Soạn bài Luyện nói: Kể chuyện theo ngôi kể kết hợp với miêu tả và biểu cảm trang 109 – 110 SGK ngữ văn lớp 8 tập 1. Để học tốt hơn danh sách các bài tập trong bài Luyện nói: Kể chuyện theo ngôi kể kết hợp với miêu tả và biểu cảm, sau đây là hướng dẫn soạn bài và giải bài tập đầy đủ, ngắn gọn và chi tiết nhất.
Hướng dẫn soạn bài – Luyện nói: Kể chuyện theo ngôi kể kết hợp với miêu tả và biểu cảm
I. Chuẩn bị ở nhà
Giải câu hỏi – Chuẩn bị ở nhà (Trang 109, 110 SGK ngữ văn 8 tập 1)
1. Ôn tập về ngôi kể
Hãy xem và ôn lại các nội dung nói về ngôi kể trong văn tự sự (kể chuyện) ở Ngữ văn 6, tập một bằng cách trả lời các câu hỏi sau:
a) Kể theo ngôi thứ nhất là kể như thế nào? Như thế nào là kể theo ngôi thứ ba? Nêu tác dụng của mỗi loại ngôi kể.
b) Lấy ví dụ về cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất và ngôi thứ ba ở một vài tác phẩm hay trích đoạn văn tự sự đã học.
c) Tại sao người ta phải thay đổi ngôi kể?
2. Chuẩn bị luyện nói
Đọc đoạn trích sau và kể lại theo lời của chị Dậu (ngôi thứ nhất).
Chị Dậu xám mặt, vội vàng đặt con xuống đất, chạy đến đỡ lấy tay hắn:
– Cháu van ông, nhà cháu vừa mới tỉnh được một lúc, ông tha cho!
-Tha này! Tha này!
Vừa nói hắn vừa bịch luôn vào ngực chị Dậu mấy bịch rồi lại sấn đến để trói anh Dậu.
Hình như tức quá không thể chịu được, chị Dậu liều mạng cự lại:
– Chồng tôi đau ốm, ông không được phép hành hạ!
Cai lệ tát vào mặt chị một cái đánh bốp, rồi hắn cứ nhảy vào cạnh anh Dậu.
Chị Dậu nghiến hai hàm răng:
– Mày trói ngay chồng bà đi, bà cho mày xem!
Rồi chị túm lấy cổ hắn, ấn dúi ra cửa. Sức lẻo khoẻo của anh chàng nghiện chạy không kịp với sức xô đẩy của người đàn bà lực điền, hắn ngã chỏng quèo trên mặt đất, miệng vẫn nham nhảm thét đòi trói vợ chồng kẻ thiếu sưu.
Người nhà lí trưởng sấn sổ bước đến giơ gậy chực đánh chị Dậu. Nhanh như cắt, chị Dậu nắm ngay được gậy của hắn. Hai người giằng co nhau, du đẩy nhau, rồi ai nấy đều buông gậy ra, áp vào vật nhau. Hai đứa trẻ con kêu khóc om sòm. Kết cục, anh chàng “hầu cận ông lí” yếu hơn chị chàng con mọn, hắn bị chị này túm tóc lẳng cho một cái, ngã nhào ra thềm.
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
Gợi ý:
Muốn kể lại đoạn trích trên theo ngôi thứ nhất thì phải thay đổi những gì? (từ xưng hô, lời dẫn thoại, chuyển lời thoại thành lời kể, chi tiết môi trường, lời biểu cảm).
Trả lời:
1. Ôn tập về ngôi kể
a) – Kể theo ngôi thứ nhất là ngôi kể mà người kể xưng “tôi”, trực tiếp kể ra những gì mình nghe, thấy, trải qua, nói ra cảm tưởng, suy nghĩa của mình → Tác dụng: bộc bạch trực tiếp, chân thực cảm xúc nhân vật.
– Kể theo ngôi thứ ba là người kể giấu mình đi, không trực tiếp lộ diện nhưng thực ra đã có mặt ở khắp mọi nơi, gọi tên các nhân vật bằng chính tên của họ, kể linh hoạt, tự do → Tác dụng: Tạo ra tính khách quan cho câu chuyện.
b) Ví dụ:
– Ngôi kể thứ nhất: Tôi đi học, Trong lòng mẹ, Lão Hạc.
– Ngôi kể thứ ba: Tức nước vỡ bờ, Cô bé bán diêm, Đánh nhau với cối xay gió.
c) Phải thay đổi ngôi kể để câu chuyện thêm sinh động, linh hoạt thú vị, để người kể có thể lựa chọn ngôi kể thích hợp.
2. Chuẩn bị luyện nói
Thay đổi nhân xưng trong lời dẫn, lời thoại có thể giữ nguyên; thay đổi nhân xưng đối với anh Dậu (có thể thay bằng “nhà tôi”, ví dụ: “Cai lệ tát vào mặt tôi một cái đánh bốp, rồi hắn cứ nhảy vào cạnh nhà tôi”); thay đổi một số từ ngữ trong lời dẫn thoại, ví dụ: “Tức quá, không thể chịu được, tôi liều mạng cự lại:”. Thay đổi chi tiết miêu tả, biểu cảm, ví dụ:
“Tên người nhà lí trưởng sấn sổ bước đến giơ gậy chực đánh tôi. Nhanh tay, tôi nắm ngay được gậy của hắn. Tôi giằng co, du đẩy với hắn, rồi buông gậy ra, áp vào vật nhau với hắn. Hai đứa con tôi kêu khóc om sòm. Cuối cùng, hắn bị tôi túm tóc lẳng cho một cái, ngã nhào ra thềm.
II. Luyện nói trên lớp
Giải câu hỏi – Luyện nói trên lớp (Trang 110 SGK ngữ văn 8 tập 1)
Kể lại câu chuyện trên theo ngôi thứ nhất cho cả lớp nghe. (Trong khi kể, chú ý các yếu tố miêu tả và biểu cảm).
Trả lời:
Tên cai lệ không thương tình hoàn cảnh éo le của gia đình tôi mà cứ sấn sổ tới đòi đánh trói chồng tôi. Lúc này, thương chồng, tôi vội vã đặt đứa con xuống phản rồi chạy tới van xin mong cai lệ thương tình nhưng vừa van xin thì hắn ra bộ hách dịch, vừa nói vừa quát rồi thẳng tay bịch luôn vào ngực tôi mấy cái thật đau. Tôi vẫn cam chịu nhưng hắn tiến lại đòi bắt chồng tôi. Lúc này nỗi uất hận dâng lên, không chịu được sự nhẫn tâm của tên lòng lang dạ thú đó tôi chẳng nghĩ đến phận mình, tôi kháng cự lại: “Chồng tôi đau ốm, ông không được phép hành hạ”. Ngay lúc đó tên cai lệ nhảy lên tát vào mặt tôi rồi lại xăm xăm tới chỗ chồng tôi. Không còn kìm nén được cơn thịnh nộ, tôi nghiến hai hàm răng lại “Mày trói ngay chồng bà đi, bà cho mày xem!”, tôi túm lấy cổ hắn ẩy dúi ra cửa. Hắn ngã chỏng quèo trên mặt đất, thế mà miệng vẫn thét trói vợ chồng tôi.
Tham khảo thêm cách soạn khác bài Luyện nói: Kể chuyện theo ngôi kể kết hợp với miêu tả và biểu cảm
I. CHUẨN BỊ Ở NHÀ
1. Ôn tập về ngôi kể
Hãy xem và ôn lại các nội dung nói về ngôi kể trong văn tự sự (kể chuyện) ở Ngữ văn 6, tập một bằng cách trả lời các câu hỏi sau:
a) Kể theo ngôi thứ nhất là kể như thế nào? Như thế nào là kể theo ngôi thứ ba? Nêu tác dụng của mỗi loại ngôi kể.
b) Lấy ví dụ về cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất và ngôi thứ ba ở một vài tác phẩm hay trích đoạn văn tự sự đã học.
c) Tại sao người ta phải thay đổi ngôi kể?
2. Chuẩn bị luyện nói
Đọc đoạn trích trong SGK và kể lại theo lời của chị Dậu (ngôi thứ nhất).
Gợi ý:
Muốn kể lại đoạn trích trên theo ngôi thứ nhất thì phải thay đổi những gì? (từ xưng hô, lời dẫn thoại, chuyển lời thoại thành lời kể, chi tiết môi trường, lời biểu cảm).
Trả lời:
1. Ôn tập về ngôi kể
a) Kể theo ngôi thứ nhất là người kể xưng tôi trong câu chuyện. Kể theo ngôi này, người kể có thể trực tiếp kể ra những gì mình đã nghe, đã thấy, đã trải qua, những suy nghĩ, tình cảm của mình. Kiểu kể này tăng tính chân thực, thuyết phục như là sự việc có thật.
Kể theo ngôi thứ ba là người kể tự giấu mình đi, gọi tên các nhân vật bằng tên gọi của chúng. Cách kể này giúp người kể có thể kể một cách linh hoạt, tự do những gì đã diễn ra với nhân vật.
b) Văn bản Tôi đi học, Trong lòng mẹ được kể theo ngôi thứ nhất; còn văn bản Tức nước vỡ bờ, Chiếc lá cuối cùng được kể theo ngôi thứ ba.
c) Tùy theo một cốt truyện cụ thể, với những tình huống cụ thể mà người viết lựa chọn ngôi kể cho thích hợp. Có thể trong một truyện người viết dùng ngôi kể khác nhau để soi chiếu vào sự việc, hoặc nhân vật bằng các điểm nhìn khác nhau nhằm tăng thêm tính sinh động, phong phú khi miêu tả sự việc và con người.
2. Chuẩn bị luyện nói
– Đoạn trích trên vốn được kể theo ngôi thứ ba (tác giả Ngô Tất Tố, giấu mình đi) khi chuyển sang ngôi kể thứ nhất tức là chị Dậu kể lại câu chuyện của mình thì lời kể, sự quan sát (điểm nhìn), cảm nghĩ đểu phải theo nhân vật chị Dậu.
– Do đó, một số từ ngữ cũng phải thay đổi như : “chị Dậu” thay bằng “tôi”, “anh Dậu” thay bằng “chồng tôi” hay “nhà tôi”; chuyển lời thoại thành lời kể và một số đoạn miêu tả, biểu cảm cũng phải được thay đổi cho phù hợp.
Tham khảo cách kể lại đoạn trích theo lời của chị Dậu (ngôi thứ nhất):
Tôi sợ xám mật, vội vàng đặt con bé xuống đất, chạy đến đỡ lấy tay hắn:
– Cháu van ông, nhà cháu vừa mới tỉnh được một lúc, ông tha cho !
– Tha này ! Tha này !
Vừa nói hắn vừa bịch luôn vào ngực tôi mấy bịch rồi lại sấn đến để trói nhà tôi.
Lúc ấy, hình như tức quá không thể chịu được, tôi liêu mạng cự lại:
– Chồng tôi đau ốm, ông không được phép hành hạ !
Cai lệ tát vào mặt tôi một cái đánh bốp, rồi hắn cứ hấn vào cạnh nhà tôi.
Tôi tức quá nghiến hai hàm răng:
– Mày trói chồng bà đi, bà cho mày xem !
Rồi tôi túm lấy cổ hắn, ấn dúi ra cửa. Sức lẻo khoẻo của anh chàng nghiện như hắn chạy không kip với sức xô đẩy của tôi, hắn ngã chỏng quèo trên mặt đất, miệng vẫn nham nhảm thét trói vợ chồng tôi.
Người nhà lí trưởng sấn sổ bước đến giơ gậy chực đánh tôi. Nhanh như cắt, tôi nắm ngay được gậy của hắn. Hai người giằng co nhau, đu đẩy nhau, rồi ai nấy đều buông gậy ra, áp vào vật nhau. Hai đứa con tôi kêu khóc om sòm. Kết cục hắn yếu hơn tôi, bị tôi túm tóc lẳng cho một cái, ngã nháo ra thềm.
II. LUYỆN NÓI TRÊN LỚP
Kể lại câu chuyện trên theo ngôi thứ nhất cho cả lớp nghe. (Trong khi kể, chú ý các yếu tố miêu tả và biểu cảm).
Trả lời:
Bực quá, mặt tôi tái xám, đặt vội con bé xuống, chạy đến nắm lấy tay tên cai lệ mà van xin:
– “Cháu van ông, nhà cháu vừa tỉnh được một lúc, ông tha cho”.
Hắn ra bộ hách dịch, vừa nói như quát: “Tha này, tha này”, vừa bịch luôn vào ngực tôi mấy cái thật đau, rồi sấn đến định trói chồng tôi.
Tức không chịu được nữa, tôi chăng nghĩ gì đến thân phận mình, con giun xéo mãi cũng quằn, tôi liền cự lại:
– Chồng tôi đau ốm, ông không được phép hành hạ!
Ngay lúc ấy, tên cai lệ nhảy sấn đến tát vào mặt tôi một cái đánh bốp, rồi cứ ngang nhiên xăm xăm định trói chồng tôi.
Không còn kìm nén nỗi cơn thịnh nổ, tôi nghiến hai hàm răng lại, nói như quát:
– Mày trói ngay chồng bà đi, bà cho mày xem!
Nói xong, tôi túm lấy cổ hắn, dúi ra cửa. Một thằng nghiện với cái sức lẻo khẻo không chống lại được sức xô đẩy của tôi, hắn ngả chỏng quèo trên mặt đất. Thế mà mồm nó vẫn lảm nhảm thét trói vợ chồng tôi”.
(HTTPS://BAIVIET.ORG)
