Soạn bài Tập đọc: Thái sư Trần Thủ Độ trang 15 – 16 SGK tiếng việt lớp 5 tập 2. Để học tốt hơn danh sách các bài tập trong bài Tập đọc: Thái sư Trần Thủ Độ, sau đây là hướng dẫn soạn bài đầy đủ, ngắn gọn và chi tiết nhất.
THÁI SƯ TRẦN THỦ HỘ
Trần Thủ Độ là người có công lập nên nhà Trần, lại là chú của vua và đứng đầu trăm quan, nhưng không vì thế mà tự cho phép mình vượt qua phép nước.
Có lần, Linh Từ Quốc Mẫu, vợ ông, muốn xin riêng cho một người làm chức câu đương. Trần Thủ Độ bảo người ấy:
– Ngươi có phu nhân xin cho làm chức câu đương, không thể ví như những câu đương khác. Vì vậy, phải chặt một ngón chân để phân biệt.
Người ấy kêu van mãi, ông mới tha cho.
Một lần khác, Linh Từ Quốc Mẫu ngồi kiệu đi qua chỗ thềm cấm, bị một người quân hiệu ngăn lại. Về nhà, bà khóc:
– Tôi là vợ thái sư mà bị kẻ dưới khinh nhờn.
Ông cho bắt người quân hiệu đến. Người này nghĩ là phải chết. Nhưng khi nghe anh ta kể rõ ngọn ngành, ông bảo:
– Ngươi ở chức thấp mà biết giữ phép nước như thế, ta còn trách gì nữa!
Nói rồi, lấy vàng, lụa thưởng cho.
Trần Thủ Độ có công lớn, vua cũng phải nể. Có viên quan nhân lúc vào chầu vua, ứa nước mắt tâu:
– Bệ hạ còn trẻ mà thái sư chuyên quyền, không biết rồi xã tắc sẽ ra sao. Hạ thần lấy làm lo lắm.
Vua đem viên quan đến gặp Trần Thủ Độ và nói:
– Kẻ này dám tâu xằng với trẫm là Thượng phụ chuyên quyền, nguy cho xã tắc.
Trần Thủ Độ trầm ngâm suy nghĩ rồi tâu:
– Quả có chuyện như vậy. Xin Bệ hạ quở trách thần và ban thưởng cho người nói thật.
Theo ĐẠI VIỆT SỬ KÍ TOÀN THƯ
Chú thích và giải thích:
– Thái sư: chức quan đầu triều thời xưa.
– Câu đương: một chức vụ nhỏ ở xã, giữ việc bắt bớ, áp giải người có tội.
– Kiệu: phương tiện đi lại thời xưa gồm một ghế ngồi có mái che và đôi đòn khiêng, thường do bốn người khiêng.
– Quân hiệu: chức quan võ nhỏ.
– Xã tắc: đất nước, nhà nước.
– Thượng phụ: từ xưng hô để tỏ ý tôn kính Trấn Thủ Độ (thượng : bề trên, phụ : cha).
Hướng dẫn soạn bài – Tập đọc: Thái sư Trần Thủ Độ
Nội dung chính: Bài đọc nói về đức hạnh và tấm lòng của Thái sư Trần Thủ Độ đối với vua Trần và đất nước. Ông phân biệt công tư rõ ràng, không chuyên quyền. Ông răn đe kẻ dưới, thưởng phạt công minh, luôn lo lắng cho đất nước.
Giải câu 1 (Trang 16 SGK tiếng việt 5 tập 2)
Khi có người muốn xin chức câu đương, Trần Thủ Độ đã làm gì?
Trả lời:
Người muốn được làm câu đương vốn là “người nhà” của Linh Từ Quốc Mẫu. Anh ta chắc mẩm trong bụng thế nào mọi việc cũng sẽ xong xuôi tốt đẹp. Nào ngờ khi nghe Trần Thủ Độ nói “phải chặt một ngón chân” để phân biệt với những câu đương khác, thì anh ta “kêu van mãi” mới được Thái sư tha cho! Có lẽ vì thế trong dân gian mới có lời về châm biếm:
Câu đương ăn nhặn gì đâu,
Ngón chân bị chặt thì đau vô cùng!
Qua đó, ta thấy Trần Thủ Độ là vị quan to đầu triều mà rất chí công và cương trực. Có lẽ ông là người đầu tiên ở nước ta kiên quyết chống lại chuyện chạy chức chạy quyền của bọn hám danh trục lợi trong xã hội!
Giải câu 2 (Trang 16 SGK tiếng việt 5 tập 2)
Trước việc làm của người quân hiệu, Trần Thủ Độ xử lí ra sao?
Trả lời:
Người quân hiệu đã vì phép nước mà dám ngăn lại không cho kiệu của Linh Từ Quốc Mẫu – vợ quan Thái sư “đi qua chỗ thềm cấm”. Khi bị bắt, anh ta nghĩ “phải chết”. Sau khi nghe người quân hiệu “kể rõ ngọn ngành”, Trần Thủ Độ không những không bắt tội mà còn lấy vàng lụa thưởng cho anh ta. Câu nói: “Ngươi ở chức thấp mà biết giữ phép nước như thế, ta còn trách gì nữa!” đã cho thấy vị Thái sư rất chí công, coi trọng phép nước, đặt phép nước lên trên tình riêng.
Giải câu 3 (Trang 16 SGK tiếng việt 5 tập 2)
Khi biết có viên quan tâu với vua rằng mình chuyên quyền, Trần Thủ Độ nói thế nào?
Trả lời:
Khi biết có viên quan tâu với vua rằng mình chuyên quyền, Trần Thủ Độ đã tâu với vua: “Quả có chuyện như vậy. Xin bệ hạ quở trách thần và ban thưởng cho người nói thật”. Cách ứng xử ấy của vị Thái sư rất đàng hoàng và trung thực.
Giải câu 4 (Trang 16 SGK tiếng việt 5 tập 2)
Những lời nói và việc làm của Trần Thủ Độ cho thấy ông là người như thế nào?
Trả lời:
Đọc bài văn, ta thấy lời nói và việc làm của Trần Thủ Độ đã thể hiện một nhân cách đẹp: trung thực, cương trực, chí công vô tư. Vì thế, các vua nhà Trần đã cung kính tôn vinh ông là Thượng phụ.
Tham khảo thêm cách soạn khác bài Tập đọc: Thái sư Trần Thủ Độ
Câu 1. Khi có người muốn xin chức câu đương, Trần Thủ Độ đã làm gì?
Trả lời:
Khi có người muốn xin chức câu đương, Trần Thủ Độ đồng ý nhưng yêu cầu chặt một ngón chân người đó để phân biệt với các câu đương khác.
Câu 2. Trước việc làm của người quân hiệu, Trần Thủ Độ xử lí ra sao?
Trả lời:
Trước việc làm của người quản hiệu, Trần Thủ Độ không những không trách móc mà còn thưởng cho vàng lụa.
Câu 3. Khi biết có viên quan tâu với vua rằng mình chuyên quyền, Trần Thủ Độ nói thế nào?
Trả lời:
Khi biết có viên quan tâu với vua rằng mình chuyên quyền thì Trần Thủ Độ nhận lỗi và xin vua ban thưởng cho viên quan dám nói thẳng.
Câu 4. Những lời nói và việc làm của Trần Thủ Độ cho thấy ông là người như thế nào?
Trả lời:
Những lời nói và việc làm của Trần Thủ Độ đủ cho thấy ông là người cư xử nghiêm minh, không vì tình riêng, nghiêm khắc với bản thân, luôn đề cao kỉ cương, phép nước.
(HTTPS://BAIVIET.ORG)
