Soạn bài Tập làm văn: Cấu tạo bài văn miêu tả cây cối trang 30 – 32 SGK tiếng việt lớp 4 tập 2. Để học tốt hơn danh sách các bài tập trong bài Tập làm văn: Cấu tạo bài văn miêu tả cây cối, sau đây là hướng dẫn soạn bài đầy đủ, ngắn gọn và chi tiết nhất.
Hướng dẫn soạn bài – Tập làm văn: Cấu tạo bài văn miêu tả cây cối
I. Nhận xét
Giải câu 1 (Trang 30 SGK tiếng việt 4 tập 2)
Đọc bài sau đây. Xác định các đoạn văn và nội dung của từng đoạn.
Bãi ngô
Bãi ngô quê em ngày càng xanh tốt. Mới dạo nào những cây ngô còn lấm tấm như mạ non. Thế mà chỉ ít lâu sau, ngô đã thành cây rung rung trước gió và ánh nắng. Những lá ngô rộng dài, trổ ra mạnh mẽ, nõn nà.
Trên ngọn, một thứ búp như kết bằng nhung và phấn vươn lên. Những đàn bướm trắng, bướm vàng bay đến, thoáng đỗ rồi bay đi. Núp trong cuống lá, những búp ngô non nhú lên và lớn dần. Mình có nhiều khía vàng vàng và những sợi tơ hung hung bọc trong làn áo mỏng óng ánh.
Trời nắng chang chang, tiếng tu hú gần xa ran ran. Hoa ngô xơ xác như cỏ may. Lá ngô quắt lại rủ xuống. Những bắp ngô đã mập và chắc, chỉ còn chờ tay người đến bẻ mang về.
NGUYÊN HỒNG
Trả lời:
Bài văn có ba đoạn
a) Đoạn 1: (Từ đầu đến “mạnh mẽ, nõn nà”).
Đoạn này giới thiệu chung về sự phát triển mau chóng, mạnh mẽ của bãi ngô.
b) Đoạn 2: (Từ “Trên ngọn” đến “óng ánh”).
Đoạn này miêu tả sự ra hoa trổ bắp của cây ngô.
c) Đoạn 3: (Phần còn lại)
Đoạn này tả cảnh bãi ngô đã già, bắp ngô đã chắc hạt, sẵn sàng cho mùa thu hoạch.
Giải câu 2 (Trang 31 SGK tiếng việt 4 tập 2)
Đọc lại bài Cây mai tứ quý (sách Tiếng Việt 4, tập hai, trang 23). Trình tự miêu tả trong bài ấy có điểm gì khác bài Bãi ngô?
Trả lời:
Trình tự miêu tả trong bài ấy có gì khác bài Bãi ngô.
– Bài Cây mai tứ quý cũng gồm có ba phần nhưng phần đầu tả chung về dáng dấp cây mai; đoạn hai tả hoa mai; đoạn ba nói lên cảm xúc của người ngắm hoa xem lá mai.
– Bài Bãi ngô cũng có ba đoạn nhưng viết theo sự phát triển của cây ngô: ngô non, ngô ra hoa trổ bắp, ngô đã già.
Giải câu 3 (Trang 31 SGK tiếng việt 4 tập 2)
Từ cấu tạo của hai bài văn trên, rút ra nhận xét về cấu tạo của một bài văn miêu tả cây cối.
Trả lời:
Bài văn miêu tả cây cối thường có ba phần:
– Phần đầu giới thiệu miêu tả chung về cây (mở bài).
– Phần thứ hai đi sâu vào miêu tả một hay nhiều bộ phận của cây hoặc nói về các giai đoạn phát triển quan trọng của cây (thân bài).
– Phần kết bài: có thể nêu lợi ích, vẻ đẹp của cây hoặc cảm xúc của người viết.
II. Luyện tập
Giải câu 1 – Luyện tập (Trang 32 SGK tiếng việt 4 tập 2)
Đọc bài văn sau và cho biết cây gạo được miêu tả theo trình tự như thế nào?
Cây gạo
Cây gạo già mỗi năm lại trở lại tuổi xuân, cành nặng trĩu những hoa đỏ mọng và đầy tiếng chim hót. Chỉ cần một làn gió nhẹ hay một đôi chim mới đến là có ngay mấy bông gạo lìa cành. Những bông hoa rơi từ trên cao, đài hoa nặng chúi xuống, những cánh hoa đỏ rực quay tít như chong chóng nom thật đẹp.
Hết mùa hoa, chim chóc cũng vãn. Cây gạo chấm dứt những ngày tưng bừng ồn ã, lại trở về với dáng vẻ xanh mát, trầm tư. Cây đứng im cao lớn, hiền lành, làm tiêu cho những con đò cập bến và cho những đứa con về thăm quê mẹ.
Ngày tháng đi thật chậm mà cũng thật nhanh. Những bông hoa đỏ ngày nào đã trở thành những quả gạo múp míp, hai đầu thon vút như con thoi. Sợi bông trong quả đầy dần, căng lên; những mảnh vỏ tách ra cho các múi bông nở đều, chín như nồi cơm chín đội vung mà cười, trắng lóa. Cây gạo như treo rung rinh hàng ngàn nồi cơm gạo mới.
Theo VŨ TÚ NAM
Chú thích và giải nghĩa:
Vãn: giảm số lượng, không còn nhiều nữa.
Trả lời:
Bài Cây gạo được miêu tả theo trình tự sau đây:
Phần một: Cây gạo vào mùa trổ hoa.
Phần hai: Cây gạo sau mùa hoa.
Phần ba: Quả gạo lớn lên và tách vỏ nở bông.
Giải câu 2 – Luyện tập (Trang 32 SGK tiếng việt 4 tập 2)
Lập dàn ý miêu tả một cây ăn quả quen thuộc theo một trong hai cách đã học:
a) Tả lần lượt từng bộ phận của cây.
b) Tả lần lượt từng thời kì phát triển của cây.
Trả lời:
a) Tả lần lượt từng bộ phận của cây (cây vú sữa).
1. Mở bài: Giới thiệu cây vú sữa (Ai trồng? Trồng ở đâu? Được mấy mùa trái ngọt?)
2. Thân bài:
+ Tả khái quát cây vú sữa: chiều cao, hình dáng…
+ Ta lần lượt từng bộ phận: (thân, gốc, vỏ cây, cành, lá, hoa, trái…)
3. Kết bài: Cảm nghĩ về cây vú sữa.
b) Tả lần lượt từng thời kì phát triển:
1. Mở bài: Giới thiệu cây chuối tiêu (Ai trồng? trồng ở đâu?…)
2. Thân bài: Tả khái quát thời kì cây đang ra hoa.
+ Lúc mới nhú lên, hình thù hoa chuối ra sao? màu gì?
+ Lúc hoa chuối bắt đầu kết trái
+ Buồng chuối hình thành như thế nào? Hình dáng các quả chuối.
+ Buồng chuối phát triển, quả chuối căng tròn như thế nào? Khi chín nó ra sao?
3. Kết bài: Cảm nghĩ của em về ích lợi của cây chuối.
Tham khảo thêm cách soạn khác bài Tập làm văn: Cấu tạo bài văn miêu tả cây cối
I. NHẬN XÉT
Câu 1. Đọc bài sau đây. Xác định các đoạn văn và nội dung của từng đoạn.
Bãi ngô
Bãi ngô quê em ngày càng xanh tốt. Mới dạo nào những cây ngô còn lấm tấm như mạ non. Thế mà chỉ ít lâu sau, ngô đã thành cây rung rung trước gió và ánh nắng. Những lá ngô rộng dài, trổ ra mạnh mẽ, nõn nà.
Trên ngọn, một thứ búp như kết bằng nhung và phấn vươn lên. Những đàn bướm trắng, bướm vàng bay đến, thoáng đỗ rồi bay đi. Núp trong cuống lá, những búp ngô non nhú lên và lớn dần. Mình có nhiều khía vàng vàng và những sợi tơ hung hung bọc trong làn áo mỏng óng ánh.
Trời nắng chang chang, tiếng tu hú gần xa ran ran. Hoa ngô xơ xác như cỏ may. Lá ngô quắt lại rủ xuống. Những bắp ngô đã mập và chắc, chỉ còn chờ tay người đến bẻ mang về.
NGUYÊN HỒNG
Trả lời:
Bài “Bãi ngô” gồm có 3 đoạn:
– Đoạn 1: Từ đầu cho đến “trổ ra mạnh mẽ, nõn nà”.
(Giới thiệu bao quát về bãi ngô từ khi cây ngô còn lấm tấm như mạ non đến khi ngô trưởng thành xanh tốt).
– Đoạn 2: Từ “Trên ngọn” cho đến “áo mỏng óng ánh” (Cây ngô ra búp non và ra hoa, búp ngô non lớn dần kết trái).
– Đoạn 3: Phần còn lại của văn bản
(Tả hoa ngô đã già, lá ngô quắt lại, bắp ngô mập chắc có thể thu hoạch được).
Câu 2. Đọc lại bài Cây mai tứ quý (sách Tiếng Việt 4, tập hai, trang 23). Trình tự miêu tả trong bài ấy có điểm gì khác bài Bãi ngô?
Trả lời:
– Bài “Bãi ngô” trình tự miêu tả theo từng thời kì phát triển của cây.
– Bài “Cây mai tứ quý” trình tự miêu tả theo từng bộ phận của cây: Bắt đầu tả bao quát cây mai (chiều cao, dáng, thân, gốc, cành nhánh. Tiếp đó là tả cánh hoa, trái cây, cuối cùng là nêu cảm nghĩ của người miêu tả).
Câu 3. Từ cấu tạo của hai bài văn trên, rút ra nhận xét về cấu tạo của một bài văn miêu tả cây cối.
Trả lời:
– Trong bài Bãi ngô, trình tự miêu tả theo thời gian phát triển của cây ngô từ khi còn non cho đến lúc chuẩn bị thu hoạch.
– Trong bài Cây mai tứ quý tác giả tập trung miêu tả lúc cây đang ở giai đoạn trưởng thành và ở vào thời điểm cây đã ra hoa và kết trái. Mặt khác, tác giả còn đi sâu vào đặc điểm từng bộ phận của cây để miêu tả (cũng có phần giống như ở bài Bãi ngô).
– Phần kết bài: khác nhau về cách thức:
+ Bài Cây mai tứ quý kết bài theo cách mở rộng.
+ Bài Bãi ngô kết bài theo cách không mở rộng.
II. LUYỆN TẬP
Bài 1. Đọc bài văn sau và cho biết cây gạo được miêu tả theo trình tự như thế nào?
Cây gạo
Cây gạo già mỗi năm lại trở lại tuổi xuân, cành nặng trĩu những hoa đỏ mọng và đầy tiếng chim hót. Chỉ cần một làn gió nhẹ hay một đôi chim mới đến là có ngay mấy bông gạo lìa cành. Những bông hoa rơi từ trên cao, đài hoa nặng chúi xuống, những cánh hoa đỏ rực quay tít như chong chóng nom thật đẹp.
Hết mùa hoa, chim chóc cũng vãn. Cây gạo chấm dứt những ngày tưng bừng ồn ã, lại trở về với dáng vẻ xanh mát, trầm tư. Cây đứng im cao lớn, hiền lành, làm tiêu cho những con đò cập bến và cho những đứa con về thăm quê mẹ.
Ngày tháng đi thật chậm mà cũng thật nhanh. Những bông hoa đỏ ngày nào đã trở thành những quả gạo múp míp, hai đầu thon vút như con thoi. Sợi bông trong quả đầy dần, căng lên; những mảnh vỏ tách ra cho các múi bông nở đều, chín như nồi cơm chín đội vung mà cười, trắng lóa. Cây gạo như treo rung rinh hàng ngàn nồi cơm gạo mới.
Theo VŨ TÚ NAM
Chú thích và giải nghĩa:
Vãn: giảm số lượng, không còn nhiều nữa.
Trả lời:
Bài “Cây gạo” được miêu tả theo từng thời kì phát triển của bông gạo, từ lúc hoa còn đỏ mọng đến lúc mùa hoa hết. Hoa kết thành trái. Trái già, vỏ tách ra, để lộ những múi bông tưởng chừng như cây gạo treo rung rinh hàng ngàn nồi cơm gạo mới.
Bài 2. Lập dàn ý miêu tả một cây ăn quả quen thuộc theo một trong hai cách đã học:
a) Tả lần lượt từng bộ phận của cây.
b) Tả lần lượt từng thời kì phát triển của cây.
Trả lời:
1) Mở bài:
Cây cam đường ở trước sân nhà em đang vào mùa quả ngọt.
– Đây là loài cây em thích nhất.
2) Thân bài:
a) Tả bao quát:
– Gốc cây to bằng bắp chân người lớn. Thời gian đã khoác lên thân cây chiếc áo nâu sần sùi, bạc phếch
– Dáng cây nghiêng nghiêng, tỏa nhiều cành.
– Những cành có nhiều quả thì cong oằn xuống.
– Tán lá dày, xanh thẫm.
– Lá cam không to lắm, có mùi thơm như lá chanh, lá bưởi.
– Lá già dày, màu xanh đậm.
– Lá non mềm mại, màu xanh non.
– Hoa nhỏ màu trắng trông thanh khiết.
– Quả cam thường kết từng chùm
– Quả non màu xanh.
– Quả chín màu vàng và rất mọng
Bóc quả cam sẽ lộ ra từng múi nhỏ giống như những vầng trăng khuyết.
– Những vầng trăng khuyết ấy xếp đều trong những quả cam chín vàng ươm trông như “ông trăng vàng” be bé đang ngự trị trên cây.
Trên cành cao thường có những chú chim sâu “lích rích”
Chim đưa chiếc mỏ xinh xắn để bắt những con sâu đang ẩn nấp trong thân, cành.
3) Kết bài
Cây cam đã làm tăng vẻ đẹp cho sân nhà em.
– Cam đem đến cho gia đình em những mùa quả ngọt.
– Em rất quí cây cam vì nó có ích và chứa đựng mồ hôi, công sức của bố em.
– Em luôn chăm sóc cho cây cam để nó mãi mãi xanh tươi.
(HTTPS://BAIVIET.ORG)
