Giải câu hỏi 2 (Trang 32 SGK ngữ văn lớp 11 tập 1) – Phần soạn bài Đọc thêm: Khóc Dương Khuê (Nguyễn Khuyến) trang 31 – 32 SGK ngữ văn lớp 11 tập 1.
Đề bài:
Câu 2. Tình bạn thắm thiết, thuỷ chung giữa hai người được thể hiện như thế nào? (Chú ý diễn biến tâm trạng của tác giả: nỗi đau đớn lúc nghe tin bạn qua đời, sống lại những kỉ niệm trong tình bạn, nỗi trống vắng khi bạn mất.)
Trả lời:
Tình bạn thắm thiết, thủy chung giữa hai người được tác giả diễn đạt qua sự vận động của cảm xúc thơ.
– Hai câu thơ đầu: Nỗi đau đớn của Nguyễn Khuyến khi nghe tin bạn mất:
+ Từ ngữ: Thôi đã thôi rồi, man mác, ngậm ngùi.
→ Tin bạn mất đến với Nguyễn Khuến một cách đột ngột, bàng hoàng, sửng sốt.
+ Nhịp thơ bị phá vỡ 2/1/3: Như một tiếng nấc tức tưởi, tắc nghẹn trước nỗi đau mất bạn của nhà thơ.
– Đoạn thơ thứ 2: Tác giả gợi nhớ lại những kỉ niệm trong quá khứ:
+ Cùng thi đỗ, cùng làm quan, cùng nhau trải qua nhiều thú vui tao nhã.
→ Là bạn tri âm, tri kỉ.
+ Về già vẫn viếng thăm nhau.
→ Dòng hồi tưởng hiện lên một tình bạn đẹp. Đó là lí do khiến Nguyễn Khuyến đau đớn, sững sờ khi nghe tin bạn qua đời.
– Đoạn thơ thứ 3 (đoạn còn lại): Nỗi trống trải khi bạn qua đời: Mất bạn, Nguyễn Khuyến cảm thấy vô cùng trống trải, cuộc sống chẳng còn ý vị. Nỗi đau thể hiện ở nhiều cung bậc: lúc đột ngột, lúc ngậm ngùi, luyến tiếc, lúc lắng đọng thấm sâu chi phối tuổi già của tác giả. Hai câu kết là nỗi đau không nước mắt, nỗi đau như dồn vào lòng:
Tuổi già hạt lệ như sương
Hơi đâu chuốc lấy hai hàng chứa chan.
(HTTPS://BAIVIET.ORG)
