Soạn bài Con chó Bấc (Trích Tiếng gọi nơi hoang dã) trang 151 – 154 SGK ngữ văn lớp 9 tập 2. Để học tốt hơn danh sách các bài tập trong bài Con chó Bấc (Trích Tiếng gọi nơi hoang dã) – G.Lân-đơn, sau đây là hướng dẫn soạn bài và giải bài tập đầy đủ và chi tiết nhất.
CON CHÓ BẤC
(Trích Tiếng gọi nơi hoang dã)
Tình yêu thương, một tình yêu thương thực sự và nồng nàn lần đầu tiên phát sinh ra bên trong nó. Trước kia nó chưa hề cảm thấy một tình yêu thương như vậy lúc ở tại nhà Thẩm phán Mi-lơ(1) dưới thung lũng Xan-ta Cla-ra mơn man ánh nắng. Với những cậu con trai của ông thẩm, trong những buổi đi săn hoặc đi lang thang đây đó, tình cảm ấy chỉ là chuyện làm ăn cùng hội cùng phường(2); với những đứa cháu nhỏ của ông Thẩm, là trách nhiệm ra oai hộ vệ(3); còn đối với bản thân ông Thẩm, đó là thứ tình bạn trịnh trọng và đường hoàng(4). Nhưng tình thương yêu sôi nổi, nồng cháy, thương yêu đến tôn thờ, thương yêu đến cuồng nhiệt thì phải đến Giôn Thoóc-tơn mới khơi dậy lên được.
Con người này đã cứu sống nó, đó là một lẽ; nhưng hơn thế nữa, anh là một ông chủ lí tưởng. Những người khác chăm nom chó của họ xuất phát từ ý thức về nghĩa vụ và lợi ích kinh doanh; còn anh chăm sóc chó của mình như thể chúng là con cái của anh vậy, bởi vì anh không thể nào không chăm sóc. Và anh còn chăm sóc nhiều hơn nữa kia. Anh không bao giờ quên chào hỏi thân mật hoặc nói lời vui vẻ và ngồi xuống chuyện trò lâu với chúng (mà anh gọi là “tầm phào”), điều mà cả anh và chúng đều thích thú. Anh có thói quen dùng hai bàn tay túm chặt lấy đầu Bấc rồi dựa đầu anh vào đầu nó, hoặc lắc nó đẩy tới đẩy lui, vừa lắc vừa khe khẽ thốt lên những tiếng rủa rủ rỉ bên tai ấy, và theo mỗi cái lắc đẩy tới đẩy lui, nó lại tưởng chừng như quả tim mình nhảy tung ra khỏi cơ thể vì quá ngây ngất. Và khi được buông ra, nó bật vùng dậy trên hai chân, miệng cười, mắt long lanh, họng rung lên những âm thanh không thốt nên lời, và cứ như vậy trong tư thế đứng yên bất động; những lúc ấy Giôn Thoóc-tơn lại như muốn kêu lên, trân trọng: “Trời đất! Đằng ấy(5) hầu như biết nói đấy!”.
Bấc có tài biểu lộ tình thương yêu gần giống như làm đau người ta. Nó thường hay há miệng ra cắn lấy bàn tay Thoóc-tơn rồi ép răng xuống mạnh đến nỗi vết răng hằn vào da thịt một lúc lâu. Và cũng như Bấc hiểu các tiếng rủa là những lời nói nựng, con người cũng hiểu cái cắn vờ ấy là cử chỉ vuốt ve.
Tuy nhiên, tình thương yêu của Bấc phần lớn được diễn đạt bằng sự tôn thờ. Mặc dù nó sung sướng đến cuồng lên mỗi khi Thoóc-tơn chạm vào nó hoặc nói chuyện với nó, nhưng nó không săn đón những biểu hiện ấy. Khác với cô ả Xơ-kít(6) có thói quen thọc cái mũi của nó vào dưới bàn tay của Thoóc-tơn rồi hích, hích mãi cho đến khi được vỗ về, cũng khác với Ních thường chồm lên tì cái đầu to tướng của cu cậu lên đầu gối Thoóc-tơn, Bấc chỉ tôn thờ ở xa xa một quãng. Nó thường nằm phục ở chân Thoóc-tơn hàng giờ, mắt háo hức, tỉnh táo, ngước nhìn lên mặt anh, chăm chú xem xét, hết sức quan tâm theo dõi từng biểu hiện thoáng qua, mọi cử động hoặc đổi thay trên nét mặt. Hoặc cũng có lúc nó nằm ra xa hơn, về một bên hoặc đằng sau anh, quan sát hình dáng của anh và từng cử động của thân thể anh. Và thường thường, như mối giao cảm(7) giữa họ với nhau, sức mạnh ánh mắt của Bấc làm cho Giôn Thoóc-tơn quay đầu sang và nhìn lại nó, không nói năng gì, đôi mắt anh tỏa rạng tình cảm tự đáy lòng, trong khi tình cảm của Bấc ngời ánh lên qua đôi mắt nó tỏa rạng ra ngoài.
Một thời gian dài sau khi được cứu sống, Bấc không muốn rời Thoóc-tơn một bước. Từ lúc anh ra khỏi lều cho đến lúc anh quay trở về, Bấc luôn bám theo gót chân anh.Việc thay thầy đổi chủ xoành xoạch từ khi nó đến vùng đất phương bắc đã làm nảy sinh trong lòng nó nỗi lo sợ và không người chủ nào có thể gắn bó lâu dài. Nó sợ Thoóc-tơn cũng lại biến khỏi cuộc đời nó như Pê-rôn và Phơ-răng-xoa và anh chàng người lai Ê-cốt(8) đã đi qua rồi biến mất trước đây. Ngay cả ban đêm, trong các giấc mơ, nó cũng bị nỗi lo sợ này ám ảnh. Những lúc ấy, nó vội vùng dậy không ngủ nữa, trườn qua giá lạnh đến tận mép lều, đứng đấy, lắng nghe tiếng thở đều đều của chủ…
(G. Lân-đơn(*), Tiếng gọi nơi hoang dã, dựa theo bản dịch của
Mạnh Chương – Nguyễn Công Ái – Vũ Tuấn Phương,
NXB Long An, 1987. Nhan đề đoạn trích do NBS đặt)
Chú thích:
(*) Giắc Lân-đơn (1876 – 1916) là nhà văn Mĩ. Ông trải qua thời thanh niên vất vả, từng phải làm nhiều nghề để kiếm ăn và sớm tiếp cận với tư tưởng của chủ nghĩa xã hội. Vì những lẽ đó, ông thường được so sánh với Mác-xim Go-rơ-ki của Nga. G. Lân-đơn là tác giả của nhiều tiểu thuyết nổi tiếng như Tiếng gọi nơi hoang dã (1903), Sói biển (1904), Nanh trắng (1906), Gót sắt (1907)…
Văn bản Con chó Bấc trích tiểu thuyết Tiếng gọi nơi hoang dã. Tác phẩm kể về Bấc, một con chó bị bắt cóc đưa lên vùng Bắc cực để kéo xe trượt tuyết cho những người đi tìm vàng. Bấc đã qua tay nhiều ông chủ độc ác. Chỉ riêng Giôn Thoóc-tơn là người đã có lòng nhân từ đối với nó, và nó được cảm hóa. Về sau, khi Thoóc-tơn chết, nó hoàn toàn dứt bỏ con người, đi theo tiếng gọi nơi hoang dã và trở thành một con chó hoang.
(1) Thẩm phán Mi-lơ: viên quan tòa giàu có, người chủ đầu tiên của Bấc.
(2) Cùng hội cùng phường: ý nói cùng phe cùng cánh với nhau.
(3) Hộ vệ: bảo vệ.
(4) Đường hoàng: thẳng thắn, không sợ hãi, không rụt rè.
(5) Đằng ấy: tiếng xưng hô thân mật, giống như cậu, mày.
(6) Xơ-kít, Ních: tên hai con chó.
(7) Giao cảm: cảm thông lẫn nhau.
(8) Pê-rôn, Phơ-răng-xoa, anh chàng người lai Ê-cốt: một số người chủ cũ của Bấc.
Hướng dẫn soạn bài – Con chó Bấc (Trích Tiếng gọi nơi hoang dã)
I. Tóm tắt
Câu chuyện này là những dòng thể hiện tình cảm gắn bó giữa con người và một chú chó là Bấc với người chủ đã cứu và đối đãi rất mực tử tế với nó là Thoóc-tơn thông qua trí tưởng tượng tuyệt vời của nhà văn Lân-đơn.
II. Bố cục
– Phần 1 (từ đầu đến “mới khơi dậy lên được”): phần mở đầu, khẳng định tình thương yêu đến tôn thờ, cuồng nhiệt của chú chó Bấc với người chủ Thoóc-tơn.
– Phần 2 (tiếp theo đến “hầu như biết nói đấy!”): Tình cảm của Thoóc-tơn đối với Bấc.
– Phần 3 (đoạn còn lại): Tình cảm của Bấc dành cho Thoóc-tơn.
III. Hướng dẫn soạn bài Con chó Bấc (Trích Tiếng gọi nơi hoang dã) – G.Lân-đơn
Giải câu 1 (Trang 154 SGK ngữ văn 9 tập 2)
Hãy xác định bố cục của bài văn theo trật tự diễn biến sau đây: a) Mở đầu, b) Tình cảm của Thoóc-tơn đối với Bấc, c) Tình cảm của Bấc đối với chủ. Căn cứ vào độ dài ngắn của mỗi phần, xét xem ở đây, nhà văn chủ yếu muốn nói đến những biểu hiện tình cảm của phía nào.
Trả lời:
Đoạn trích có thể chia làm ba phần :
– Mở đầu (đoạn 1).
– Tình cảm của Thoóc-tơn đối với Bấc (đoạn 2).
– Tình cảm của Bấc đối với Thoóc-tơn (còn lại).
Trong ba phần trên, phần thứ ba dài hơn cả. Điều đó cho thấy mục đích chính của tác giả là kể chuyện con chó Bấc và miêu tả tình cảm của nó đối với chủ.
Giải câu 2 (Trang 154 SGK ngữ văn 9 tập 2)
Cách cư xử của thoóc-tơn đối với Bấc có gì đặc biệt và biểu hiện ở những chi tiết nào? Tại sao trước khi diễn tả tình cảm của Bấc đối với chủ, nhà văn lại dành một đoạn để nói về tình cảm của Thoóc-tơn đối với Bấc?
Trả lời:
Thoóc-tơn đối xử với những con chó của anh, đặc biệt là đối với Bấc “như là con cái của anh vậy”. Cả trong suy nghĩ và trong hành động, anh không coi Bấc chỉ là một con chó mà là người bạn đồng hành, là bạn bè của anh.
Có thể coi Thoóc-tơn là một ông chủ lý tưởng. Nhà văn đã so sánh Thoóc-tơn với các ông chủ khác (thẩm phán Mi-lơ và những đứa con của ông ta). Nếu như những người khác chăm sóc chó chỉ như một nghĩa vụ thì Thoóc-tơn thực sự chăm sóc Bấc như chăm sóc một người bạn. Điều đó được thể hiện ngay trong cách Thoóc-tơn biểu hiện tình cảm với Bấc: chào hỏi thân mật, túm chặt lấy đầu Bấc rồi dựa vào đầu mình, đẩy tới đẩy lui, trong tiếng rủa âu yếm “rủ rỉ bên tai”, trong tiếng kêu đầy vẻ ngạc nhiên: “Trời đất! Đằng ấy hầu như biết nói đấy!”. Những biểu hiện đó cho thấy Thoóc-tơn đúng là một ông chủ đặc biệt, rất coi trọng tình cảm, ngay cả đối với những con vật của mình.
Giải câu 3 (Trang 154 SGK ngữ văn 9 tập 2)
Tình cảm của con chó Bấc đối với chủ biểu hiện qua những khía cạnh khác nhau ra sao? Nhận xét về năng lực quan sát của tác giả khi viết đoạn văn này.
Trả lời:
– Tình cảm của con chó Bấc với chủ biểu hiện :
+ Vờ cắn vào tay Thoóc-tơn như của chỉ vuốt ve.
+ Khác với Xơ-kít và Ních, Bấc chỉ tôn thờ ở xa xa một quãng, nằm phục ở chân, mắt tỉnh táo, háo hức, ngước nhìn chủ.
+ Bám sát không rời chủ. Luôn lo sợ, ám ảnh sẽ mất Thoóc-tơn đột ngột (Không ngủ, đứng đấy lắng nghe tiếng thở đều đều của chủ).
– Tác giả đã vận dụng năng lực quan sát tuyệt vời, tinh tế với một tâm hồn thương yêu loài vật vô hạn.
Giải câu 4 (Trang 154 SGK ngữ văn 9 tập 2)
Chứng minh trí tưởng tượng tuyệt vời và lòng yêu thương loài vật của nhà văn khi ông đi sâu vào “tâm hồn” của con chó Bấc.
Trả lời:
Trí tưởng tượng tuyệt vời khi đi sâu vào “tâm hồn” con chó: nhà văn không nhân hóa miêu tả Bấc theo kiểu La-phông-ten nhập vào đóng vai loài vật. Ông đứng ngoài quan sát, miêu tả con chó như nó vốn có, nhưng dường như ông hiểu thấu “tâm hồn” con chó nên đã miêu tả nó cực kì sinh động qua những suy nghĩ, cử chỉ, hành động… (biết vui mừng và cũng biết lo sợ, ám ảnh, biết vờ cắn như là cử chỉ vuốt ve,…).
Tham khảo thêm cách soạn khác bài Con chó Bấc (Trích Tiếng gọi nơi hoang dã)
Câu 1. Hãy xác định bố cục của bài văn theo trật tự diễn biến sau đây: a) Mở đầu, b) Tình cảm của Thoóc-tơn đối với Bấc, c) Tình cảm của Bấc đối với chủ. Căn cứ vào độ dài ngắn của mỗi phần, xét xem ở đây, nhà văn chủ yếu muốn nói đến những biểu hiện tình cảm của phía nào.
Trả lời:
Bố cục bài văn: 3 phần
a) “… trong lòng Bấc”: Mở đầu
b) “Con người này… biết nói đấy”: tình cảm của Thoóc-tơn đối với con chó Bấc.
c) “Bấc có một kiểu…”: Tình cảm của Bấc đối với chủ.
Trong những đoạn trên, đoạn thứ ba dài hơn cả. Nhà văn ở đây chủ yếu muốn nói đến những biểu hiện tình cảm của con chó Bấc đối với Thoóc-tơn.
Câu 2. Cách cư xử của thoóc-tơn đối với Bấc có gì đặc biệt và biểu hiện ở những chi tiết nào? Tại sao trước khi diễn tả tình cảm của Bấc đối với chủ, nhà văn lại dành một đoạn để nói về tình cảm của Thoóc-tơn đối với Bấc?
Trả lời:
– Cách cư xử đặc biệt của Thoóc-tơn với Bấc : anh cứu sống, mua lại Bấc, còn coi Bấc như con, như bạn thân, chào hỏi, trò chuyện, cưng nựng.
– Nhà văn nói về tình cảm của Thoóc-tơn với Bấc trước khi diễn tả tình cảm của Bấc vì muốn cho người đọc thấy được Thoóc-tơn là một ông chủ “lí tưởng”, tốt bụng và khác hoàn toàn với những ông chủ khác, như vậy tình cảm của Bấc mới xứng đáng, đúng người.
Câu 3. Tình cảm của con chó Bấc đối với chủ biểu hiện qua những khía cạnh khác nhau ra sao? Nhận xét về năng lực quan sát của tác giả khi viết đoạn văn này.
Trả lời:
Anh chăm sóc những con chó “như thể chúng là con cái của anh vậy”. Bấc vốn là một con chó thông minh, nó hiểu những cử chỉ của chủ có ý nghĩa như thế nào, bởi vậy, nó cũng đáp lại bằng một tình cảm chân thành nhưng không kém phần nồng nhiệt. Bản thân nó quá đỗi vui sướng, đến độ “tưởng chừng như quả tim mình nhảy tung ra khỏi cơ thể vì quá ngây ngất”. Mỗi cử chỉ của Bấc cũng thể hiện quá nhiều ý nghĩa khiến cho Thoóc-tơn cũng như muốn kêu lên, tưởng như con chó đang nói với anh bằng lời chứ không phải chỉ qua hành động.
Cách biểu lộ tình cảm của Bấc cũng rất khác thường: ép hai hàm răng vào tay chủ một lúc lâu cho thấy tình cảm của Bấc dành cho Thoóc-tơn mãnh liệt đến mức nào, không hề vồ vập, săn đón như những con chó khác mà chỉ lặng lẽ tôn thờ, quan sát chủ theo một cách rất riêng mà chỉ nó mới có thể bộc lộ như vậy. Sự giao cảm bằng ánh mắt giữa nó và Thoóc-tơn đã nói lên tất cả sự ngưỡng mộ, thành kính, tình thương yêu của Bấc đối với người chủ mang trong mình những tình cảm mà trước đó nó chưa từng cảm nhận được bao giờ.
Sự gắn bó về tình cảm giữa Bấc và chủ được thể hiện sâu hơn trong phần cuối của đoạn trích. Càng yêu chủ bao nhiêu thì Bấc lại càng sợ mất bấy nhiêu. Bởi vậy, nó luôn bám theo Thoóc-tơn và không rời anh nửa bước. Chi tiết Bấc không ngủ “trườn qua giá lạnh đến tận mép lều, đứng đấy, lắng nghe tiếng thở đều đều của chủ…” rất sống động, có sức diễn tả lớn hơn cả những lời giãi bày trực tiếp, nó biểu hiện khả năng quan sát và miêu tả rất tinh tế của tác giả.
Câu 4. Chứng minh trí tưởng tượng tuyệt vời và lòng yêu thương loài vật của nhà văn khi ông đi sâu vào “tâm hồn” của con chó Bấc.
Trả lời:
Tình cảm, lòng yêu thương sâu sắc giữa Bấc và Thoóc-tơn là lời ca ca ngợi những tình cảm nhân hậu, cao quý.
Trong truyện, nhà văn miêu tả con chó một cách tự nhiên, giản dị. Nhưng “tâm hồn” của Bấc được miêu tả cực kỳ sinh động qua những suy nghĩ, cử chỉ, hành động… Điều đó cho thấy trí tưởng tượng tuyệt vời, xuất phát từ những tình cảm chân thành, tha thiết của ông đối với loài vật.
(HTTPS://BAIVIET.ORG)
Leave a Comment