể dẫn đến những suy nghĩ tiêu cực ở đứa trẻ, khiến cho những lời nhắc nhở không phát huy được mục đích giáo dục như mong muốn.
Soạn phần luyện tập Mẹ tôi
Giải câu 1 – Luyện tập Mẹ tôi (Trang 12 SGK ngữ văn 7 tập 1)
Câu 1. Hãy chọn một đoạn trong thư của bố En-ri-cô có nội dung thể hiện vai trò vô cùng lớn lao của người mẹ đối với con và học thuộc đoạn đó.
Trả lời:
Bài viết có rất nhiều đoạn hậu, nếu các em có lòng ham mê và đủ thời gian thì nên học thuộc lòng cả bức thư, nếu không đủ thì nên chọn một trong những đoạn trích sau:
– Đoạn trong phần ghi nhớ.
– Đoạn “Khi đã khôn lớn … và không được chở che”.
– Đoạn “Hãy nhớ kĩ … con mất mẹ”.
Giải câu 2 – Luyện tập Mẹ tôi (Trang 12 SGK ngữ văn 7 tập 1)
Câu 2. Hãy kể lại một sự việc em lỡ gây ra khiến bố, mẹ buồn phiền.
Trả lời:
Trước hết nhớ lại tất cả những lần mình vi phạm như: đi chơi không xin phép bố mẹ, đi học về muôn để mẹ chờ đợi lo lắng, đánh nhau với em, lười học bài, kì thị bị điểm thấp… Sau đó chọn một lỗi lầm nào đáng nhớ nhất rồi viết theo trình tự.
– Hoàn cảnh mắc lỗi.
– Kể lại sự việc diễn ra.
– Sự ăn năn hối lỗi của bạn thân.
– Hành động sữa chữa lỗi lầm.
Tham khảo thêm cách soạn khác bài Mẹ tôi
Câu 1: Văn bản là một thư của người bố gửi cho con, nhưng tại sao tác giả lại lấy nhan đề “Mẹ tôi”.
Trả lời:
Văn bản là một bức thư của người bố gửi cho con, nhưng sở dĩ tác giả lại lấy nhan đề là “Mẹ tôi”, vì nội dung thư nói lên công lao khó nhọc, sự hi sinh và tình cảm của người mẹ có ý nghĩa như thế nào đối với người con.
Câu 2: Thái độ của người bố đối với En-ri-cô qua bức thư là thái độ như thế nào? Dựa vào đâu mà em biết được? Lí do gì khiến ông có thái độ ấy?
Trả lời:
Bài văn kể lại câu chuyện En-ri-cô đã lỡ thốt ra một lời thiếu lễ độ với mẹ lúc cô giáo đến thăm. Trong bức thư viết cho En-ri-cô, người bố tỏ thái độ hết sức buồn bã và tức giận trước sự việc đó. Thái độ đó được thể hiện rất rõ qua những lời lẽ trong thư:
– “… như một nhát dao dăm vào tim bố vậy ”
– “ bố không thể nén được cơn tức giận đối với con”
“Thật đáng xấu hổ và nhục nhã cho kẻ nào chà đạp lên tình thương yêu đó ”
– “… cái dấu vết vong ân bội nghĩa trên trán con ”
– “… thà rằng bố không có con, còn hơn là thấy con bội bạc với mẹ ”
– “… bố sẽ không thể vui lòng đáp lại cái hôn của con được”
Câu 3: Trong truyện có những hình ảnh những chi tiết nào nói về người mẹ En-ri-cô qua đó em hiểu mẹ của En-ri-cô là người như thế nào?
Trả lời
Trong truyện có một số hình ảnh, chi tiết nói về người mẹ của En-ri-cô:
– Mẹ thức suốt đêm chăm sóc, lo lắng khi con bị bệnh.
– Mẹ có thể hi sinh mọi thứ vì con, thậm chí hi sinh cả tính mạng của mình để cứu sống con.
Qua đó, em hiểu mẹ của En-ri-cô là người yêu thương con mình nhất trên đời.
Câu 4: Theo em điều gì đã khiến En-ri-cô xúc động khi đọc thư bố?
Trả lời:
Các lí do đã khiến En-ri-cô “xúc động vô cùng” khi đọc thư của bố:
– Vì bố gợi lại những kỉ niệm giữa mẹ và En-ri-cô.
– Vì những lời nói rất chân tình và sâu sắc của bố.
– Vì thái độ kiên quyết và nghiêm khắc của bố.
Câu 5: Theo em tại sao người bố không nói trực tiếp với En-ri-cô mà lại viết thư?
Trả lời:
Người bố không nói trực tiếp với En-ri-cô mà lại viết thư có thể có nhiều lí do:
– Những tình cảm, những điều kín đáo, tế nhị nhiều khi không nói trực tiếp được.
– Truớc những vấn đề như vậy, qua thư, người con đỡ bị tự ái, xấu hổ trước mặt cha mình
– Viết thư như vậy, người cha muốn con mình có dịp đọc đi đọc lại nhiều lần suy ngẫm kĩ và thấm thía những điều trong thư.
– Cũng có thể cha con ít có điều kiện về cơ hội và thời gian để gặp nhau nhiều.
Soạn bài luyện tập Mẹ tôi trang 12 SGK ngữ văn 7 tập 1
Bài 1: Hãy chọn một đoạn trong thư của bố En-ri-cô có nội dung thể hiện vai trò vô cùng lớn lao của người mẹ đối với con và học thuộc đoạn đó.
Trả lời:
Vai trò vô cùng lớn lao của người mẹ đối với người con được thể hiện trong đoạn thư sau của bố En-ri-cô:
“Khi đã khôn lớn trưởng thành, khi các cuộc đấu tranh đã tôi luyện con thành người dũng cảm, có thể có lúc con sẽ mong ước thiết tha được nghe lời nói của mẹ, được mẹ dang tay ra đón vào lòng. Dù có lớn khôn, khỏe mạnh thế nào đi chăng nữa, con sẽ vẫn tự thấy mình chỉ là một đứa trẻ tội nghiệp, yểu đuối và không được che chở. Con sẽ cay đắng khi nhớ lại những lúc đã làm mẹ đau lòng… Con sẽ không thể sống thanh thản, nếu đã làm cho mẹ buồn phiền. Dù có hối hận, có cầu xin linh hồn mẹ tha thứ, tất cả cũng chỉ vô ích mà thôi. Lương tâm con sẽ không một phút nào yên tĩnh. Hình ảnh dịu dàng và hiền hậu của mẹ sẽ làm tâm hồn con như bị khổ hình. En-ri-cô này! Con hãy nhớ rằng, tình yêu thương, kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng hơn cả. Thật đáng xấu hổ và nhục nhã cho kẻ nào chà đạp lên tình thương đó.
Bài 2: Hãy kể lại một sự việc lỡ gây khiến bố mẹ buồn phiền.
Trả lời:
Trước hết nhớ lại tất cả những lần mình vi phạm như: đi chơi không xin phép bố mẹ, đi học về muôn để mẹ chờ đợi lo lắng, đánh nhau với em, lười học bài, kì thị bị điểm thấp… Sau đó chọn một lỗi lầm nào đáng nhớ nhất rồi viết theo trình tự:
– Hoàn cảnh mắc lỗi.
– Kể lại sự việc diễn ra.
– Sự ăn năn hối lỗi của bạn thân.
– Hành động sữa chữa lỗi lầm.
Và đây cũng là điều mà em sẽ tâm sự với En-ri-cô khi gặp bạn phải không?
(HTTPS://BAIVIET.ORG)
