Giải câu 2 – Luyện tập (Trang 91 SGK ngữ văn 10 tập 2)

Giải câu hỏi 2 – Luyện tập (Trang 91 SGK ngữ văn lớp 10 tập 2) – Phần soạn bài Lập dàn ý bài văn nghị luận trang 89 – 91 SGK ngữ văn lớp 10 tập 2.

Đề bài:

Câu 2. Hãy lập dàn ý cho bài văn nghị luận với đề bài sau đây:

Trong lớp anh (chị) có một số bạn gặp khó khăn trong đời sống nên chểnh mảng học tập. Các bạn đó thường mượn câu tục ngữ “Cái khó bó cái khôn” để tự biện hộ. Theo anh (chị), nên hiểu và vận dụng câu tục ngữ này như thế nào?

Trả lời:

a. Mở bài

– Cuộc sống là những chuỗi ngày gian nan thử thách để tôi luyện con người. Những khó khăn trong cuộc sống có những thứ rất nhỏ nhặt, lại có những điều rất lớn lao, thậm chí có những khó khăn đánh gục ý chí con người. Những khó khăn ấy thường hạn chế việc phát huy tài năng của con người. Vì vậy, dân gian đã đúc kết câu tục ngữ: “Cái khó bó cái khôn”. Câu tục ngữ trên phải hiểu như thế nào mới đúng? Và chúng ta nên vận dụng nó ra sao?

b. Thân bài

– Giải thích câu tục ngữ:

+ Cái khó: khó khăn, thử thách, trở ngại cuộc sống.

+ bó: trói buộc, kìm hãm

+ cái khôn: khả năng suy nghĩ, ứng biến và giải quyết vấn đề của con người.

⇒ ý nghĩa: những khó khăn, thử thách, trở ngại của cuộc sống trói buộc con người, khiến khả năng suy nghĩ bị hạn chế, những sáng tạo bị kìm hãm.

– Tính đúng sai của câu tục ngữ: câu tục ngữ vừa đúng lại vừa chưa đúng.

+ Đúng: quá trình phát triển của con người có phần phụ thuộc vào hoàn cảnh khách quan. Những khó khăn trói buộc và hạn chế sự phát triển của mỗi cá nhân.

Ví dụ: một học sinh giỏi nhưng hoàn cảnh gia đình thiếu thốn sẽ khó có thể phát triển tài năng.

+ Chưa đúng: câu tục ngữ đánh giá sai lệch về nỗ lực của con người. Trên thực tế vẫn có những người vượt khó vươn lên (học sinh nghèo vượt khó,…)

* Liên hệ câu tục ngữ cải biên thời hiện đại “Cái khó ló cái khôn”: Đôi khi những hoàn cảnh khó khăn lại là điều kiện để bộc lộ những năng lực tiềm ẩn của con người. Ví dụ: những phát minh của những người nông dân là từ những khó khăn đồng ruộng mà hình thành,…

– Bài học rút ra:

+ Khi suy nghĩ về vấn đề cần phải tính đến những khó khăn do các yếu tố khách quan gây ra và có ảnh hưởng trực tiếp đến bản thân.

+ Trong mọi hoàn cảnh cần phải đặt sự chủ động, nỗ lực của bản thân lên hàng đầu.

c. Kết bài

Cuộc sống vẫn là những chuỗi ngày khó khăn và gian nan không ngừng thử thách con người. Nhưng càng khó khăn bao nhiêu, con người ta càng cần phải nỗ lực bấy nhiêu. Chúng ta cũng cần phải chuẩn bị sẵn tâm thế đương đầu với thử thách bất cứ lúc nào. Và thay vì để “cái khó bó cái khôn” thì hãy để “cái khó ló cái khôn”.