Soạn bài Sài Gòn tôi yêu – Minh Hương trang 169 – 174 SGK ngữ văn lớp 7 tập 1, Để học tốt hơn danh sách các bài tập trong bài Sài Gòn tôi yêu – Minh Hương đây là hướng dẫn soạn bài và giải bài tập đầy đủ và chi tiết nhất.
Sài Gòn Tôi Yêu
Sài Gòn vẫn trẻ.Tôi thì đương già.Ba trăm năm(1) so với năm ngàn năm tuổi của Đất nước thì cái đô thị này còn xuân chán.Sài Gòn cứ trẻ hoài như một cây tơ đương độ nõn nà, trên đà thay da, đổi thịt, miễn là cư dân ngày nay và cả ngày mai biết cách tưới tiêu, chăm bón, trân trọng giữ gìn cái đô thị ngọc ngà này.
Tôi yêu Sài Gòn da diết…Tôi yêu trong nắng sớm, một thứ nắng ngọt ngào, vào buổi chiều lộng gió nhớ thương, dưới những cây mưa(2) nhiệt đới bất ngờ.Tôi yêu thời tiết trái chứng với trời đang ui ui(3) buồn bã, bỗng nhiên trong vắt lại như thủy tinh.Tôi yêu cả đêm khuya thưa thớt tiếng ồn.Tôi yêu phố phường náo động, dập dìu xe cộ vào những giờ cao điểm.Yêu cả cái tĩnh lặng của buổi sáng tinh sương với làn không khí mát dịu, thanh sạch trên một số đường còn nhiều cây xanh che chở.Nếu cho là cường điệu, xin thưa:
Yêu nhau yêu cả đường đi
Ghét nhau ghét cả tông chi(4) họ hàng.
Ở trên đất này, không có người Bắc, không có người Trung, người Nam, người Hoa, người Khơ-me … mà chỉ toàn là người Sài Gòn cả.Sống lâu, sống quen một thời gian dài ở Sài Gòn, rồi cứ ngỡ là mình đã sinh ra ở đây và vô hình trung đã thừa nhận nơi đây là quê quán của mình.Sài Gòn bao giờ cũng dang hai cánh tay mở rộng mà đón nhiều người từ trăm nẻo đất nước kéo đến.Nếu siêng năng, chịu khó thì bạn sẽ được đãi ngộ thân tình như hàng triệu người khác.
Cách ngày này gần năm mươi năm, vào đây được gần gũi với người Sài Gòn, tôi đã thấy phong cách bản địa(5) mang nhiều nét đặc trưng.Họ ăn nói tự nhiên, nhiều lúc hề hà(6) , dễ dãi.Phần đông ít dàn dựng, tính toán.Người Sài Gòn cũng như phần lớn người Lục tỉnh rất chơn thành(7) , bộc trực.
Các cô gái thị thiềng(8) lúc đó thì tóc buông thõng trên vai, trên lưng.Có khi tết bím.Đội nón vải(9) trắng, vành rộng, như nón Hướng đạo(10).Áo bà ba trắng, đính một túi nhỏ xíu duy nhất bên thân mặt áo.Quần đen rộng.Mang giày bố trắng (giày vải, giày ba ta) hay xăng đan da.Có người đi guốc vông trơn(11) trắng nõn, quai da, dạng chiếc xuồng hay hình hộp cá mòi(12).Dáng đi khỏe khoắn, mạnh dạn.Cái đẹp thật đơn sơ, đôn hậu.Cũng yểu điệu, thiết tha, nhưng theo cung cách Bến Nghé(13).Cũng e thẹn, ngượng nghịu như vừng trăng mới ló, còn ngập ngừng giấu nửa vành sau áng mây.Nụ cười thiệt tình, tươi tắn và ít nhiều thơ ngây.
Bấy giờ, khi chào người lớn, các cô ấy (trước 1945) cúi đầu, chắp hai bàn tay lại và xá(14).Gặp trang lứa bạn bè thì hơi cúi đầu và cười.Cười ngậm miệng, cười chúm chím, cười mủm mỉm, cười he hé, chỉ để lộ vài cái răng hay lộ cả hàm, tùy theo mức độ thân quen.Đặc biệt là cặp mắt sáng rỡ, nhí nhảnh, đôi lúc lại ánh lên vài tia hóm hỉnh.
Tuy phong cách tiếp cận người quen hay khách lạ có vẻ hơi “cổ xưa” nhưng lại rõ ràng, dân chủ.Không có tư thế khúm núm hay màu mè.Không một chút mặc cảm(15), tự ti(16).
Tuy nhiên, đến những hồi nghiêm trọng và sôi sục nhứt của đất nước, thì các cô gái ấy cũng như các chàng trai và các giới đồng bào của Sài Gòn bất khuất, không chút do dự, dấn thân vào khó khăn, nguy hiểm và có khi hi sinh cả tánh mạng, xuyên suốt ba chục năm từ năm 1945 đến 1975.
Miền Nam là đất lành thì Sài Gòn, đứng ở góc độ nào đó mà xem xét, cũng là một đô thị hiền hòa.Sài Gòn ngày nay cũng rất ít chim.Đến mùa, một ít nhạn, én bay về trú đông, dưới các mái nhà cao tầng, mái đình, mái chùa.Thỉnh thoảng mới thấy vài chị quạ, chị sáo, vài chị vành khuyên, sắc ô(17), áo già(18)… Nhiều nhứt là họ hàng se sẻ mà bây giờ cũng thấy thưa thớt dần.Trước kia, rất nhiều, cả cò, cả vạc sổng lồng trong Sở thú(19) bay ra làm tổ trên mấy ngọn cây dầu, cây sao cao ngất với các chị cu gáy, chị quạ, chị sáo.Những kẻ vô trách nhiệm với môi trường sống và chẳng thèm đếm xỉa đến luật bảo vệ thiên nhiên, với những nòng súng hơi ác độc, đang tay bắn giết chim và dơi của thành phố. Thành phố hiếm hoi dần chim chóc.Thì đã có người.Sài Gòn rộng mở và hào phóng là nơi rất thuận lợi cho người tứ xứ(20) đến đây sinh sống.Ngày nay đã leo lên hơn năm triệu.
Vậy đó mà tôi yêu Sài Gòn và yêu cả con người ở đây.Một mối tình dai dẳng, bền chặt.Thương mến bao nhiêu cũng không uổng công, hoài của.Tôi ước mong mọi người nhất là các bạn trẻ, đều yêu Sài Gòn như tôi.
Xóm chợ Đũi, cuối tháng 12-1990 (Theo Minh Hương, trong Nhớ Sài Gòn, NXB Thành phố Hồ Chí Minh, 1994)
Chú thích
(1) Ba trăm năm: tính từ thời điểm thành lập phủ Gia Định dưới thời chúa Nguyễn Phúc Chu, năm 1697.Thành Gia Định sau trở thành thành phố Sài Gòn, thủ phủ của xứ Nam Kì.Từ sau tháng 4 năm 1975, Sài Gòn mang tên là Thành phố Hồ Chí Minh.Hiện nay Thành phố Hồ Chí Minh là thành phố lớn và có dân số đông nhất trong các tỉnh, thành phố của nước ta, là trung tâm kinh tế lớn nhất của Việt Nam.
(2) Cây mưa: trận mưa lớn, nhanh và không kéo dài.
(3) Ui ui (từ địa phương): thời tiết không nắng hoặc nắng dịu, nhưng oi oi khó chịu.
(4) Tông chi: các chi trong một họ, cũng chỉ chung họ hàng.
(5) Bản địa: bản thân địa phương được nói đến.
(6) Hề hà (từ địa phương): dễ dãi và vui vẻ.
(7) Chơn thành: chân thành.
(8) Thị thiềng: thị thành.
(9) Nón vải: mũ may bằng vải
(10) Hướng đạo: một tổ chức tập hợp thiếu niên, thanh niên học sinh dưới thời thuộc Pháp để vui chơi và rèn luyện.Các hướng đạo sinh khi tham dự các hoạt động của đoàn hướng đạo phải mặc đồng phục có mũ vải mềm rộng vành.
(11) Guốc vông trơn: guốc đẽo bằng loại gỗ vông xốp và nhẹ, để mộc không sơn.
(12) Cá mòi: cá biển, nhỏ và thân dẹp.Cá mòi thường được đóng hộp làm thực phẩm, hộp cá mòi hình bầu dục và dẹt.
(13) Bến Nghé: tên gọi cũ sông Sài Gòn.Cũng dùng để gọi thành Gia Định xưa, hay vùng Sài Gòn.
(14) Xá: vái (chắp tay giơ lên hạ xuống, đồng thời cúi đầu, để tỏ lòng cung kính).
(15) Mặc cảm: thầm nghĩ rằng mình không bằng người và cảm thấy buồn.
(16) Tự ti: tự đánh giá mình thấp kém, thiếu tự tin.
(17) Sắc ô: loài chim có lông màu đen.
(18) Áo già: loài chim có lông màu nâu đậm.
(19) Sở thú: vườn bách thú ở Sài Gòn, còn gọi là thảo cầm viên.
(20) Tứ xứ: bốn phương, mọi nơi.
Hướng dẫn soạn bài – Sài Gòn tôi yêu – Minh Hương
I. Đọc hiểu văn bản
Giải câu 1 (Trang 173 SGK ngữ văn 7 tập 1)
Câu 1. Tác giả đã cảm nhận Sài Gòn về những phương diện nào? Dựa vào mạch cảm xúc và suy nghĩ của tác giả, hãy tìm bố cục của bài văn.
Trả lời:
Bài tuỳ bút này thể hiện tình cảm yêu mến của tác giả về Sài Gòn trên các phương diện: thiên nhiên, khí hậu, thời tiết, cuộc sống, sinh hoạt của thành phố, cư dân và phong cách của con người Sài Gòn.
Bài văn gồm ba đoạn:
+ Đoạn 1: Từ đầu đến “tông chi họ hàng”: ấn tượng chung và tình yêu của tác giả với Sài Gòn.
+ Đoạn 2: tiếp theo đến “leo lên hơn năm triệu”: Những cảm nhận và những lời bình luận của tác giả về phong cách con người Sài Gòn.
+ Đoạn 3: Phần còn lại: Khẳng định một lần nữa tình yêu của tác giả với thành phố ấy.
Giải câu 2 (Trang 173 SGK ngữ văn 7 tập 1)
Câu 2. Trong phần đầu bài (từ đầu đến “hàng triệu người khác”) tác giả đã bày tỏ lòng yêu mến của mình với Sài Gòn qua những cảm nhận chung về thiên nhiên và cuộc sống ở nơi ấy.Em hãy nêu lên:
a) Nét riêng biệt của thiên nhiên, khí hậu Sài Gòn qua sự cảm nhận khá tinh tế của tác giả.
b) Tình cảm của tác giả với Sài Gòn đã được thể hiện như thế nào? Biện pháp nghệ thuật nào đã được sử dụng để biểu hiện tình cảm của tác giả?
Trả lời:
a) Nét riêng về thiên nhiên và khí hậu Sài Gòn.
+ Nắng sớm, buổi chiều gió lộng, những cơn mưa nhiệt đới ào ào mau tạnh.
+ Thời tiết thay đổi bất ngờ : ‘đang ui ui buồn bã bỗng trong vắt như thủy tinh”
+ Cuộc sống sôi động của thành phố lúc cao điểm và tĩnh lặng lúc về khuya và buổi sáng tinh sương.
b) Tình cảm của tác giả đối với Sài Gòn.
+ Đó là một tình yêu nồng nhiệt sâu sắc, tác giả đã khẳng định ‘Tôi yêu Sài Gòn da diết”: yêu mọi không gian, mọi thời điểm, từ thiên nhiên đến con người, từ cái bình thường đến cả cái bất thường của thời tiết ‘Yêu cả đường đi lối về”.
+ Tình yêu đó được thể hiện bằng phương thức biểu cảm gián tiếp và trực tiếp: Tôi yêu Sài Gòn da diết – gió nhớ thương nắng ngọt ngào. Điệp từ Yêu được lặp lại tới 6 lần, đứng đầu câu mở ra sau động từ yêu ấy là mở ra một không gian, cảnh vật, nét riêng của thành phố.
+ Niềm tự hào của tác giả về Sài Gòn mến yêu, về một thành phố trẻ hoài và đang độ ‘nõn nà” sinh sôi phát triển.
Giải câu 3 (Trang 174 SGK ngữ văn 7 tập 1)
Câu 3. Trong phần thứ hai của bài (từ “Ở trên đất này” đến “từ 1945 đến 1975”) tác giả tập trung nói về nét nổi bật trong phong cách của người Sài Gòn. Nét đặc trưng của phong cách ấy là gì?Thái độ, tình cảm của tác giả đối với con người Sài Gòn được biểu hiện như thế nào?
Trả lời:
Trong phần thứ hai của bài tuỳ bút, tác giả đã tập trung nói về con người Sài Gòn với những nét nổi bật về dân cư, phong cách:
Nhận xét về dân cư Sài Gòn, tác giả khẳng định: đây là nơi hội tụ của con người ở khắp bốn phương nhưng đã hoà hợp, không còn phân biệt nguồn gốc mà chỉ còn là những người con của Sài Gòn.
Nét phong cách nổi bật của con người Sài Gòn được tác giả khái quát là tự nhiên, chân thành, cởi mở, mạnh bạo, mà vẫn ý nhị. Tác giả đã chứng minh những nhận xét ấy bằng thực tế hiểu biết về con người Sài Gòn của mình qua gần năm mươi năm. Những tính cách ấy được biểu hiện trong đời sống hàng ngày và trong những hoàn cảnh thử thách của lịch sử. Vẻ đẹp của con người Sài Gòn được minh hoạ qua hình ảnh của các cô gái Sài Gòn với trang phục khoẻ khoắn, cử chỉ, dáng điệu vừa yểu điệu, ngây thơ vừa nhiệt tình, tươi tắn.
Giải câu 4 (Trang 174 SGK ngữ văn 7 tập 1)
Câu 4. Qua bài văn này, em cảm nhận được điều gì mới mẻ và sâu sắc về Sài Gòn cùng tình cảm với mảnh đất ấy của tác giả?
Trả lời:
Qua bài văn, ta hiểu thêm nhiều phương diện về Sài Gòn, một trung tâm kinh tế, chính trị, văn hoá ở phương Nam của Tổ quốc. Đó là thành phố không chỉ lớn về diện tích, dân cư mà còn rất độc đáo về thời tiết, khí hậu, đặc biệt là về con người.
Soạn phần luyện tập bài Sài Gòn tôi yêu – Minh Hương
Giải câu 1 luyện tập (Trang 174 SGK ngữ văn 7 tập 1)
Câu 1. Em hãy tìm những bài viết về vẻ đẹp và những đặc sắc của quê hương em.
Trả lời:
Gợi ý: Tuỳ vào các vùng quê khác nhau, HS có thể sưu tầm những bài viết về vẻ đẹp và những đặc sắc của quê hương mình.
Giải câu 2 luyện tập (Trang 174 SGK ngữ văn 7 tập 1)
Câu 2. Viết một đoạn văn ngắn nói về tình cảm của mình đối với quê hương hay một vùng mà mình đã từng gắn bó.
Trả lời:
Gợi ý: HS có thế tham khảo đoạn văn sau:
Nhà thơ Đồ Trung Quân trong bài thơ Quê hương đã từng viết:
Quê hương là gì hả mẹ
Mà cô giáo dạy phải yêu?
Quê hương là gì hả mẹ
Ai đi xa cũng nhớ nhiều?
Vâng, quê hương! Hai tiếng thiêng liêng ấy mãi ngân vang trong tâm khảm của mỗi con người. Quê hương tôi nằm bên dòng sông Hoạt thân thương. Con đê ngoằn nghèo, uốn khúc ôm lấy xóm làng như người mẹ hiền ôm ấp, che chở cho đứa con yêu vào lòng. Tôi yêu quê hương buổi sáng mùa xuân với những làn gió nhẹ làm cho sóng lúa nhấp nhô, dập dờn; những cánh cò trắng dang rộng đôi cánh trên bầu trời xanh thẳm; yêu tuổi thơ hồn nhiên, vui tươi với những buổi mò cua, bắt tép; yêu những buổi chăn trâu thả diều trên cánh đồng bao la bát ngát; yêu những trưa hè được thả hồn mình trên dòng sông quê mát dịu. Ôi! Những kỉ niệm, những hình ảnh thân thuộc của quê hương mãi là hành trang vô giá theo tôi suốt cuộc đời!
Tham khảo thêm cách soạn khác bài Sài Gòn tôi yêu – Minh Hương
Câu 1: Tác giả đã cảm nhận Sài Gòn về những phương diện nào? Dựa vào mạch cảm xúc và suy nghĩ của tác giả hãy tìm bố cục của bài văn.
Sài gòn tôi yêu là một bài tùy bút của Minh Hương. Bài này thể hiện tình cảm yêu mến và những ấn tượng của tác giả về Sài Gòn trên các phương diện chính: thiên nhiên, khí hậu, thời tiết, cuộc sống sinh hoat của cư dân nơi đây và phong tục của con người nơi đây.
Bài tùy bút có ba đoạn:
– Đoạn 1: Từ đầu đến “tông chi họ hàng”: Những ấn tượng chung của tác giả về Sài Gòn và tình cảm của ông đối với nơi đây.
– Đoạn 2: Từ “ờ trên đất địa này đến leo lên hơn năm triệu” Cảm nhận và bàn bạc” đánh giá về phong cách con người Sài Gòn.
– Đoạn 3: Phần còn lại: Nhấn mạnh thêm tình yêu của mình đối với Sài Gòn, thành phố ấy.
2: Trong phần đầu bài (từ đầu đến “hàng triệu người khác”) tác giả đã bày tỏ lòng yêu mến của mình với Sài Gòn qua những cảm nhận chung về thiên nhiên và cuộc sống ở nơi ấy. Em hãy nêu lên:
Trong phần đầu bài (từ đầu đến: hàng triệu người khác), Minh Hương bày tỏ lòng yêu mến của mình đối với Sài Gòn qua những cảm nhận chung về thiên nhiên và cuộc sống nơi đây.
a) Sự cảm nhận chính xác và tinh tế của nhà văn cho thấy mặt riêng biệtcủa thiên nhiên khí hậu Sài Gòn là nắng sớm, gió lộng buổi chiều, cơn mưa nhiệt đái ào ào và mau dứt. Ngoài ra thời tiết Sài Gòn cũng thay đổi nhanh chóng đột ngột “trời đang ui ui buồn bã, bỗng nhiên trong vắt là như thủy tinh” Minh Hương cũng cảm nhận được về không khí, nhịp điệu cuộc sống đa dạng của Sài Gòn trong những thời khắc khác nhau: “đêm khuya thưa thớt tiếng ồn, phổ phường náo động dập dìu xe cộ vào những giờ cao điểm, cái tĩnh lặng của buổi sáng tinh sương, làm không khí mát dịu thanh sạch”
b. Tôi yêu Sài Gon da diết .. ”Đúng như lời thú nhận tác giả yêu Sài Gòn bằng một tình yêu nồng nhiệt thiết tha. Từ tình yêu ấy ông đã cảm nhận được nét đặc sắc của thành phố trẻ này. Đối với ông, cả sự “trái chứng” thay đổi đột ngột của thời tiết, những cơn mưa nhiệt đới ào ạt, sự ồn ào đông đúc trong những giờ của Sài Gòn cũng trở thành những cái đáng yêu, đáng nhớ. ông đã biện minh điều này bằng câu ca dao quen thuộc nói về quy luật tâm lí phổ biến của con người “Têu nhau yêu cả đường đi…”
Để biểu hiện tính cách của mình, Minh Hương đã sử dụng biện pháp điệp từ ở đầu câu, điệp cấu trúc câu để nhấn mạnh, khẳng định tình cảm của mình và cũng để biểu hiện sự phong phú của thiên nhiên, đất trời và khí hậu của Sài Gòn.
3. Trong phần thứ hai của bài (từ “ở trên đất này” đến “từ 1945 đến 1975”), tác giả tập trung nói về nét nổi bật trong phong cách của người Sài Gòn. Nét đặc trưng của phong cách ấy là gì? Thái độ, tình cảm của tác giả đối với con người Sài Gòn được biểu hiện như thế nào?
Trong phần thứ hai của bài (từ “ở trên đất địa này… “đến…. “từ 1945 đến 1975”, Minh Hương tập trung nói về nét nổi bật trong phong cách của người Sài Gòn.
Theo ông, Sài Gòn là tụ hội của người bốn phương tứ xứ nhưng đã hòa hợp, không phân biệt nguồn gốc mà chỉ còn là cư dân Sài Gòn, người Sài Gòn.
Phong cách nổi bật của những con người này là chân thành bộc trực, cởi mở. Thiếu nữ Sài Gòn với vẻ đẹp tự nhiên dễ gần mà ý nhị với dáng vẻ tự nhiên khỏe khoắn vừa ý tứ vừa mạnh dạn tuy có vẻ cổ xưa nhưng mang tinh thần dân chủ.
4: Qua bài văn này, em cảm nhận được điều gì mới và sâu sắc về Sài Gòn cùng tình cảm với mảnh đất ấy của tác giả?
Qua bài văn ta cảm nhận được ấn tượng sâu đậm, tình cảm chân thành, nồng nhiệt của Minh Hương tác giả Nhớ Sài Gòn với con người và mảnh đất mà ông đã gắn bó trên năm chục năm trời.
(HTTPS://BAIVIET.ORG)
