Giải câu hỏi 1 (Trang 37 SGK ngữ văn 6 tập 1) – Phần soạn bài Sự việc và nhân vật trong văn tự sự trang 37 SGK ngữ văn lớp 6 tập 1.
Đề bài:
1. Sự việc trong văn tự sự
a) Xem xét các sự việc trong truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh;
(1) Vua Hùng kén rể.
(2) Sơn Tinh, Thủy Tinh đến cầu hôn.
(3) Vua Hùng ra điều kiện chọn rể.
(4) Sơn Tinh đến trước, được vợ.
(5) Thủy Tinh đến sau, tức giận, dâng nước đánh Sơn Tinh.
(6) Hai bên giao chiến hàng tháng trời, cuối cùng Thủy Tinh thua, rút về.
(7) Hằng năm Thủy Tinh lại dâng nước đánh Sơn Tinh, nhưng đều thua.
Em hãy chỉ ra sự việc khởi đầu, sự việc phát triển, sự việc cao trào và sự việc kết thúc trong các sự việc trên và cho biết mối quan hệ nhân quả của chúng.
b) Sự việc trong văn bản tự sự phải được kể cụ thể: do ai làm, việc xảy ra ở đâu, lúc nào, nguyên nhân, diễn biến, kết quả. Có sáu yếu tố đó thì truyện mới cụ thể, sáng tỏ. Em hãy chỉ ra sáu yếu tố trên trong truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh . Theo em, có thể xóa bỏ yếu tố thời gian và địa điểm trong truyện này được không, vì sao? Việc giới thiệu Sơn Tinh có tài có cần thiết không? Nếu bỏ qua sự việc vua Hùng ra điều kiện kén rể đi có được không? Việc Thủy Tinh nổi giận có lí hay không? Lí ấy ở những sự việc nào?
c) Sự việc và chi tiết trong văn tự sự được lựa chọn cho phù hợp với chủ đề, tư tưởng muốn biểu đạt. Em hãy cho biết sự việc nào thể hiện mối thiện cảm của người kể đối với Sơn Tinh và vua Hùng? Việc Sơn Tinh thắng Thủy Tinh nhiều lần (em hãy tính cụ thể mấy lần) có ý nghĩa gì? Có thể để cho Thủy Tinh thắng Sơn Tinh được không? Vì sao? Có thể xóa bỏ việc “Hằng năm Thủy Tinh lại dâng nước…” được không? Vì sao?
Trả lời:
a) Sự việc khởi đầu: (1) Vua Hùng kén rể.
– Sự việc phát triển: (2), (3), (4).
– Sự việc cao trào: (5), (6).
– Sự việc kết thúc: (7)
* Mối quan hệ nhân quả giữa các sự việc trên: Sự việc trước là nguyên nhân của sự việc sau. Sự việc sau là kết quả của sự việc trước và lại là nguyên nhân của sự việc sau nữa.
Các sự việc móc nối với nhau trong mối quan hệ rất chặt chẽ, không thể đảo lộn, không thể bỏ bớt một sự việc nào.
b) Sáu yếu tố cụ thể cần thiết của sự việc trong truyện là:
– Ai làm? (nhân vật): Hùng Vương, Sơn Tinh, Thủy Tinh.
– Xảy ra ở đâu?: Ớ Phong Châu, đất của vua Hùng.
– Xảy ra lúc nào?: Xảy ra thời Hùng Vương.
– Nguyên nhân: Sự ghen tuông dai dẳng của Thủy Tinh.
– Diễn biến: Những trận đánh nhau dai dẳng của hai thần hằng năm.
– Kết quả: Thủy Tinh thua nhưng không cam chịu. Hằng năm cuộc chiến giữa hai thần vẫn xảy ra.
Không thể xóa bỏ yếu tố thời gian và địa điểm trong truyện được, vì: cốt truyện sẽ thiếu sức thuyết phục, không còn mang ý nghĩa truyền thuyết.
Việc giới thiệu Sơn Tinh có tài là rất cần thiết vì như thế thì mới có thể chống chọi nổi với Thủy Tinh.
Nếu bỏ sự việc vua Hùng ra điều kiện kén rể cũng không được, vì không có lí do để hai thần thi tài.
Việc Thủy Tinh nổi giận có lí, vì:
– Thần rất kiêu ngạo, cho rằng mình chẳng kém Sơn Tinh. Nay chỉ vì chậm chân mà mất vợ, nên thật tức.
– Tính ghen tuông ghê gớm của Thủy Tinh.
c) Sự việc thể hiện mối thiện cảm của người kể với Sơn Tinh và vua Hùng:
– Giọng kể trang trọng, thành kính khi nhắc đến vua Hùng và Sơn Tinh.
– Điều kiện kén rể có lợi cho Sơn Tinh, bất lợi cho Thủy Tinh. Đó là dụng ý của vua Hùng.
* Việc Sơn Tinh thắng Thủy Tinh nhiều lần có ý nghĩa con người khắc phục, vượt qua lũ lụt, đắp đê thắng lợi.
* Không thể để cho Thủy Tinh thắng Sơn Tinh, vì như thế là con người thất bại, nhân dân ta phải chìm trong biển nước.
* Không thể xóa bỏ sự việc “Hằng năm, Thủy Tinh lại dâng nước… Vì đó là hiện tượng xảy ra hằng năm ở nước ta, là quy luật thiên nhiên.
(HTTPS://BAIVIET.ORG)
