Giải câu 2 – Cách làm bài văn thuyết minh (Trang 138 SGK ngữ văn 8 tập 1) – Phần soạn bài Đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh trang 137 – 140 SGK ngữ văn lớp 8 tập 1.
Đề bài:
Câu 2. Đọc bài văn sau và trả lời câu hỏi.
XE ĐẠP
Có một thời xe đạp là phương tiện giao thông cá nhân chủ yếu của người Việt Nam. Xe đạp là phương tiện giao thông giản tiện chuyển động nhờ sức người.
Xe đạp do nhiều bộ phận tạo thành, chủ yếu là hệ thống truyền động, hệ thống điều khiển và hệ thống chuyên chở. Hệ thống truyền động gồm khung xe, bàn đạp, trục giữa, ổ bi giữa, dây xích, đĩa, ổ líp, hai trục, ổ bi và hai bánh trước sau. Người đi xe đạp ngồi lên xe, chân đạp bàn đạp làm trục xe chuyển động, đĩa chuyển động kéo dây xích làm chuyển động ổ líp và bánh sau, tạo lực đẩy cho xe tiến về phía trước. Đĩa răng cưa có đường kính lớn hơn đường kính ổ líp, số răng cưa của nó nhiều gấp hơn hai lần số răng cưa của ổ líp. Khi đĩa chuyển động một vòng thì ổ líp chuyển động hơn hai vòng. ổ líp chuyển động làm bánh xe chuyển động theo. Đường kính bánh xe thường là 650mm hay 700mm, gấp 10 lần đường kính ổ líp, như vậy ổ líp quay một vòng thì bánh xe đã lăn được một quãng dài.
Ổ líp quay nhanh sẽ làm xe chạy nhanh. Lúc đầu bánh xe làm bằng gỗ, khi chạy xe xóc rất dữ. Ngày nay, người ta làm bánh xe bằng cao su, lốp ở ngoài, săm ở trong, khi bơm đủ hơi, có lực đàn hồi, xe chạy ít xóc hẳn.
Hệ thống điều khiển gồm ghi đông có bàn tay cầm xoay được qua cổ xe có ổ bi nhằm lái cho bánh xe trước đi theo phương hướng mong muốn. Hai cái phanh lắp hai đầu tay cầm, điều khiển cho tốc độ xe khi đang chạy nhanh có thể chậm lại. Hai tay cầm ở ghi đông vừa là tay lái, vừa là chỗ nắm để giữ cho người đi xe phanh làm cho má phanh ép vào hai bên vành xe tạo thành lực ma sát làm giảm tốc độ chuyển động của bánh xe và xe chạy chậm lại hoặc đứng hẳn lại khi cần thiết. Nhờ bộ phanh mà người đi xe có thể dừng xe theo ý muốn.
Hệ thống chuyên chở gồm yên xe và dàn đèo hàng hoặc giỏ đựng. Yên xe lắp ở trên khung xe là chỗ ngồi của người đi xe. Dàn đèo hàng lắp ở phía sau yên, dựa trên trục bánh xe sau, có thể chở được khá nhiều hàng. Có khi người ta lại lắp bộ phận chở hàng ở phía trước, dựa trên trục bánh xe trước.
Ngoài các bộ phận chính như trên, xe đạp còn có cái chắn xích và hai chắn bùn lắp trên bánh sau và bánh trước, có đèn xe lấy nguồn điện từ đi-na-mô lắp ở phía trước càng xe, và đèn tín hiệu lắp ở phía sau, có thể có chuông lắp gần chỗ tay cầm.
Xe đạp là phương tiện giao thông rất tiện lợi trong cự li ngắn như trong làng, trong thành phố nhỏ. Xe đạp chuyển động không gây ô nhiễm. Đi xe đạp là một cách vận động cơ thể như một hoạt động thể thao.
Hiện nay xe máy quá nhiều, có cơ lấn lướt xe đạp, vừa gây ách tắc giao thông vừa gây ô nhiễm môi trường. Trong tương lai khi phương tiện giao thông công cộng phát triển, xe đạp vẫn là phương tiện giao thông cá nhân không thể thiếu, vừa sạch sẽ vừa tiện lợi.
(Bài làm của học sinh)
Câu hỏi:
a) Đối tượng thuyết minh của bài văn là gì?
b) Chỉ ra phần Mở bài, Thân bài, Kết bài và cho biết nội dung mỗi phần.
c) Để giải thích về chiếc xe đạp, bài viết đã trình bày cấu tạo chiếc xe như thế nào? (Xe gồm mấy bộ phận? Các bộ phận đó là gì? Các bộ phận ấy được giải thích theo thứ tự nào? Có hợp lí không? Vì sao?)
d) Phương pháp thuyết minh trong bài là gì?
Trả lời:
a) Mở bài: Giới thiệu xe đạp một phương tiện giao thông phố biến.
b) Thân bài: cấu tạo của xe đạp và nguyên tắc hoạt động của nó: hệ thống truyền động, hệ thống điều khiển và hệ thống chuyên chở.
c) Kết bài: Vị trí của xe đạp trong đời sống của người Việt Nam hiện nay và trong tương lai.
Để trình bày cấu tạo của xe đạp thì phải dùng phương pháp phân tích chia sự vật ra thành các bộ phận tạo thành để lần lượt giới thiệu. Bài viết ở đây đã chia chiếc xe đạp ra làm ba bộ phận: hệ thống truyền động, hệ thống điều khiển và hệ thống chuyên chở. Nếu giới thiệu trình bày theo lối liệt kê từ khung xe, bánh xe, càng xe, xích, líp, đĩa, bàn đạp… thì không nói được cơ chế hoạt động của xe đạp.
Nhìn chung bài làm đã giới thiệu cung cấp những hiểu biết khách quan khoa học dễ hiểu về đối tượng cần thuyết minh là chiếc xe đạp.
(HTTPS://BAIVIET.ORG)
