Soạn bài – Tóm tắt văn bản tự sự

Soạn bài Tóm tắt văn bản tự sự trang 120 – 122 SGK ngữ văn lớp 10 tập 1. Để học tốt hơn danh sách các bài tập trong bài Tóm tắt văn bản tự sự, sau đây là hướng dẫn soạn bài và giải bài tập đầy đủ, ngắn gọn và chi tiết nhất.

Hướng dẫn soạn bài – Tóm tắt văn bản tự sự.

I. Mục đích, yêu cầu tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính

Nhân vật văn học là hình tượng con người (có thể là loài vật hay cây cỏ,… được nhân cách hoá) được miêu tả trong văn bản văn học. Nhân vật thường có tên tuổi, lai lịch, ngoại hình, hành động, lời nói, suy nghĩ, tình cảm,… Mỗi nhân vật còn có cốt truyện. Trong một tác phẩm có thể có nhiều loại nhân vật. Tuỳ theo vai trò, vị trí, tầm quan trọng của nhân vật trong tác phẩm, người ta chia ra nhân vật chính và nhân vật phụ. Mỗi nhân vật chính đều gắn liện với một số sự việc cơ bản của cốt truyện.

Tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính là viết hoặc kể lại một cách ngắn gọn những sự việc cơ bản xảy ra với nhân vật đó. Việc tóm tắt ngay giúp ta nắm vững tính cách và số phận của nhân vật, góp phần đi sâu tìm hiểu và đánh giá tác phẩm . Muốn vậy, bản tóm tắt cần đáp ứng đầy đủ yêu cầu chung của một văn bản, trung thành với văn bản gốc, nêu được đặc điểm và những sự việc xảy ra với nhân vật chính.

II. Cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính

Giải câu 1 – Cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính (Trang 120 SGK ngữ văn 10 tập 1)

Anh (chi) đọc lại Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thuỷ và thực hiện những yêu cầu dưới đây:

a) Xác định những nhân vật chính của truyện.

b) Tìm hiểu và tóm tắt truyện dựa thoe nhân vật An Dương Vương

Gợi ý:

– Lai lịch của nhân vật
– Các hành động, lời nói và việc làm trong mối quan hệ với những sự việc chính và diễn biến của cốt truyện.
– Quan hệ giữa An Dương Vương với các nhân vật khác trong truyện.
– Viết văn bản tóm tắt bằng lời văn của minh.

c) Tiếp tục tìm hiểu và tóm tắt truyện dựa theo nhân vật Mị Châu (gợi ý như ỏ mục b)

d) Cho biết cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính.

Trả lời:

a) Xác định nhân vật chính của truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy.

Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy có ba nhân vật chính là An Dương Vương, Mị Châu và Trọng Thủy

b) Tóm tắt truyện dựa theo nhân vật An Dương Vương

Ta là vua nước Âu Lạc họ tên là Thục Phán. Ta cho xây thành ở đất Việt Thường nhưng hễ đắp tới đâu lại lở tới đấy. Một hôm có cụ già từ phương đông tới nói: Sẽ có sứ Thanh Giang đến giúp vua xây thành.

Hôm sau ta mừng rỡ cho người ra đón mới biết sứ Thanh Giang là một con rùa vàng.

Thành xây nửa tháng thì xong, vững chãi và kiên cố. Trước khi về biển, rùa vàng còn tháo vuốt đưa cho ta làm lẫy nỏ thần chống giặc. Có thành cao, hào sâu lại có nỏ thần, ta rất nhiều lần đã đánh cho quân của Triệu Đà đại bại.

Đà không dám đối chiến, bèn xin hoà và cho con trai là Trọng Thuỷ sang cầu hôn. Ta đồng ý gả con gái Mị Châu, lại cho cả Trọng Thuỷ ở lại Loa Thành làm rể. Có được cơ hội tốt, Trọng Thuỷ bên dụ dỗ Mị Châu cho xem nỏ thần rồi đánh tráo ngay lẫy nỏ.

Quân Triệu Đà phá được nỏ thần bèn ồ ạt tất công. Ta trong khi ấy cậy có nỏ Liên Châu vẫn điềm nhiên ngồi đánh cờ. Loa Thành bị vỡ, ta bèn mang theo con gái chạy xuống phía Nam. Thế nhưng cùng lúc ấy Trọng Thuỷ lại theo dấu lông ngỗng mà Mị Châu rắc ở đường đuổi theo. Cùng đường, lại nghe sứ Thanh Giang nhắc nhở “Giặc ở ngay sau nhà vua đó”, ta bèn tuốt kiếm chém Mị Châu rồi cầm rừng tê bảy tấc rẽ nước xuống biển.

c. Tóm tắt truyện theo nhân vật Mị Châu:

Ta là con gái của Vua nước Âu Lạc, An Dương Vương Thục Phán tên Mị Châu. Nhân việc Triệu Đà thua trận xin cầu hoà và muốn được cho con trai sang ở rể, ta được vua cha thuận ý gả cho Trọng Thuỷ.

Ta rất mực yêu chồng lại ngây thơ khờ dại nên đã vô ý đem bí quyết nỏ thần ra nói với người chồng gián điệp. Có được nỏ thần, Trọng Thuỷ muốn xin về, ta lại nói: Sau này, nếu có gặp cảnh biệt li thì cứ theo dấu chiếc áo lông ngỗng của thiếp mà tìm.

Trọng Thuỷ về nhà, rồi cùng cha đem đội quân sang đánh. Loa Thành đại bại, ta theo cha chạy xuống phương Nam nhưng vừa đi ta lại vừa rắc lông ngỗng làm dấu cho Trọng Thuỷ. Chạy ra bờ biển vua cha nổi giận tuốt gươm ra chém. Trước khi chết, ta còn khấn: Nếu có lòng phải nghịch thì khi chết đi nguyện biến thành cát bụi, bằng không thì xin được biến thành châu ngọc để rửa sạch mối nhục thù. Ta chết, máu ta chảy xuống biển, trai sò ăn phải đều biến thành hạt châu. Xác ta được Trọng Thuỷ đem về mai táng ở Loa Thành, Trọng Thuỷ thương nhớ ta, sau đó cũng lao đầu xuống giếng mà chết. Người đời sau mò được ngọc ở biển Đông đem về giếng ấy mà rửa thì ngọc càng thêm sáng.

d) Cách tóm tắt văn bản tự sự theo nhân vật chính:

-Đọc kĩ văn bản, xác định nhân vật chính.

– Chọn các sự việc cơ bản xảy ra với nhân vật chính và diễn biến của các sự việc đó.

– Tóm tắt các hành động, lời nói, tâm trạng của nhân vật theo diễn biến của các sự việc.

III. Luyện tập

Giải câu 1 – Luyện tập (Trang 121 SGK ngữ văn 10 tập 1)

Dưới đây là các bản tóm tắt hai văn bản khác nhau:

(1) “Tiễn dặn người yêu” (Xống chụ xon xao) là một trong những truyện thơ nổi tiếng nhất trong kho tàng văn học dân gian của người Thái nói riêng, của các dân tộc it người ở Việt Nam nói chung. Truyện kể lại câu chuyện tình yêu – hôn nhân của một đôi trai gái.

Truyện bắt đầu từ khi chàng trai và cô gái còn năm trong bụng mẹ. Từ ấu thơ họ đã là bạn thân thiết của nhau. Lớn lên, hai người cang quấn quýt với nhau hơn. Song cha mẹ cô gái chê chàng trai nghèo không nhận rể, quyết định gả con cho một người giàu có. Cô gái đau khổ nhưng bất lực, còn chàng trai, trước tình cảnh ấy quyết ra đi tìm sự giàu sang, mong trở về chuộc lại người yêu. Mấy năm trôi qua, khi người chồng hết thời hạn “rể ngoài”, rồi đủ công “rể trong”, cô gái đành phải về nhà chồng. Đúng lúc đó, chàng trai mới trở về thì mọi việc đã muộn. Đau đớn, anh đi theo tiễn dặn người yêu. Theo lời anh dặn, co gái cố làm ra vẻ vụng về, hậu đậu khiến gia đình nhà chồng chán chường mà trả về nhà cha mẹ.

Trở về nhà, bị cha mẹ bán đứt vào cửa quan, cô gái càng thất vọng, đau khổ và phá phách mạn hơn: Cô “giã gạo – quăng chày; phơi thóc – chửi sàn, mắng cót; dỡ xôi – quật mâm vỡ” cốt sao để được trả về gia đình. Người nhà quan mang cô ra chợ bán “nhưng nghìn lần không đắt”. Cô gái ngày nào “ngón tay thon lá hành, đôi mắt đẹp dài như lá trầu xanh”, mà nay tiều tuỵ chỉ đáng đổi một bó lá dong. Người đổi được cô lại là anh. Nhưng anh giờ đã có nhà cao cửa rộng, vợ con yên ấm, làm sao nhận ra cô. Tủi phận, cô gái mang đàn môi anh tặng năm xưa ra thổi, gợi lại lời thề thốt ngày nào. Bàng hoàng nhận ra người yêu cũ, anh chia đôi tài sản và tiễn vợ về nhà cha mẹ đẻ. Anh cưới cô gái và hai người sống hạnh phúc bên nhau.

(Bản tóm tắt của NBS)

(2) Ví dụ như chuyện vợ chồng chàng Trương: Chàng Trương đi đánh giặc khi vợ mới có mang. Lúc trở về, con đã biết nói. Một hôm đùa với con tự xưng là bố, đứa con không nhận mà nói rằng bố nó tối tối vẫn đến. Trương buồn và ghen, đay nghiến vợ đến nỗi nàng phải tự vẫn. Một tối, ngồi bên đèn đùa với con, thấy nó chỉ lên bóng mình trên tường mà nói: “Bố đã đến kìa”. Lúc đó mới biết là mình lầm thì không kịp nữa.
Câu chuyện lẽ ra chấm hết ở đó, nhưng dân chúng không chịu nhạn cái tình thế đau đớn ây, và cố gắng đem một nét huyền ảo để an ủi ta. Vì thế mới có đoạn thứ hai, kể chuyện chàng Trương gặp mặt vợ một lần nữa…

(Theo Nguyễn Đình Thi, Sức sống của dân Việt Nam trong ca dao, cổ tích)

a) Xác định phần tóm tắt văn bản Chuyện người con gái Nam Xương trong đoạn trích (2). Mục đích tóm tắt ở (1) và (2) có gì khác nhau?

b) Cách tóm tắt ở (1) và (2) khác nhau như thế nào, vì sao?

Trả lời:

a) Xác định phần tóm tắt văn bản Chuyện người con gái Nam Xương. Mục đích tóm tắt ở (1) và (2) có gì khác nhau?

– Bản tóm tắt 1 (truyện thơ Tiễn dặn người yêu) là tóm tắt toàn bộ câu chuyện để người đọc nắm bắt và nhớ được cốt truyện.

– Bản tóm tắt 2 (Chuyện Người con gái Nam Xương) được bắt đầu từ “Chàng Trương đi đánh giặc … đến không kịp nữa” nhằm dùng làm dẫn chứng để làm sáng rõ ý kiến.

b) Cách tóm tắt ở (1) và (2) khác nhau như thế nào, vì sao?

Tùy vào mục đích mà tóm tắt lại toàn bộ hay chỉ tóm tắt một đoạn cần thiết. Bản tóm tắt (1) tóm tắt lại toàn bộ câu chuyện, còn bản tóm tắt (2) chỉ tóm tắt lại một đoạn truyện.

Giải câu 2 – Luyện tập (Trang 122 SGK ngữ văn 10 tập 1)

Tóm tắt Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thuỷ dựa theo nhân vật Trọng Thuỷ.

Trả lời:

Triệu Đà nhiều lần cất quân đánh sang Âu Lạc những điều thất bại bèn sai con trai sang hỏi Mị Châu để cầu hoà. Sau khi An Dương Vương đồng ý gả Mị Châu, Trọng Thuỷ xin ở lại Loa Thanh để chờ có cơ hội dò xét “bí quyết’ đánh giắc của An Dương Vương. Một hôm trong khi nói chuyện, Trọng Thuỷ dỗ Mị Châu cho xem trộm nỏ thần. Xem xong, Thuỷ ngầm làm một cái lẫy nỏ khác thay vuốt vàng rồi xin phép Thục Phán được về phương bắc thăm cha. Trước khi ra đi, Trọng Thuỷ còn cùng với Mị Châu hứa hẹn: nếu sau này lỡ chẳng may li tán thì cứ theo dấu lông ngông rứt ra từ chiếc áo của Mị Châu mà tìm.

Trọng Thuỷ về phương Bắc chế nỏ rồi cùng cha kéo quân xuống phương Nam. Thế quân đang mạnh lại gặp lúc An Dương Vương có ý chủ quan nên chẳng mấy chốc quân của Trọng Thủy đã chiếm được Loa Thành. Không thấy vợ ở trong thành, Thuỷ tức tốc phi ngựa theo dấu lông ngỗng mà đuổi theo. Thế nhưng đến sát bờ biển, Thuỷ đã thấy Mị Châu đã chết tự bao giờ. Trọng Thuỷ ôm xác Mị Châu đem về Loa Thành an táng. Một hôm trong khi đi tắm, Trọng Thuỷ nhìn thấy bóng dáng Mị Châu dưới nước bèn cứ thế lao đầu xuống giếng mà chết. Người đời sau đồn rằng đem nước ở giếng này mà rửa ngọc minh châu thi thấy ngọc cứ ngày một sáng thêm lên.

Giải câu 3 – Luyện tập (Trang 122 SGK ngữ văn 10 tập 1)

Tóm tắt truyện Tấm Cám dựa theo nhân vật Tấm.

Trả lời:

Tóm tắt truyện theo nhân vật Tấm:

Tấm mồ côi cha từ nhỏ. Cô phải sống cùng với mụ dì ghẻ và cô em gian ác. Trong mọi việc, Tấm luôn là người phải chịu thiệt thòi. Đi bắt tôm bắt tép, Tấm bị Cám lừa trút hết giỏ tép đầy. Tấm nuôi được con cá Bống, mẹ con Cám lại lừa giết thịt ăn. Ngày nhà vua mở hội, mụ dì nghẻ lại lấy gạo và thóc trộn lẫn với nhau bắt Tấm nhặt xong mới được đi xem. Trong tất cả những lần như thế Tấm đều được Bụt hiện lên an ủi và giúp đỡ. Nhờ có Bụt, ngày hội Tấm có quần áo đẹp, khăn đẹp và giầy đẹp. Đi xem hội, Tấm sơ ý đánh rơi mất chiếc giầy nhưng cũng may nhờ chiếc giầy ấy, Tấm trở thành hoàng hậu. Ghen ghét, mẹ con cám lập mưu giết Tấm rồi đưa Cám vào cung để thế chân. Tấm chết, biến hoá nhiều lần thành: chim vàng anh, cây xoan đào, khung cửa. Mỗi lần như thế lại là một lần Tấm bị mẹ con Cám lập mưu hãm hại. Cuối cùng Tấm biến thành quả thị, âm thầm giúp việc nấu cơm, quét dọn cho bà hàng nước. Nhưng rồi bà cụ cũng phát hiện ra. Bà xé tan vỏ thị và thế là từ đấy Tấm sống cùng bà. Một hôm nọ vua đến quán này uống nước, ăn miếng trầu cánh phượng, vua thấy quen và thế là vua nhận ra người vợ yêu quý của mình. Tấm thẳng tay trừng trị mẹ con nhà Cám rồi trở lại cuộc sống hạnh phúc bên vua.

Tóm tắt truyện theo nhân vật Cám

Cám xấu tính nhưng lại phải sống bên người chị cùng cha khác mẹ hiền lành, xinh đẹp nên lúc nào cũng tỏ ra ganh ghét. Được mẹ đứng sau hậu thuẫn, Cám luôn tìm cách để đày đoạ chị. Cùng đi hớt tép nhưng Cám lười nhác không bắt được con nào. Cám lừa chị hụp xuống ao để trút giỏ tép mang về. Thấy Tấm nuôi được con cá Bống, Cám lại lừa bắt và giết thịt. Ngày hội, Cám sắm sửa quần áo đẹp đi chơi. Thấy vua mời các thiếu nữ thử giầy kén vợ, Cám cũng len vào nhưng không được.

Ghen tức vì Tấm được làm hoàng hậu, nhân ngày dỗ cha, Cám và mẹ lừa Tấm trèo cau rồi giết Tấm. Cám vào cung thay chị. Một hôm đang giặt áo, Cám lại nghe tiếng chim vàng anh hót lời của Tấm. Cám tức giận bắt chim làm thịt rồi nói dối vua. Tưởng đã an tâm nhưng một thời gian sau ở vườn ngự lại mọc lên hai cây xoan đào rất đẹp. Nhà vua lấy làm yêu thích lắm. Biết chuyện Cám lại sai cho lính chặt cây đóng thành khung cửi. Thế nhưng cứ mỗi lần ngồi vào khung cửi, cám lại nghe thấy tiếng chửi rửa mình. Không chịu được, Cám đốt quách khung cửi rồi đổ tro ra mãi bên đường.

Lạ thay một hôm không biết từ đâu Tấm trở về. Cám thấy chị xinh đẹp hơn xưa thì tỏ ra ham muốn. Cuối cùng Cám chết một cách thích đáng vì sự tham lam và ngu ngốc của mình.

Tham khảo thêm cách soạn khác bài Tóm tắt văn bản tự sự

I. Mục đích, yêu cầu

II. Cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính

Câu 1. Anh (chi) đọc lại Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thuỷ và thực hiện những yêu cầu dưới đây:

a) Xác định những nhân vật chính của truyện.

b) Tìm hiểu và tóm tắt truyện dựa thoe nhân vật An Dương Vương

Gợi ý:

– Lai lịch của nhân vật
– Các hành động, lời nói và việc làm trong mối quan hệ với những sự việc chính và diễn biến của cốt truyện.
– Quan hệ giữa An Dương Vương với các nhân vật khác trong truyện.
– Viết văn bản tóm tắt bằng lời văn của minh.

c) Tiếp tục tìm hiểu và tóm tắt truyện dựa theo nhân vật Mị Châu (gợi ý như ỏ mục b)

d) Cho biết cách tóm tắt văn bản tự sự dựa theo nhân vật chính.

Trả lời:

a) Những nhân vật chính của truyện: An Dương Vương, Mị Châu, Trọng Thủy.

b) An Dương Vương họ Thục tên Phán, là vua của nước Âu Lạc. Vua cho xây thành ở đất Việt Thường nhưng mãi không thành. Vua bèn lập đàn trai giới, cầu đảo bách thần và đã được thần Kim Quy giúp đỡ. Thành xây xong, vua được thần chỉ cho cách chế tạo nỏ thần bảo vệ đất nước. Nhờ có nỏ thần, vua An Dương Vương đã đánh bại quân Đà ra khỏi bờ cõi nước ta. Nhưng vì chủ quan, vua An Dương Vương bị Trọng Thủy là con rể của mình, lừa lấy mất nỏ thần. Khi quân Đà tiến sát vua mới biết đã mất nỏ thần, bèn đem theo con gái là Mị Châu bỏ chạy về phương Nam. Tới bờ biển, Rùa Vàng hiện lên mặt nước, nói với vua rằng Mị Châu chính là kẻ phản bội, vua An Dương Vương bèn tuốt kiếm chém chết con gái mình và cầm sừng tê bảy tấc, theo Rùa Vàng xuống biển.

c) Mị Châu là công chúa, con gái vua An Dương Vương. Nàng được vua chả gả cho con trai vua Triệu Đà là Trọng Thủy. Mị Châu vì tin tưởng chồng nên đã lén cha cho Trọng Thủy xem trộm nỏ thần. Không hề hay biết Trọng Thủy đánh tráo nỏ thần nên ngày hai người từ biệt, Mị Châu nói rằng sẽ rứt áo lông ngỗng trên đường đi để Trọng Thủy theo dấu mà tìm tới. Vào ngày quân Đà tiến đánh, Mị Châu cùng cha lên lưng ngựa chạy về phương Nam. Đến bờ biển, Rùa Vàng hiện lên và chỉ vào nàng, nói rằng nàng là kẻ phản bội. Mị Châu thấy cha tuốt kiếm ra, bèn khấn rằng: “Thiếp là phận gái, nếu có lòng phản nghịch mưu hại cha chết đi sẽ biến thành cát bụi. Nếu một lòng trung hiếu mà bị người lừa dối thì chết đi sẽ biến thành châu ngọc để rửa sạch mối nhục thù.” Vừa dứt lời, nàng đã chết dưới lưỡi kiếm của vua cha, máu nàng chảy xuống nước, trai sò ăn phải đều biến thành hạt châu.

d) Tóm tắt văn bản dựa theo nhân vật chính cần làm theo những bước sau:

– Đọc kĩ văn bản, xác định nhân vật chính.

– Chọn các sự việc cơ bản xảy ra với nhân vật chính và diễn biến của các sự việc đó.

– Tóm tắt các hành động, lời nói, tâm trạng của nhân vật theo diễn biến của các sự việc.

III. Luyện tập

Câu 1.  Dưới đây là các bản tóm tắt hai văn bản khác nhau:

(1) “Tiễn dặn người yêu” (Xống chụ xon xao) là một trong những truyện thơ nổi tiếng nhất trong kho tàng văn học dân gian của người Thái nói riêng, của các dân tộc it người ở Việt Nam nói chung. Truyện kể lại câu chuyện tình yêu – hôn nhân của một đôi trai gái.

Truyện bắt đầu từ khi chàng trai và cô gái còn năm trong bụng mẹ. Từ ấu thơ họ đã là bạn thân thiết của nhau. Lớn lên, hai người cang quấn quýt với nhau hơn. Song cha mẹ cô gái chê chàng trai nghèo không nhận rể, quyết định gả con cho một người giàu có. Cô gái đau khổ nhưng bất lực, còn chàng trai, trước tình cảnh ấy quyết ra đi tìm sự giàu sang, mong trở về chuộc lại người yêu. Mấy năm trôi qua, khi người chồng hết thời hạn “rể ngoài”, rồi đủ công “rể trong”, cô gái đành phải về nhà chồng. Đúng lúc đó, chàng trai mới trở về thì mọi việc đã muộn. Đau đớn, anh đi theo tiễn dặn người yêu. Theo lời anh dặn, co gái cố làm ra vẻ vụng về, hậu đậu khiến gia đình nhà chồng chán chường mà trả về nhà cha mẹ.

Trở về nhà, bị cha mẹ bán đứt vào cửa quan, cô gái càng thất vọng, đau khổ và phá phách mạn hơn: Cô “giã gạo – quăng chày; phơi thóc – chửi sàn, mắng cót; dỡ xôi – quật mâm vỡ” cốt sao để được trả về gia đình. Người nhà quan mang cô ra chợ bán “nhưng nghìn lần không đắt”. Cô gái ngày nào “ngón tay thon lá hành, đôi mắt đẹp dài như lá trầu xanh”, mà nay tiều tuỵ chỉ đáng đổi một bó lá dong. Người đổi được cô lại là anh. Nhưng anh giờ đã có nhà cao cửa rộng, vợ con yên ấm, làm sao nhận ra cô. Tủi phận, cô gái mang đàn môi anh tặng năm xưa ra thổi, gợi lại lời thề thốt ngày nào. Bàng hoàng nhận ra người yêu cũ, anh chia đôi tài sản và tiễn vợ về nhà cha mẹ đẻ. Anh cưới cô gái và hai người sống hạnh phúc bên nhau.

(Bản tóm tắt của NBS)

(2) Ví dụ như chuyện vợ chồng chàng Trương: Chàng Trương đi đánh giặc khi vợ mới có mang. Lúc trở về, con đã biết nói. Một hôm đùa với con tự xưng là bố, đứa con không nhận mà nói rằng bố nó tối tối vẫn đến. Trương buồn và ghen, đay nghiến vợ đến nỗi nàng phải tự vẫn. Một tối, ngồi bên đèn đùa với con, thấy nó chỉ lên bóng mình trên tường mà nói: “Bố đã đến kìa”. Lúc đó mới biết là mình lầm thì không kịp nữa.
Câu chuyện lẽ ra chấm hết ở đó, nhưng dân chúng không chịu nhạn cái tình thế đau đớn ây, và cố gắng đem một nét huyền ảo để an ủi ta. Vì thế mới có đoạn thứ hai, kể chuyện chàng Trương gặp mặt vợ một lần nữa…

(Theo Nguyễn Đình Thi, Sức sống của dân Việt Nam trong ca dao, cổ tích)

a) Xác định phần tóm tắt văn bản Chuyện người con gái Nam Xương trong đoạn trích (2). Mục đích tóm tắt ở (1) và (2) có gì khác nhau?

b) Cách tóm tắt ở (1) và (2) khác nhau như thế nào, vì sao?

Trả lời:

a)

– Phần tóm tắt: Từ “Chàng Trương đi đánh giặc khi vợ mới có mang” đến “biết là mình lầm thì không kịp nữa”.

– Mục đích tóm tắt:

(1): Nhằm kể lại một cách ngắn gọn, hàm súc câu chuyện của chàng trai và cô gái trong truyện thơ “Tiễn dặn người yêu”.

(2): Việc tóm tắt chỉ nhằm làm dẫn liệu cho bài viết của tác giả Nguyễn Đình Thi.

b)

(1): Tác giả tóm tắt câu chuyện theo những sự kiện chính, sự kiện tiêu biểu.

(2): Tác giả tóm tắt câu chuyện dựa theo một nhân vật trong truyện – Trương Sinh.

Câu 2. Tóm tắt Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thuỷ dựa theo nhân vật Trọng Thuỷ.

Trả lời:

Trọng Thủy là con trai vua Triệu Đà, được vua An Dương Vương gả con gái – Mị Châu cho nên trở thành phò mã của nước Việt. Theo lời cha, Trọng Thủy dụ Mị Châu cho xem nỏ thần và âm thầm đánh tráo nó. Sau khi đánh tráo nỏ thần, Trọng Thủy nói dối về phương Bắc thăm cha. Khi từ biệt vợ, Trọng Thủy nói rằng: “Tình vợ chồng không thể lãng quên, nghĩa mẹ cha không thể dứt bỏ. Ta nay trở về thăm cha, nếu như đến lúc hai nước thất hòa, Bắc Nam cách biệt, ta lại tìm nàng, lấy gì làm dấu?”. Sau khi nghe được câu trả lời của vợ, Trọng Thủy trở về nước, mang theo lẫy thần, giúp vua cha đánh bại vua An Dương Vương. Trọng Thủy nhận dấu lông ngỗng mà đuổi, khi kéo tới nơi chỉ còn thấy xác Mị Châu, Trọng Thủy ôm xác Mị Châu đem về táng ở Loa Thành. Trọng Thủy thương tiếc vô cùng, khi đi tắm tưởng như thấy bóng dáng Mị Châu, bèn lao đầu xuống giếng mà chết.

Câu 3. Tóm tắt truyện Tấm Cám dựa theo nhân vật Tấm.

Trả lời:

Tấm mồ côi mẹ từ sớm, sau khi cha mất, phải sống với dì ghẻ và người em cùng cha khác mẹ là Cám. Cuộc sống của Tấm rất khổ cực, phải làm lụng vất vả quần quật suốt ngày đêm. Khi cùng đi bắt tôm tép với Cám, tấm bị Cám lừa lấy hết tôm tép, chỉ để lại một con cá bống nên Tấm không có được chiếc yếm đỏ. Tấm theo lời Bụt mang cá bống về nuôi. Đến khi cá bống bị mẹ con cám bắt giết, Tấm nghe lời Bụt dặn nhặt lấy xương bống bỏ vào lọ, đem chôn dưới chân giường. Ít lâu sau nhà vua mở hội, Tấm xin đi dự hội nhưng bị dì ghẻ bắt nhặt gạo với thóc riêng ra rồi mới được đi hội. Tấm khóc, Bụt hiện lên, gọi chim sẻ giúp đỡ Tấm. Tấm được Bụt cho quần áo đẹp đi dự hội, vội tắm rửa rồi đi dự hội. Khi đi qua chỗ lội một bên giày của Tấm bị rơi mất, Tấm gói chiếc giày còn lại vào khăn rồi chen vào biển người. Khi vua tìm thấy chiếc giày bị rơi của Tấm bèn hạ lệnh cho ướm thử giày. Chỉ có Tấm vừa với chiếc giày ấy, nàng được đưa vào cung làm hoàng hậu. Tấm sau khi làm hoàng hậu, bị mẹ con cám ganh ghét nên năm lần bảy lượt hãm hại. Tấm trèo lên cây cau, dì ghẻ chặt cây khiến tấm ngã chết. Tấm hóa thành chim vàng anh, mẹ con Cám giết vàng anh. Tấm hóa thành hai cây xoan đào, mẹ con Cám chặt gây xoan đào lấy gỗ làm khung cửi. Tấm hóa vào hung cửa, mẹ con Cám đốt khung cửi đi rồi đem tro đi thật xa để đổ. Từ đống tro ấy mọc ên một cây thị, Tấm hóa vào quả thị, được một bà hàng nước đem về. Cuối cùng Tấm cũng được gặp lại vua, được vua sai người đưa kiệu rước về cùng. Khi về đến cung điện, Tấm sai quân hầu đào một cái hố sâu và đun một nồi nước sôi rồi bảo Cám nhảy xuống hố, sai người hầu giội nước sôi vào hố.

(HTTPS://BAIVIET.ORG)