Giải câu hỏi 1 – Luyện tập (Trang 13 SGK ngữ văn lớp 11 tập 1) – Phần soạn bài Từ ngôn ngữ chung đến lời nói cá nhân trang 10 – 13 SGK ngữ văn lớp 11 tập 1.
Đề bài:
Bài 1. Trong hai câu thơ dưới đây, từ thôi in đậm đã được tác giả sử dụng với nghĩa như thế nào?
Bác Dương thôi đã thôi rồi,
Nước mây man mác ngậm ngùi lòng ta.
(Nguyễn Khuyến, Khóc Dương Khuê)
Trả lời:
Từ “thôi” vốn có nghĩa chung là chấm dứt, kết thúc một hoạt động nào đó nhưng trong bài thơ này, Nguyễn Khuyến đã sáng tạo, “thôi” có nghĩa: sự mất mát, sự đau đớn.
“Thôi” là hư từ được Nguyễn Khuyến dùng trong câu thơ để diễn tả nỗi đau của mình khi nghe tin bạn mất, đồng thời cũng là cách nói giảm để giảm bớt nỗi mất mát quá lớn không gì bù đắp nổi. Cách dùng này là sự sáng tạo nghĩa mới cho nghĩa của từ thôi. Nó thể hiện rõ dấu ấn lời nói cá nhân của Nguyễn Khuyến.
(HTTPS://BAIVIET.ORG)