Soạn bài Nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi trang 34 – 36 SGK ngữ văn lớp 12 tập 2. Để học tốt hơn danh sách các bài tập trong bài Nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi, sau đây là hướng dẫn soạn bài đầy đủ, ngắn gọn và chi tiết nhất.
Hướng dẫn soạn bài – Nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi
Giải đề 1 (Trang 34 SGK ngữ văn 12 tập 2)
Phân tích truyện ngắn Tinh thần thể dục của Nguyễn Công Hoan.
Trả lời:
a) Gợi ý tìm hiểu đề
– Đặc sắc của kết cấu truyện: Truyện gồm những cảnh khác nhau tưởng như rời rạc (cảnh van xin, đút lót, thuê người đi thay, bị áp giải đi xem đá bóng), nhưng thật ra đều tập trung biểu hiện chủ đề: bọn quan lại cầm quyền cưỡng bức dân chúng để thực hiện một ý đồ bịp bợm đen tối.
– Mâu thuẫn và tính chất trào phúng của truyện:
+ Việc xem đá bóng vốn mang tính chất giải trí bỗng thành một tai họa giáng xuống người dân.
+ Sự tận tụy, siêng năng thực thi lệnh trên của lí trưởng đã gặp phải mọi cách đối phó của người dân khốn khổ.
– Đặc điểm của ngôn ngữ truyện:
+ Ngôn ngữ người kể chuyện: rất ít lời, mỗi cảnh có khoảng 2 dòng, như muốn để người đọc thiểu lấy ý nghĩa.
+ Ngôn ngữ các nhân vật: lời đối thoại rất tự nhiên, sinh động, … thể hiện đúng thân phận và trình độ của họ. Ngôn ngữ của lí trưởng không mang kiểu cách hành chính nào cả … . Qua ngôn ngữ các nhân vật, người đọc có thể hình dung đó là một xã hội hỗn độn.
– Giá trị hiện thực và ý nghĩa phê phán của truyện: Tác giả dùng bút pháp trào phúng để châm biếm trò lừa bịp của chính quyền. Nội dung truyện không phải hoàn toàn bịa đặt. Để tách người dân khỏi ảnh hưởng của các phong trào yêu nước, thực dân Pháp đã bày ra các trò thể dục thể thao (đua xe đạp, thi bơi lội, đấu bóng đá) để đánh lạc hướng. Do đó truyện này có ý nghĩa hiện thực, có giá trị châm biếm sâu sắc.
b) Gợi ý xây dựng dàn bài
Mở bài: Giới thiệu ngắn gọn về truyện ngắn Tinh thần thể dục của nhà văn Nguyễn Công Hoan.
Thân bài: Nghệ thuật trào phúng trong truyện ngắn Tinh thần thể dục: kết cấu truyện độc đáo, mâu thuẫn trong truyện nhiều dạng vẻ và ý nghĩa của cái cười trong truyện ngắn Tinh thần thể dục.
Kết bài: Qua tác phẩm, cần thấy được mối quan hệ giữa văn học và thời sự; văn học và sự thức tỉnh xã hội.
Giải đề 2 (Trang 34 SGK ngữ văn 12 tập 2)
Hãy tìm hiểu sự khác nhau về từ ngữ, về giọng văn giữa hai văn bản Chữ người tử tù (Nguyễn Tuân) và Hạnh phúc của một tang gia (trích Số đỏ – Vũ Trọng Phụng). Giải thích vì sao có sự khác nhau đó.
Trả lời:
a) Tìm hiểu đề
– Trong “Chữ người tử tù”, tác giả sử dụng nhiều từ Hán việt cổ, cách nói cổ để dựng nên những cảnh tượng, những con người thời phong kiến suy tàn. Với giọng văn cổ kính trang trọng, tác giả nói đến những con người tài hoa, trọng thiện lương nay chỉ còn “vang bóng” của “một thời”.
– Trong “Hạnh phúc của một tang gia”, tác giả đã dùng nhiều từ, cách chơi chữ để mỉa mai, giễu cợt tính chất giả tạo, lố lăng, đồi bại của xã hội thượng lưu ở thành thị những năm trước Cách mạng tháng Tám.
– Việc dùng từ, chọn giọng văn phải phù hợp với chủ đề của truyện và thể hiện những tư tưởng tình cảm của tác giả.
b) Gợi ý lập dàn ý
Có thể viết theo trình tự các câu hỏi khi tìm hiểu đề để lập dàn bài cho riêng mình.
Soạn phần luyện tập bài Nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi
Giải câu hỏi – Luyện tập (Trang 36 SGK ngữ văn 12 tập 2)
Nghệ thuật châm biếm, đả kích trong truyện ngắn “Vi hành” của Nguyễn Ái Quốc.
Trả lời:
a) Nhận thức đề
Yêu cầu nghị luận một khía cạnh của tác phẩm: nghệ thuật châm biếm, đả kích trong truyện ngắn Vi hành của Nguyễn Ái Quốc.
b) Lập dàn ý
Mở bài: Truyện ngắn “Vi hành” châm biếm, đả kích vua bù nhìn Khải Định và bọn mật thám Pháp trong chuyến Khải Định công du sang Pháp dự đấu xảo Pa-ri.
Thân bài:
– Đòn châm biếm, đả kích tập trung vào các mặt:
+ Biến Khải Định thành một tên hề (màu da khác lạ, ăn mặc nhố nhăng).
+ Biến Khải Định thành một kẻ có hành động lén lút đáng ngờ (vi hành vào xóm ăn chơi, vào hiệu cầm đồ, …).
+ Biến mật thám Pháp thành những người “phục vụ tận tụy” (bám lấy đế giày) với cái nhìn hồ đồ, lẫn lộn …
– Cần chú ý đến những từ ngữ, giọng văn tác giả đã sử dụng (qua những đoạn đối thoại của đôi thanh niên Pháp).
Kết bài: Nhận định về giá trị tư tưởng và nghệ thuật của truyện ngắn “Vi hành”.
Tham khảo thêm cách soạn khác bài Nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi
Đề 1. Phân tích truyện ngắn Tinh thần thể dục của Nguyễn Công Hoan.
Trả lời:
a) Mở bài
Giới thiệu ngắn gọn về nhà văn Nguyễn Công Hoan và truyện ngắn Tinh thần thể dục.
b) Thân bài
Điểm chung và nét riêng trong của các cảnh bắt người đi xem bóng đá
– Cảnh anh Mịch nhăn nhó với ông lí.
– Cảnh bác Phô gái phân trần với ông lí.
– Cảnh bà cụ phó bính xin ông lí cho thằng Sang đi thay con.
– Cảnh thằng Cò cùng đứa con trốn vào đống rơm bị người tuần phát hiện.
– Cảnh ông lí và tuần áp giải 94 người xếp hàng đi lên huyện.
Nghệ thuật trào phúng của truyện ngắn tinh thần thể dục
– Kết cấu truyện độc đáo.
– Truyện gồm những cảnh khác nhau tưởng như rời rạc nhưng đều tập trung thể hiện chủ đề: bọn quan lại cầm quyền cưỡng bức dân chúng để thực hiện một ý đồ đen tối.
Mâu thuẫn trong truyện nhiều dáng vẻ.
– Việc đi xem bóng đá vốn mang tính chất giải trí thành một tai họa đối với người dân.
– Sự tận tụy, siêng năng thực thi lệnh trên của lí trưởng đã gặp phải mọi cách đối phó của người dân khốn khổ
Giá trị hiện thực và ý nghĩa phê phán của truyện.
c) Kết bài
Đánh giá chung về truyện ngắn tinh thần thể dục, ý nghĩa của cái cười trong truyện.
Đề 2. Hãy tìm hiểu sự khác nhau về từ ngữ, về giọng văn giữa hai văn bản Chữ người tử tù (Nguyễn Tuân) và Hạnh phúc của một tang gia (trích Số đỏ – Vũ Trọng Phụng). Giải thích vì sao có sự khác nhau đó.
Trả lời:
a) Mở bài
Dẫn dắt vấn đề cần nghị luận: nghệ thuật sử dụng ngôn từ trong tác phẩm văn học.
b) Thân bài
Sự khác nhau về từ ngữ được sử dụng trong hai văn bản trên:
– Trong truyện Chữ người tử tù, tác giả sử dụng nhiều từ Hán Việt cổ: phiến trát, thầy bát, ngục tốt, chiếc hòe hoa, thu không, đĩa dầu sơ…
– Trong truyện Hạnh phúc của một tang gia, tác giả dùng nhiều từ, cách chơi chữ:
– Lang băm Tây, Lang băm Đông, thực hành cái lí thuyết “nhiều thầy thối ma”.
– Cái chết kia làm cho nhiều người sung sướng lắm.
– Úi kìa, con giai lớn đã già đến thế kia kìa…
Sự khác nhau về giọng văn trong hai văn bản
– Chữ người tử tù: giọng văn cổ kính, trang trọng
– Hạnh phúc của một tang gia: giọng văn giễu cợt, mỉa mai tính chất giả dối, lố lăng, đồi bại của một số người lẫn vào giới thượng lưu những năm trước cách mạng tháng Tám.
Nguyên nhân của sự khác nhau:
– Khác nhau về phong cách nghệ thuật của hai nhà văn.
– Nội dung, tư tưởng mà tác phẩm thể hiện.
c) Kết bài
Đánh giá chung về sự khác nhau về từ ngữ và giọng điệu trong hai văn bản trên.
Soạn phần luyện tập bài Nghị luận về một tác phẩm, một đoạn trích văn xuôi trang 36 SGK ngữ văn 12 tập 2
Câu hỏi: Nghệ thuật châm biếm, đả kích trong truyện ngắn “Vi hành” của Nguyễn Ái Quốc.
Trả lời:
a) Tìm hiểu đề
– Đề bài yêu cầu nghị luận về một khía cạnh nghệ thuật trong truyện ngắn “Vi hành” của Nguyễn Ái Quốc.
– Đối tượng châm biếm, đả kích trong truyện là nhân vật nào? Vì sao? Biểu hiện của nghệ thuật châm biếm, đả kích trong tác phẩm? Tác dụng của nghệ thuật châm biếm, đả kích trong tác phẩm?
b) Lập dàn ý
– Mở bài:
+ Giới thiệu về truyện ngắn “Vi hành” của Nguyễn Ái Quốc – một truyện ngắn tiêu biểu cho phong cách nghệ thuật truyện ngắn của tác giả.
+ Giới thiệu sự thành công của nghệ thuật châm biếm, đả kích trong tác phẩm.
– Thân bài:
+ Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm, mục đích của tác phẩm.
+ Tình huống hiểu nhầm trong tác phẩm: đôi tình nhân nhầm tác giả là Khải Định; chính quyền thực dân, bọn mật thám nhầm tác giả là Khải Định
+ Xây dựng chân dung nhân vật Khải Định hài hước, mỉa mai.
+ Ngôn ngữ hài hước, mỉa mai,…
+ Đánh giá về tác dụng của nghệ thuật châm biếm, đả kích trong tác phẩm: lật tẩy bộ mặt đớn hèn, bù nhìn, tay sai của Khải Định và bản chất xấu xa của bè lũ thực dân Pháp.
– Kết bài: Khẳng định thành công của nghệ thuật châm biếm, đả kích trong tác phẩm và giá trị của tác phẩm.
(HTTPS://BAIVIET.ORG)
Leave a Comment