Soạn bài – Trình bày về một vấn đề - Giải bài tập SGK ngữ văn 10

Ngữ văn 10 Tập 1 – Soạn giải bài tập ngữ văn lớp 10 Tập 1 Tuần 16 – SGK ngữ văn lớp 10 – Tập 1 Soạn bài – Trình bày về một vấn đề

Soạn bài Trình bày về một vấn đề trang 148 -151 SGK ngữ văn lớp 10 tập 1. Để học tốt hơn danh sách các bài tập trong bài Trình bày về một vấn đề, sau đây là hướng dẫn soạn bài và giải bài tập đầy đủ, ngắn gọn và chi tiết nhất.

Hướng dẫn soạn bài – Trình bày về một vấn đề.

I. Tầm quan trọng của việc trình bày một vấn để

Trong cuộc sống hằng ngày cũng như trong học tập, nhiều lúc chúng ta cần phải trình bày một vấn đề nào đó trước tập thể hoặc trước người khác để bày tỏ nguyện vọng, suy nghĩ, nhận thức của mình cũng như thuyết phục họ cảm thông và đồng tình với minh, ví dụ: phát biểu xây dựng bài, phát biểu trong các cuộc sinh hoạt tổ, sinh hoạt lớp, đại hội lớp, đại hội Đoàn,… Công việc này không dễ dàng thực hiện một cách có hiệu quả như mong muốn. Trước mắt, chúng ta hãy rèn luyện một số thao tác cơ bản, cân thiết nhất.

II. Công viêc chuẩn bị

Giả định anh (chị) đã đăng kí trình bày trong buổi sinh hoạt câu lạc bộ do Đoàn trường tổ chức với đề tài “Thời trang và tuổi trẻ”. Vậy nên bắt đầu như thế nào?

1. Chọn vấn đề trình bày

Đề tài “Thời trang và tuổi trẻ” đặt ra nhiều vấn đề cần thảo luận, trao đổi, tuy nhiên mỗi người chỉ nên nói về một khía cạnh nào đó mà thôi.

Nhiệm vụ đặt ra là anh (chị) phải chọn vấn đề nào để trình bày. Để có cơ sở chọn lựa, hãy suy nghĩ và xác định:

– Đề tài “Thời trang và tuổi trẻ” có thể bao gồm những vấn đề nào?

– Người nghe là những ai (tuổi tác, trình độ, giới tính, nghề nghiệp,…)? Họ đang quan tâm đến vấn đề gì?

– Bản thân anh (chị) hiểu và thích thú vấn đề nào?

Việc lựa chọn vấn đề trình bày tùy thuộc vào đề tài chung, hiểu biết của bản thân, lượng tư liệu thu thập được, tính hấp dẫn của khía cạnh được lựa chọn và sự quan tâm của người nghe.

2. Lập dàn ý cho bài trình bày

Thời gian dành cho một cá nhân phát biểu không nhiều nên việc cân nhắc, tính toán trình bày những nội dung gì, theo cách nao, thư tự ra sao, nhân mạnh vào ý nào,… cần được ghi lại một cách cụ thể, rõ ràng. Chính vì thế, việc lập dàn ý là hết sức cần thiết: một mặt nó bảo đảm cho việc trình bày đúng, đủ, hàm súc về nội dung, mặt khác nó giúp chúng ta chủ động trong lúc trình bày.

Dàn ý bài trình bày một vấn đề cúng tương tự như dàn ý của một bài văn. Anh (chị) đã chọn được vấn đề trình bày, bây giờ cần tiến hành lập dàn ý.

Hãy thực hiện một số việc cụ thể theo những gợi ý sau:

– Để làm sáng tỏ vấn đề được lựa chọn, cần phải trình bày bao nhiêu ý?

– Các ý đó được triển khai thành những ý nhỏ nào?

– Sắp xếp các ý theo trình tự nào cho hợp lí? Ý nào là trọng tâm của bài trình bày?

– Chuẩn bị trước những câu chào hỏi, kết thúc, chuyển ý và dự kiến điều khiển giọng điệu, cử chỉ khi nói.

III. Trình bày

Khi trình bày, cần bám sát dàn ý đã chuẩn bị và chú ý các yêu cầu của ngôn ngữ nói đã được học trong phần tiếng Việt. Anh (chị) có thể tham khảo một số gợi ý sau:

1. Bắt đầu trình bày

– Bước lên diễn đan như thế nào? Có nên vội vàng, hấp tấp trình bày ngay không?

– Chảo cử tọa và tự giới thiệu (nếu cần) bằng những lời lẽ và cử chỉ nao?

2. Trình bày nội dung chính

– Bắt đầu nội dung thứ nhất như thế nào?

– Làm thế nào để chuyển ý từ nội dung này sang nội dung khác?

– Người nghe có phản ứng như thế nào? Cần điều chỉnh nội dung, cách nói và tư thế, điệu bộ của mình ra sao?

3. Kết thúc và cảm ơn

– Tóm tắt, nhấn mạnh một số ý chính.

– Cảm ơn người nghe.

IV. Luyện tập

Giải câu 1 – Luyện tập (Trang 150 SGK ngữ văn 10 tập 1)

Dưới đây là những câu trích từ các bài trình bày khác nhau. Hãy cho biết mỗi câu tương ứng với phần nào trong quá trình trình bày.

(1) Bắt đầu trình bày

(2) Trình bày nội dung chính

(3) Chuyển qua chủ đề khác

(4) Tóm tắt và kết thúc nội dung trình bày

– Đã xem xét tất cả các phương án có thể có, chúng ta hãy chuyển sang phân tích những thuận lợi và khó khăn của từng phương án…

– Giờ chúng ta chuyển sang vấn đề môi trường. Như các bạn đã biết, chúng ta đã tận lực để bảo đảm công việc xử lí phế thải…

– Tôi muốn kết thúc bài nói bằng cách nhắc lại đôi điều đã nêu lên lúc mở đầu…

– Giờ chúng ta hãy đi vào nội dung chủ yếu của đề tài. Thứ nhất…

– Chào các bạn. Tôi rất phấn khởi được đến đây phục vụ các bạn. Tôi tên là…

– Chào các bạn. Cảm ơn các bạn đã tới đây. Xin giới thiệu, tôi tên là… làm việc ở cơ quan…/Công ty…

– Trước khi bắt đầu, cho phép tôi được nói đôi điều về bản thân. Tôi đã làm việc ở Công ti… trong… năm…

– Giờ tôi sắp kết thúc bài nói, và đến đây, tôi muốn một lần nữa lướt qua những điểm chính đã nêu…

Trả lời:

(1) Phần bắt đầu trình bày tương ứng với các câu:

– Chào các bạn. Tôi rất phấn khởi được đến đây phục vụ các bạn. Tôi tên là …..

– Chào các bạn. Cảm ơn các bạn đã tới đây. Xin tự giới thiệu, tôi tên là ….. làm việc ở cơ quan ….. / công ty …..

– Trước khi bắt đầu, cho phép tôi nói đôi điều về bản thân. Tôi đã làm việc ở công ty ….. trong ….. năm …..

(2) Phần trình bày nội dung chính tương ứng với các câu:

– Đã xem xét tất cả các phương án có thể có, chúng ta hãy chuyển sang phân tích những thuận lợi và khó khăn của từng phương án …..

– Giờ chúng ta hãy đi vào nội dung chủ yếu của đề tài. Thứ nhất …..

(3) Chuyển qua chủ đề khác tương ứng với các câu:

– Giờ chúng ta chuyển sang vấn đề môi trường. Như các bạn đã biết, chúng ta đã tận lực để đảm bảo công việc xử lí chất thải …..

(4) Phần tóm tắt và kết thúc vấn đề tương ứng với các câu:

– Tôi muốn kết thúc bài nói bằng cách nhắc lại đôi điều đã nêu lên ở lúc mở đầu …

– Giờ rôi sắp kết thúc bài nói, và đến đây, tôi muốn một lẫn nữa lướt qua những điểm chính đã nêu …..

Giải câu 2 – Luyện tập (Trang 151 SGK ngữ văn 10 tập 1)

Giả định dưới đây là một số đề tài trong những cuộc hội thảo sẽ được tổ chức ở trường. Anh (chị) hãy dự kiến các ý càn trình bày cho mỗi đề tài.

a) Nét thanh lịch trong ứng xử hằng ngày.

b) Nghệ thuật gây thiện cảm

c) Thận tượng của tuổi học trò

d) Giữ gìn môi trường xanh, sạch đẹp.

e) An toàn giao thông là hạnh phúc của mỗi người.

Trả lời:

a. Đề tài: Nét thanh lịch trong ứng xử hàng ngày.

– Thanh lịch là một nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc ta.

– Thanh lịch thể hiện trong:

Lời ăn tiếng nói hàng ngày.

Cách ăn mặc.

Thái độ sẵn sàng giúp đỡ.

Sự kính nhường.

– Nét thanh lịch trong ứng xử hàng ngày của học sinh:

Thái độ lễ phép, trung thực, thẳng thắn.

Ăn mặc theo chuẩn mực của người học sinh.

Quan hệ bạn bè chân thật, hòa nhã.

Sẵn sàng giúp đỡ mọi người.

b. Đề tài: Nghệ thuật gây thiện cảm.

– Gây thiện cảm là chìa khóa quyết định sự thành công vì:

Tạo ra được sự chú ý tốt đẹp ngay từ khối ban đầu.

Tạo ra sự thuận lợi cho việc học hành, công việc và sự phấn đấu vươn lên.

– Gây thiện cảm bằng cách nào?

Quan tâm tìm hiểu trước đối tượng (sở thích, thói quen, tính tình…).

Chuẩn bị trước lời ăn tiếng nói cho phù hợp.

Có óc khôi hài để chủ động tạo ra không khí gần gũi thân mật và vui vẻ.

Khéo léo tạo cho người khác niềm tin về năng lực, tình cảm,… của mình.

c. Đề tài: Thần tượng của tuổi học trò.

– Thế nào là thần tượng ? (là người mà mình yêu mến và cảm phục vì tài năng, nhân cách hay một năng lực đặc biệt nào đó,…).

– Thần tượng có ích gì ? (là mục tiêu để chúng ta phấn đấu và hướng tới hoặc đơn thuần là tấm gương, là động lực cho chúng ta học tập).

– Thần tượng của giới trẻ hôm nay là gì ?

Chủ yếu là các ngôi sao điện ảnh, ca nhạc, thể thao,…

Cách thức “tôn thờ” thần tượng của giới trẻ hôm nay có nhiều thái quá (nhiều khi vượt qua cả những giới hạn đạo đức).

Ngày nay việc tôn thờ thần tượng có khi lại có hại cho việc học hành.

– Cần phải quan niệm thế nào cho đúng về thần tượng:

Yêu quý là không sai nhưng cần có cách thể hiện văn hóa.

Cần phải coi đó là một động lực để học hành hoặc ít ra thần tượng cũng phải có những điểm khiến ta ham mê và khâm phục thực sự.

Cần tránh lối tôn thờ thần tượng theo kiểu a dua.

d. Đề tài: Giữ gìn môi trường xanh, sạch, đẹp.

– Môi trường sống của chúng ta hiện đang bị tàn phá và ô nhiễm vô cùng nghiêm trọng (sưu tầm những số liệu):

Nạn phá rừng bừa bãi.

Xả rác thải sinh hoạt và rác thải công nghiệp vô ý thức.

– Môi trường ô nhiễm gây nhiều tai họa cho con người.

Nguy hiểm đến tính mạng (lũ lụt, lở đất,…).

Gây hậu quả lâu dài (các chất độc hại gây ra các bệnh truyền nhiễm, sinh dị tật, thiểu năng hoặc tử vong).

Gây thiệt hại về vật chất cho xã hội.

– Giải pháp gìn giữ, môi trường xanh, sạch đẹp.

Xây dựng, quy hoạch nơi xử lí rác thải.

Quản lí chặt và xử lí nghiêm ngặt các hành vi làm tổn hại môi trường (chặt phá rừng, xả rác vô ý thức).

Giáo dục, nâng cao ý thức của mọi người về việc bảo vệ môi trường sống.

e. Đề tài: “An toàn giao thông là hạnh phúc của mỗi người”.

– Mất an toàn giao thông là tình trạng phổ biến và đáng báo động ở nước ta hiện nay (đưa ra số liệu).

– Mất an toàn giao thông gây nhiều tai họa cho con người:

Nguy hiểm đến tính mạng (gây chết người).

Để lại nhiều thương tích làm giảm hoặc mất khả năng lao động và cũng vì thế trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Gây thiệt hại về vật chất.

Gây ùn tắc giao thông, làm lãng phí thời gian, ảnh hưởng đến sức khỏe, công việc,… của nhiều người.

– Giải pháp lập lại trật tự an toàn giao thông.

Xây dựng cơ sở hạ tầng giao thông cơ bản, hiện đại.

Nâng cao chất lượng các phương tiện giao thông.

Giáo dục nâng cao ý thức tôn trọng luật lệ giao thông của tất cả mọi người.

Giải câu 3 – Luyện tập (Trang 151 SGK ngữ văn 10 tập 1)

Chọn một trong các đề tài trên để chuẩn bị và trình bày trước lớp.

Trả lời:

Gợi ý:

a) Bắt đầu trình bày

Bước lên mục
Chào mọi người
Tự giới thiệu
Nêu lý do trình bày

b) Trình bày nội dung chính

Nêu nội dung trình bày
Nêu lần lượt các ý chính, cụ thể hóa các ý đo
Có chuyển ý, dẫn dắt
chú ý thái độ, cử chỉ của người nghe để điều chỉnh nội dung cách trình bày

c) Kết thúc và cảm ơn

Tóm tắt nhận mạnh ý chính
Cảm ơn người nghe
Cần chú ý về giọng điệu, khẩu ngữ, cử chỉ, điệu bộ

Tham khảo thêm cách soạn khác bài Trình bày về một vấn đề

Luyện tập

Câu 1. Dưới đây là những câu trích từ các bài trình bày khác nhau. Hãy cho biết mỗi câu tương ứng với phần nào trong quá trình trình bày.