Soạn bài Đập đá ở Côn Lôn trang 148 – 150 SGK ngữ văn lớp 8 tập 1, Để học tốt hơn danh sách các bài tập trong bài Đập đá ở Côn Lôn sau đây là hướng dẫn soạn bài đầy đủ và chi tiết nhất.
Đập đá ở Côn Lôn
Làm trai đứng giữa đất Côn Lôn(1),
Lừng lẫy(2) làm cho lở núi non.
Xách búa đánh tan năm bảy đống,
Ra tay đập bể(3) mấy trăm hòn.
Tháng ngày bao quản thân sành sỏi(4),
Mưa nắng càng bền dạ sắt son(5).
Những kẻ vá trời(6) khi lỡ bước,
Gian nan chi kể việc con con!
(Phan Châu Trinh(*),
trong Thơ văn yêu nước và cách mạng đầu thế kỉ XX, Sđd)
Chú thích:
(*) Phan Châu Trinh (1872 – 1926), hiệu là Tây Hồ, biệt hiệu Hi Mã, quê ở làng Tây Lộc, huyện Hà Đông (nay là thôn Tây Hồ, xã Tam Phước, thị xã Tam Kì), tỉnh Quảng Nam. Ông đỗ Phó bảng, được bổ dụng một chức quan nhỏ, nhưng chỉ một thời gian ngắn đã bỏ quan, chuyên tâm vào sự nghiệp cứu nước. Trong những năm đầu thế kỉ XX, Phan Châu Trinh là người đề xướng dân chủ, đòi bãi bỏ chế độ quân chủ sớm nhất ở Việt Nam. Hoạt động cứu nước của ông đa dạng, phong phú và sôi nổi ở trong nước, có lúc ở Pháp, ở Nhật. Phan Châu Trinh là người giỏi biện luận và có tài văn chương. Văn chính luận của ông rất hùng biện, đanh thép, thơ văn trữ tình đều thấm đẫm tinh thần yêu nước và dân chủ. Tác phẩm chính: Tây Hồ thi tập, Tỉnh quốc hồn ca, Xăng-tê thi tập (các tập thơ), Giai nhân kì ngộ (truyện thơ dịch),…
Năm 1908, Phan Châu Trinh bị khép tội xúi giục nhân dân nổi loạn trong phong trào chống thuế ở Trung Kì nên bị bắt đày ra Côn Đảo; đến tháng 6 năm 1910, nhờ sự can thiệp của Hội Nhân quyền (Pháp), ông mới được tha. Bài thơ này làm trong lúc ông cùng các tù nhân khác bị bắt lao động khổ sai.
(1) Côn Lôn: tức Côn Đảo, hòn đảo nằm ở phía đông nam nước ta, nơi thực dân Pháp lập nhà tù giam cầm những chiến sĩ yêu nước và cách mạng.
(2) Lừng lẫy: ở đây có nghĩa là ngạo nghễ, lẫm liệt.
(3) Bể (tiếng địa phương): vỡ, đập bể: đập vỡ.
(4) Thân sành sỏi: ý nói thân dày dạn phong trần, sẵn sàng chấp nhận mọi gian khổ.
(5) Dạ sắt son: ý nói tinh thần cứng cỏi, trung kiên, không sờn lòng, đổi chí.
(6) Vá trời: theo truyền thuyết Trung Quốc, bà Nữ Oa đội đá vá trời; nói vá trời (hay lấp biển) là ngụ ý mưu đồ những công việc hết sức lớn lao.
Hướng dẫn soạn bài – Đập đá ở Côn Lôn
I. Thể loại
Thất ngôn bát cú Đường luật cổ điển
II. Bố cục
Bố cục (đề – thực – luận – kết)
– Hai câu đề : Chí làm trai, khẩu khí mạnh mẽ.
– Hai câu thực : Khí phách, sức mạnh phi thường người chiến sĩ.
– Hai câu luận : Chí khí bền vững.
– Hai câu kết : Chí khí hiên ngang và lòng tự tin, lạc quan.
III. Phương thức biểu đạt
Biểu cảm kết hợp với tự sự
IV. Hướng dẫn soạn bài Đập đá ở Côn Lôn
Giải câu 1 (Trang 150 SGK ngữ văn 8 tập 1)
Em hình dung công việc đập đá của người tù ở Côn Đảo là một công việc như thế nào? (chú ý không gian, điều kiện làm việc và tính chất công việc.)
Trả lời:
Công việc đập đá của người Côn Đảo:
– Không gian, điều kiện: núi cao hùng vĩ, rộng lớn, nắng gió, việc nặng, ăn uống kham khổ, bị đánh đập.
– Tính chất công việc: bóc lột, khổ sai, đó là nhà tù trần gian.
Giải câu 2 (Trang 150 SGK ngữ văn 8 tập 1)
Bốn câu thơ đầu có hai lớp nghĩa. Hai lớp nghĩa đó là gì? Phân tích giá trị nghệ thuật của những câu thơ đó. Nhận xét về khẩu khí của tác giả.
Trả lời:
– Bốn câu đầu có hai lớp nghĩa :
+ Cảnh đập đá nặng nhọc hành hạ người tù.
+ Người chí sĩ đang biến cái càn khôn vũ trụ, phá tan chướng ngại vật để tiếp bước chặng đường cách mạng (lớp nghĩa tưởng tượng).
– Giá trị nghệ thuật : giọng điệu khoa trương pha chút tự hào, nhịp thơ mạnh.
– Khẩu khí : ngang tàng, mạnh mẽ, sảng khoái, hình tượng oai phong, lẫm liệt.
Giải câu 3 (Trang 150 SGK ngữ văn 8 tập 1)
Bốn câu thơ cuối bộc lộ trực tiếp những cảm xúc và suy nghĩ của tác giả. Em hãy tìm hiểu ý nghĩa những câu thơ này và cách thức biểu hiện cảm xúc của tác giả.
Trả lời:
Phân tích bốn câu thơ cuối :
– Ý nghĩa bốn câu thơ : dũng khí hiên ngang và tinh thần tự tin, lạc quan.
– Cách thức biểu hiện :
+ Phép đối : “tháng ngày bao quả” – “mưa nắng càng bền” ; “thân sành sỏi” – “dạ sắt son”.
+ Giọng thơ chắc nịch, mạnh mẽ tỏ rõ khí phách chiến sĩ.
Soạn phần luyện tập bài Đập đá ở Côn Lôn
Giải câu 1 – Luyện tập Đập đá ở Côn Lôn (Trang 150 SGK ngữ văn 8 tập 1)
Đọc diễn cảm bài thơ.
Giải câu 2 – Luyện tập Đập đá ở Côn Lôn (Trang 150 SGK ngữ văn 8 tập 1)
Qua cả hai bài thơ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác và Đập đá ở Côn Lôn, em hãy trình bày lại những cảm nhận của mình về vẻ đẹp hào hùng, lãng mạn của hình tượng nhà nho yêu nước và cách mạng đầu thế kỉ XX.
Trả lời:
Hình tượng nhà nho yêu nước và cách mạng đầu thế kỉ XX :
– Tình yêu nước mãnh liệt, hi sinh tất cả vì sự nghiệp cứu nước.
– Khí phách hiên ngang, lẫm liệt trước thử thách.
– Coi thường gian khổ, hiểm nguy.
Tham khảo thêm cách soạn khác bài Đập đá ở Côn Lôn
Câu 1: Em hình dung công việc đập đá của người tù ở Côn Đảo là một công việc như thế nào? (chú ý không gian, điều kiện làm việc và tính chất công việc).
Trả lời:
– Không gian: Côn Đảo là nơi khắc nghiệt, địa ngục trần gian
– Điều kiện làm việc: người tù khổ sai bị bóc lột, đàn áp
– Tính chất công việc: Việc đập đá là công việc đày ải sức khỏe, tinh thần của người tù.
– Tư thế của người tù: đứng giữa đất Côn Lôn với tư thế ngạo nghễ, lẫm liệt- tư thế của đấng anh hào.
-> Mở đầu bài thơ hình ảnh hiên ngang của người tù yêu nước có khí phách.
Câu 2: Bốn câu thơ đầu có hai lớp nghĩa. Hai lớp nghĩa đó là gì? Phân tích giá trị nghệ thuật của những câu thơ đó. Nhận xét về khẩu khí của tác giả.
Trả lời:
– Bốn câu thơ đầu có hai lớp nghĩa: nghĩa thực và nghĩa tượng trưng
+ Nghĩa thực: Công việc đập đá khổ cực, gian khó, đó là cách thực dân Pháp đày ải, hành hạ người tù cách mạng
+ Nghĩa tượng trưng: Nổi bật lên tư thế hiên ngang, tinh thần ngang tàng của chí sĩ yêu nước.
– Giá trị nghệ thuật của hình ảnh mang hai lớp nghĩa:
+ Làm trai, đứng giữa đất Côn Lôn: quan niệm truyền thống về chí nam nhi, hiên ngang, trụ cột, có chí lớn
+ Làm cho lở núi non: sức mạnh phi thường làm thay đổi cục diện, tình thế
+ Xách búa, đánh tan, năm bảy đống: không quản khó khăn, cực nhọc
+ Ra tay, đập bể, mấy trăm hòn: chiến công kì tích của đấng trượng phu anh hùng
– Khẩu khí của tác giả:
+ Sử dụng liên tiếp các động từ, tính từ mạnh nhằm khẳng định lòng kiêu hãnh của người có chí lớn, muốn hành động để giúp nước, cứu đời.
+ Giọng thơ đanh thép, hùng hồn thể hiện tư chất hiên ngang lẫm liệt, không chịu khuất phục
Câu 3: Bốn câu thơ cuối bộc lộ trực tiếp những cảm xúc và suy nghĩ của tác giả. Em hãy tìm hiểu ý nghĩa những câu thơ này và cách thức biểu hiện cảm xúc của tác giả.
Trả lời:
– Tác giả thể hiện ý chí, vẻ đẹp tinh thần của người chiến sĩ cách mạng: khẩu khí ngang tàng, tinh thần sắt đá không khuất phục.
– Xây dựng tương quan đối lập- cách thức tác giả thể hiện cảm xúc:
+ Đối lập giữa thử thách gian khổ với sự bền chí, tinh thần kiên cường, sẵn sàng đối mặt với thử thách (tháng ngày, mưa nắng >< thân sành sỏi, dạ sắt son)
+ Đối lập chí lớn mưu đồ sự nghiệp với lúc sa cơ lỡ bước ( mưa nắng >< bền dạ sắt son)
– Bốn câu thơ cuối thể hiện khí chất hiên ngang, trung kiên không sờn lòng đổi chí trước vận mệnh của đất nước, dân tộc.
Soạn bài luyện tập Đập đá ở Côn Lôn trang 150 SGK ngữ văn 8 tập 1
Bài 1: Đọc diễn cảm bài thơ
Trả lời:
Đọc với giọng hùng hồn, dõng dạc, rõ ràng.
Bài 2: Qua cả hai bài thơ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác và Đập đá ở Côn Lôn, em hãy trình bày lại những cảm nhận của mình về vẻ đẹp hào hùng, lãng mạn của hình tượng nhà nho yêu nước và cách mạng đầu thế kỉ XX.
Trả lời:
Qua cả hai bài thơ Vào nhà ngục ở Quảng Đông cảm tác và Đập đá ở Côn Lôn, em hãy trình bày những cảm nhận của mình về vẻ đẹp hảo hùng, lãng mạn của hình tượng nhà nho yêu nước và cách mạng đầu thế kỉ XX.
– Hình tượng nhà nho yêu nước và cách mạng đầu thế kỉ XX trong hai bài thơ:
+ Có khẩu khí anh hùng, tinh thần ngang tàng của bậc chí sĩ khi sa cơ. Lời thơ thể hiện chí nam nhi mưu đồ nghiệp lớn.
+ Khí phách hào hùng, kiên trung, coi thường hiểm nguy của những người mang chí hướng lớn và sứ mệnh vẻ vang.
Nội dung chính
Đập đá ở Côn Lôn của Phan Chu Trinh kể về việc đập đá- công việc khổ sai người tù phải làm- làm nổi bật lên tinh thần quật cường, ngang tàng của chí sĩ lúc buổi lâm nguy . Đây là nơi thực dân Pháp dùng để đày đọa, giam hãm những người yêu nước của ta.
(HTTPS://BAIVIET.ORG)
