Giải câu hỏi 1 – Luyện tập (Trang 76 SGK ngữ văn lớp 10 tập 1) – Phần soạn bài Miêu tả và biểu cảm trong bài văn tự sự trang 73 – 77 SGK ngữ văn lớp 10 tập 1.
Đề bài:
Bài 1. Hãy nhận xét về vai trò của các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong:
a) Một đoạn trích tự sự đã học ở lớp 10
b) Đoạn trích từ truyện ngắn Lẵng quả thông của nhà văn C. Pau-tốp-xki:
Một hôm, Gri-gơ bắt gặp trong rừng một em bé có đôi bím tóc nhỏ xíu, con ông gác rừng. Em bé đang nhặt những quả thông bỏ vào trong lẵng.
Trời đang thu. Nếu như ta có thể lấy hết đồng và vàng trên trái đất đem đánh thành muôn vàn lá cây rất mực tinh xảo thì những chiếc là đó cũng chỉ có thể làm thành một phần rất nhỏ bộ quần áo mà mùa thu đang trải trên những ngọn núi kia mà thôi. Vả lại, những chiếc lá nhân tạo nọ sẽ rất thô kệch nếu so với lá thật, nhất là những lá liễu hoàn diệp. mọi người đều biết rằng chỉ cần một tiếng chim hót thôi cũng đã đủ làm chúng tôi run rẩy.
(Theo C.Pau-tốp-xki, Lẵng quả thông,
trong Bình minh mưa, NXB Văn học, Hà Nội, 1984)
Trả lời:
a) Đoạn trích “Ai nấy, già cũng như trẻ,…trang tuyệt thế giai nhân đó nạp mình cho lửa” trích “Ra-ma buộc tội” (trang 59 SGK ngữ văn 10 tập 1).
– Yếu tố miêu tả: trang tuyệt thế giai nhân ⇒ thể hiện được vẻ đẹp của nàng Xi-ta, vẻ đẹp sáng ngời trong mọi hoàn cảnh.
– Yếu tố biểu cảm: đau lòng đứt ruột ⇒ thể hiện sự đau lòng đến tột độ cũng như lòng yêu mến của mọi người trước vẻ đẹp, phẩm chất của nàng.
b) Yếu tố miêu tả, biểu cảm: Nếu ta có thể lấy hết đồng và vàng trên trái đất đem đánh thành muôn vàn lá cây…trải trên những ngọn núi kia mà thôi
⇒ Khiến người đọc tưởng tượng một cách rõ ràng, sinh động hơn màu vàng bất tận của lá mùa thu phủ kín đầy mặt đất trong khu rừng, vẻ đẹp của thiên nhiên trở nên đầy sức sống, diệu kì hơn.
(HTTPS://BAIVIET.ORG)
